Derneğin kira gelirinde KDV ve belge düzeni

            İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, derneğinizin gayrimenkullerini kiraya vermesinden dolayı kira gelirlerinin mevcut olduğu, bunun dışında derneğinizin herhangi bir gelirinin bulunmadığı, daha önceki müracaatınıza kurumlar vergisi yönünden görüş bildirildiği belirtilerek, konuya ilişkin katma değer vergisi (KDV) mevzuatı ve belge düzeni hakkında bilgi istenilmektedir.

            1. KDV YÖNÜNDEN

            KDV Kanununun;

            1/1 inci maddesinde, Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,

            1/3-g maddesinde, genel ve katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve vakıflara, her türlü mesleki kuruluşlara ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşların veya bunlara ait veya tabi diğer müesseselerin ticarî, sınaî, ziraî ve meslekî nitelikteki teslim ve hizmetlerinin KDV ye tabi olduğu,

            17/4-d maddesinde, iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri ile Sağlık Bakanlığına bağlı hastane, klinik, dispanser, sanatoryum gibi kurum ve kuruluşların yapacağı Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemlerinin KDV den istisna olduğu

            hüküm altına alınmıştır.

            Derneğinize verilen 18/12/2010 tarih ve 2665 sayılı özelgede, “Derneğinize ait gayrimenkullerin ticari amaç güdülerek veya hacim ve ehemmiyet bakımından ticari metot ve usulleri gerektiren bir organizasyon dahilinde kiraya verilmesi halinde, bu kiralama faaliyeti nedeniyle Derneğinize bağlı bir iktisadi işletme oluşacağından iktisadi işletme bünyesinde kiraya verilen gayrimenkuller dolayısıyla yapılacak kira ödemelerinden gelir vergisi kesintisi yapılmayacak olup kira gelirlerinin iktisadi işletmenizin ilgili hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekecektir. Ancak, bu gayrimenkullerin işyeri açılması, personel istihdamı gibi ticari bir organizasyona bağlı olmaksızın Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi uyarınca tevkifat yapmak zorunda olanlara kiraya verilmesi halinde Derneğinize bağlı bir iktisadi oluşmayacağından söz konusu kira ödemelerinden yapılan tevkifat nihai vergilendirme olacaktır.

           Ancak, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun Geçici 2 nci maddesinde yer alan, 1/1/2008-31/12/2015 tarihleri arasında dernek ve vakıflarca elde edilen Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin (5) numaralı bendi ve geçici 67 nci maddesi kapsamında kesinti suretiyle vergilendirilmiş kazanç ve iratlar dolayısıyla iktisadi işletme oluşmuş sayılmaz hükmü gereğince, Derneğinize ait gayrimenkullerin kira gelirlerinin kesinti suretiyle vergilendirilmiş olması halinde kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilmeyecektir.” denilmektedir.

            Buna göre, Derneğinize ait gayrimenkullerin gelirlerinin kesinti suretiyle vergilendirilmiş olması halinde 1/1/2008-31/12/2015 tarihleri arasında Derneğinize bağlı iktisadi işletme oluşmuş sayılmayacağıdan,  1/1/2008-31/12/2015 tarihleri arasında Derneğinizin gayrimenkullerini kiraya vermesi işlemi KDV ye tabi tutulmayacaktır.

            2. VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN

           213 sayılı Vergi Usul Kanununun 208 inci maddesinde, “Bu kanuna göre defter tutmaya mecbur olan gerçek kişiler Gelir Vergisine tabi menkul ve gayrimenkul sermayelerle bunlardan elde edilen iratları ve bunlara müteallik giderleri defterikebir veya işletme hesabının veya serbest meslek erbabı kazanç defterinin ayrı bir sayfasına veya ayrı bir deftere veyahut bir cetvele ayrı ayrı kaydetmeye mecburdurlar. Şu kadar ki, bu hesap mükellefin diğer kazançlarını tespit için tuttuğu hesaplara karıştırılmaz ve onlar ile birleştirilemez.” hükmü yer almaktadır.

            Aynı Kanunun “İspat Edici Kağıtlar” başlıklı 227 nci maddesinin birinci fıkrasında, bu kanunda aksine hüküm olmadıkça bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsikinin mecburi olduğu; 232 nci maddesinde, birinci ve ikinci sınıf tüccarların sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek mecburiyetinde bulundukları hükme bağlanmıştır.

            Buna göre, kurumlar vergisi ve/veya KDV yönünden mükellefiyetinizin bulunması halinde, VUK un 153 ile mükerrer 257 inci maddeleri arasında yer alan “Mükellefin Ödevleri” ne ilişkin hükümler uyarınca, defter tutma ve belge düzenleme zorunluluğunuz bulunmaktadır.

Kaynak: GİB Özelge
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.