Deprem, gayrimenkul sahipleri için büyük bir risk oluştururken, vergi yükümlülükleri açısından da önemli soruları gündeme getirir. Depremde ağır hasar gören ve yıkım kararı alınan gayrimenkuller için amortisman sonrası net değer, gayrimenkul sermaye iradı (GMSİ) beyanında gider olarak gösterilebilir mi? İşte bu konuyla ilgili yasal çerçeve ve detaylı açıklamalar.
Gayrimenkul Sermaye İradı ve Vergi Mevzuatı
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesi, taşınmazların sahipleri tarafından kiraya verilmesinden elde edilen geliri gayrimenkul sermaye iradı olarak tanımlar. 71. maddede, gayrimenkul sermaye iradında safi kazancın hesaplanması için yapılan giderlerin indirilebileceği belirtilmiştir.
Kanunun 74. maddesi ise indirilebilecek giderleri belirler ve kiraya verilen gayrimenkuller için ayrılan amortisman giderlerinin düşülebileceğini hükme bağlar. Ancak, deprem gibi doğal afetler sonucu meydana gelen zararlar için özel bir gider indirimi öngörülmemektedir.
Deprem Sonrası Hasarlı Gayrimenkullerin Vergisel Durumu
Deprem nedeniyle ağır hasar kaydı olan ve yıkım kararı alınan gayrimenkuller için, amortisman sonrası kalan net değer vergi matrahından düşülebilir mi?
- Amortisman Giderleri: Eğer gerçek gider yöntemini seçtiyseniz, kira gelirinizden ayrılan amortismanları düşebilirsiniz. Ancak, bina tamamen yıkılmış olsa bile bina değeri doğrudan zarar olarak gider yazılamaz.
- Deprem Zararları ve Vergi Kanunu: Gelir Vergisi Kanunu’nun 88. maddesine göre, sermayede meydana gelen eksilmeler zarar olarak kabul edilmez. Bu nedenle, depreme bağlı olarak yıkılan gayrimenkulün ayrılan amortisman sonrası kalan net değeri vergiye tabi gelirden düşülemez.
Sonuç
Deprem nedeniyle ağır hasar alan ve yıkılan gayrimenkullerin amortisman sonrası kalan net değerinin vergi gideri olarak düşülmesi mümkün değildir. Ancak, kira geliri beyan edilirken ayrılan amortismanların gider olarak gösterilmesi mümkündür. Vergi mükellefleri, mali kayıplarını minimize etmek için mevcut yasal düzenlemeleri dikkatlice incelemeli ve doğru beyan stratejisi oluşturmalıdır.
Daha fazla güncel vergi ve maliye bilgisi için bizi takip edin!
ÖRNEK ÖZELGE
| T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü |
| Sayı | : | E-84098128-120[74-2021/1]-278022 | 01.09.2021 | |
| Konu | : | Deprem nedeniyle ağır hasar kaydı olan gayrimenkullere ilişkin verilecek GMSİ beyanında zararın gider olarak indirilip indirilemeyeceği hk. | ||
| İlgi | : | 15/03/2021 tarihli özelge talep formunuz. |
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; gayrimenkul sermaye iradı mükellefi olduğunuzu, depremde ağır hasar gören … ada … parsel 14 bağımsız bölüm numaralı üç adet gayrimenkulünüz için … Belediyesi Yapı Kontrol Müdürlüğünün … talebine istinaden 6306 sayılı Kanun gereğince söz konusu gayrimenkulleriniz için riskli yapı kararı alınması üzerine anılan Belediye tarafından yıkım kararı verildiği öte yandan, 2020 takvim yılında ilgili gayrimenkullerden dokuz ay kira geliri elde etmeniz nedeniyle beyanname verdiğinizi belirterek, söz konusu gayrimenkullerin amortisman sonrası kalan net değerinin zarar olarak beyan edilip edilmeyeceği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun “Gayrimenkul Sermaye İradının Tarifi” başlıklı 70 inci maddesinde; binaların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu hüküm altına alınmış olup, maddenin 71 inci maddesinde; “Gayrimenkul sermaye iradında safi irat, gayrisafi hasılattan iradın sağlanması ve idamesi için yapılan giderler indirildikten sonra kalan müspet farktır.” hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 74 üncü maddesinde de safi iradın bulunması için 21 inci maddeye göre istisna edilen gayrisafi hasılata isabet edenler hariç olmak üzere gayrisafi hasılattan indirilecek giderler anılan maddede bentler halinde sayılmış, (6) numaralı bentte; kiraya verilen mal ve haklar için ayrılan amortismanların gider olarak indirilebileceği hüküm altına alınmıştır.
Yine aynı Kanunun 88 inci maddesinde; “Gelirin toplanmasında gelir kaynaklarının bir kısmından hasıl olan zararlar (80 inci maddede yazılı diğer kazanç ve iratlardan doğanlar hariç) diğer kaynakların kazanç ve iratlarına mahsup edilir. Bu mahsup neticesinde kapatılmayan zarar kısmı, müteakip yılların gelirinden indirilir. Arka arkaya beş yıl içinde mahsup edilmeyen zarar bakiyesi müteakip yıllara naklolunamaz.
Menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarında, gider fazlalığından doğanlar hariç, sermayede vukua gelen eksilmeler zarar addolunmaz.” hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalara göre; kira gelirinizin beyanında gerçek gider usulünü seçmeniz halinde, istisna edilen gayrisafi hasılata isabet edenler hariç olmak üzere; Gelir Vergisi Kanununun 74 üncü maddesinin (6) numaralı bendine göre kiraya verilen gayrimenkulleriniz için ayrılan amortismanları indirim konusu yapmanız mümkün bulunmaktadır.
Ancak, deprem nedeniyle hasar gören söz konusu gayrimenkullerin amortisman sonrası kalan net değerinin, Gelir Vergisi Kanununun 74 üncü maddesi kapsamında gider olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmamakta olup; ayrıca deprem nedeniyle hasar gören gayrimenkuller için anılan Kanunun 88 inci maddesi gereğince sermayede vukua gelen eksilmelerin zarar olarak beyan edilemeyeceği de tabiidir.
…
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
