1- ÇOCUK VE GENÇ İŞÇİ KİMLERE DENİR?
Çocuk işçi: Çocuk işçi 14 yaşını bitirmiş, 15 yaşını doldurmamış ve ilköğretimini tamamlamış kişiye denir.
Genç işçi: Genç işçi 15 yaşını tamamlamış, ancak 18 yaşını tamamlamamış kişiye denir.
2- ÇOCUK İŞÇİ ÇALIŞTIRMA KOŞULLARI NELERDİR?
4857 sayılı İş Kanununa göre 14 yaşını doldurmamış çocuklar;
– Bedensel,
– Zihinsel,
– Sosyal ve ahlaki gelişmelerine engel olmayacak şekilde,
– Eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak şekilde,
sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde yazılı sözleşme yapmak ve her bir faaliyet için ayrı izin almak şartıyla çalıştırılabilirler.
3- GENÇ İŞÇİ ÇALIŞTIRMA KOŞULLARI NELERDİR?
4857 sayılı İş Kanununa göre 15 yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak;
– 14 yaşını doldurmuş,
– Zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış olan çocuklar,
– Bedensel,
– Zihinsel,
– Sosyal ve ahlaki gelişmelerine engel olmayacak şekilde,
– Eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler.
4- 18 YAŞ ALTI İŞÇİ ÇALIŞTIRMAK İSTEYEN İŞYERLERİNİN DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR NELERDİR?
– 18 yaş altı işçilerin çalışma saatleri,
– Çalıştırılabileceği işler,
– İş kanunundan doğan bazı hakları diğer sigortalı işçilerden farklı uygulamalara tabi tutulmaktadır.
– Sağlık kontrollerinin yapılması zorunludur.
– Çalışma koşullarının çocuk ve genç işçilere uygun olması gerekmektedir.
5- ÇOCUK VE GENÇ İŞÇİLER İÇİN SAĞLIK KONTROLLERİ NE ŞEKİLDE YAPILMAKTADIR?
Genç ve çocuk işçilerin işe alınmadan önce mutlaka;
– İşyeri hekimi,
– İşçi sağlığı dispanserleri,
– Bunların bulunmadığı durumlarda sağlık ocağı,
– Ya da belediye hekimlerine,
muayene ettirilerek çalışacağı işin niteliğine ve şartlarına göre o işte çalışmaya uygun olduğuna dair sağlık raporu alınması gerekmektedir.
İşçi çalıştırılmaya devam edildiği sürece 18 yaşını doldurana dek her altı ayda bir yeniden sağlık kontrolünden geçmelidir.
6- ÇOCUK VE GENÇ İŞÇİLERDE ÇALIŞMA KOŞULLARI NELERDİR?
İşverenin veya işveren vekillerinin;
– Yüz kızartıcı suçlardan,
– Çocuklara karşı işlenen suçlardan hüküm giymiş
olmaları halinde 18 yaş altı işçi çalıştırmaları yasaklanmıştır.
Ayrıca;
– Genç ve çocuk işçiler ancak okuldaki başarılarına ve meslek seçimine veya mesleki eğitimine katılmasına engel olmayacak işlerde çalıştırılabilir.
– 16 yaşını doldurmamış genç işçilerin ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılması yasaktır.
7- ÇOCUK VE GENÇ İŞÇİLERİN HANGİ KOŞULLARDA ÇALIŞTIRILMALARI YASAKTIR?
– Yer ve su altı çalıştırma yasağı: Maden ocakları ile kablo döşemesi, kanalizasyon ve tünel inşaatı gibi yer altında veya su altında çalışacak işlerde 18 yaşını doldurmamış erkek ve her yaştaki kadınların çalıştırılması yasaktır.
– Gece çalıştırma yasağı: Sanayiye ait işlerde 18 yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin gece çalıştırılması yasaktır.
8- ÇOCUK VE GENÇ ÇALIŞMA SÜRESİNDEN SAYILAN HALLER NELERDİR?
a) İşverenin vermesi gereken eğitimlerde geçen süreler,
b) İşverenin işyeri dışında gönderdiği kurslar ve toplantılarda geçen süreler ile yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenen mesleki eğitim programlarında geçen süreler,
c) Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından çalışan çocuk ve gençler ile ilgili olarak düzenlenen konferans, kongre, komisyon ve benzeri toplantılara temsilci olarak katılmaları nedeniyle işlerine devam edemedikleri süreler, çalışma süresinden sayılır.
9- HAFTA TATİLİ SÜRESİ NE KADARDIR?
Çocuk ve genç işçilerin hafta tatili izinleri kesintisiz kırk saatten az olamaz. Ayrıca hafta tatili ücreti bir iş karşılığı olmaksızın ödenir.
10- ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİL SÜRELERİ VE ÜCRETLERİ NE ŞEKİLDE ÖDENİR?
Çocuk ve genç işçiler, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılamazlar. Ayrıca bugünlere ilişkin ücretler bir iş karşılığı olmaksızın ödenir.
11- ÇOCUK VE GENÇ İŞÇİLERDE YILLIK ÜCRETLİ İZİN KULLANDIRILMASI NASIL OLUR?
– Çocuk ve genç işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz.
– Yıllık ücretli iznin kesintisiz kullandırılması esastır.
– Yararına olduğu durumlarda çocuk ve genç işçinin isteği üzerine en fazla ikiye bölünerek kullandırılabilir.
– Okula veya eğitime devam eden çocuk ve genç işçilere yıllık ücretli izinleri okulların tatil olduğu, kursa ve diğer eğitim programlarına devam edilmediği dönemlerde verilir.
Kaynak: 4857 sayılı İş Kanunu
Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
