Şirketler, pazar paylarını artırmak ve müşteri sadakatini güçlendirmek amacıyla, belirli bir ciroyu aşan müşterilere çeşitli promosyon ve hediye ürünleri sunabilmektedir. Ancak, bu tür bedelsiz teslimlerin Katma Değer Vergisi (KDV) ve belge düzeni açısından nasıl değerlendirilmesi gerektiği önemli bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır.

KDV Açısından Değerlendirme

3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu’na göre, Türkiye’de ticari, sınai ve serbest meslek faaliyetleri kapsamında yapılan teslim ve hizmetler KDV’ye tabidir. Ancak, promosyon amacıyla bedelsiz verilen ürünlerin vergilendirilmesi konusunda bazı özel düzenlemeler bulunmaktadır.

KDV Genel Uygulama Tebliği’ne göre:

Promosyon ürünleri, firmanın ticari faaliyetiyle doğrudan bağlantılı olduğu sürece KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.

Bu tür ürünler için yüklenilen KDV’nin, satışı yapılan ürünün tabi olduğu KDV oranı ile karşılaştırılarak indirilebileceği belirtilmiştir.

Buna göre:

Hediyelik ürünlerin tabi olduğu KDV oranı, satışı yapılan malın KDV oranına eşit veya düşükse KDV’nin tamamı indirim konusu yapılabilir.

Hediye edilen ürünlerin KDV oranı, satışı yapılan ürünün KDV oranından yüksekse, sadece satışa konu olan ürünün KDV oranına isabet eden kısım indirilebilir, kalan tutar gider olarak dikkate alınmalıdır.

Vergi Usul Kanunu Açısından Belge Düzeni

Vergi Usul Kanunu’na göre, ticari işlemlerin kaydedilmesi ve belgelenmesi gereklidir.

Ticari araç gibi tescile tabi hediyeler için teslim tarihinden itibaren yedi gün içinde bedel yazılmadan müşterinin adına fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Diğer hediye ürünleri için fatura düzenlenmesine gerek yoktur.

Hediyelerin taşınması sırasında “Hediyelik Ürün” ibaresi taşıyan bir sevk irsaliyesi düzenlenmelidir.

Sonuç

Şirketler, belirli bir ciroyu aşan müşterilerine promosyon amaçlı hediye ürünler verebilir. Ancak, bu tür bedelsiz teslimlerde KDV ve belge düzeni açısından yasal yükümlülükler yerine getirilmelidir:

KDV açısından, promosyon ürünleri doğrudan ticari faaliyetle bağlantılıysa KDV hesaplanmaz ve yüklenilen KDV indirilebilir.

Vergi Usul Kanunu açısından, belirli tescile tabi hediyeler için fatura düzenlenmesi gerekirken, diğer hediyeler için fatura zorunluluğu yoktur.

Tüm hediyelik ürünler sevk edilirken sevk irsaliyesi düzenlenmeli ve üzerinde “Hediyelik Ürün” ibaresi bulunmalıdır.

Bu kurallar doğrultusunda hareket ederek, işletmeler yasal uyumluluğu sağlarken müşteri memnuniyetini artırabilir ve ticari faaliyetlerini güvenle sürdürebilir

ÖRNEK ÖZELGE

T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
 İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü)

Sayı : 11395140-105[VUK1-18746]-272925 05.09.2017
Konu: Belli bir ciroyu aşan müşterilere verilecek hediyelerin KDV karşısındaki durumu ve belge düzeni.

İlgi (a) da kayıtlı özelge talep formunuzda; her nevi aşındırıcı ve kesici taşların imalat ve pazarlanması işi ile iştigal eden Şirketiniz tarafından pazar payını arttırmak amacıyla belli bir ciroyu aşan müşterilerinize piyasadan satın almak suretiyle temin edilen beyaz eşya, otel konaklama organizasyonu, yurt dışı seyahat organizasyonu (umre, gezi vb.), elektronik eşya, erzak kolisi, ürün koyma rafı, jeneratör, taşlama motoru, tabak takımı, afiş, tabela, giyecek, hediye çeki ve hediye paketi gibi ürünler ile kendi imal ettikleri zımpara taşı ürünlerinden bazılarının bedelsiz olarak teslim edilmesinin planlandığı belirtilerek, söz konusu hediye ürünlerin tesliminde sevk irsaliyesi ve fatura düzenlenip düzenlenmeyeceği, düzenlenmesi halinde hangi bedelin esas alınacağı ve söz konusu teslimlerin katma değer vergisine (KDV) tabi olup olmadığı ile bu ürünlerin alımında ödenen KDV’nin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hususlarında Başkanlığımız görüşlerinin talep edildiği anlaşılmaktadır.

1- KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun;

1/1 inci maddesine göre, Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,

24/c maddesinde, vade farkı, fiyat farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerlerin KDV matrahına dahil olduğu,

29/1 inci maddesinde; mükelleflerin, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV den, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV yi indirebileceği,

hüküm altına alınmıştır.

KDV oranları, KDV Kanununun 28 inci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi (BKK) ile BKK eki (I) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 1, (II) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 8, bu listelerde yer almayan vergiye tabi işlemler için % 18 olarak tespit edilmiştir.

Promosyon ürünlerinde KDV uygulamasına ilişkin olarak 26/04/2014 tarih ve 28983 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan KDV Genel Uygulama Tebliğinin (I/B-10.1.) bölümünde; firmaların iktisadi faaliyetini genişletme, emsal işletmelerle rekabet edebilme, üretim veya satışını yaptıkları mallara olan talebi koruma veya artırma amacıyla bir malın yanında başka bir mal verilmesi şeklinde gerçekleşen işlemlerinde, promosyon ürünü açısından bir bedelsiz teslimin söz konusu olmadığı, firmanın genişleyen faaliyetiyle bağlantılı olarak işletmede yaratılan katma değerin arttığı, dolayısıyla, firmanın yarattığı katma değer içerisinde vergilenen promosyon mallarının müşterilere verilmesi sırasında KDV hesaplanmasına gerek bulunmadığı ve bu ürünler için yüklenilen KDV nin prensip olarak indirim konusu yapılması gerektiği açıklamalarına yer verilmiştir.

Buna göre, Şirketinizin pazar payını artırmak amacıyla belli ciroyu aşan müşterilere, piyasadan satın almak suretiyle temin edilen beyaz eşya, otel konaklama organizasyonu, yurt dışı seyahat organizasyonu (umre, gezi vb.), elektronik eşya, erzak kolisi, ürün koyma rafı, jeneratör, taşlama motoru, tabak takımı, afiş, tabela, giyecek, hediye çeki ve hediye paketi gibi ürünler ile kendinizin imal ettiğiniz zımpara taşı ürünlerinden bazılarının bedelsiz olarak teslim edilmesi işleminin anılan Tebliğin (I/B-10.1.) bölümünde yer alan açıklamalar çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmekte olup, bu nedenle söz konusu ürünlerin tesliminde KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.

Bununla beraber, promosyon amacıyla bedelsiz olarak teslim edilen söz konusu ürünlerin alımında veya üretiminde yüklenilen vergiler, promosyon ürünü olarak verilen malın (aynı işletmede imal veya inşa edilenler dahil) tabi olduğu KDV oranı;

– satışı yapılan mala ait KDV oranına eşit veya daha düşük ise tamamı,

– satışı yapılan malın tabi olduğu KDV oranından yüksek ise satışı yapılan malın tabi olduğu orana isabet eden kısmı,

indirim konusu yapılacak, kalan kısım ise gelir veya kurumlar vergisi açısından gider veya maliyet olarak dikkate alınabilecektir.

2- VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN:

213 sayılı Vergi Usul Kanununun “Faturanın tarifi” başlıklı 229 uncu maddesinde, fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmış, 231/5 inci maddesinde ise faturanın mal teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanunun 230 uncu maddesinin 5 numaralı bendinde, malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlenmesinin ve taşıtta bulundurulmasının şart olduğu hükme bağlanmıştır. Madde hükmünden anlaşılacağı üzere, sevk irsaliyesi ticari mal hareketinin izlenmesi için düzenlenen bir belgedir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, şirketiniz tarafından pazar payını arttırmak amacıyla belli bir ciroyu aşan müşterilerinize vereceğiniz;

– Ticari araç gibi tescile tabi hediyeler için teslim tarihinden itibaren yedi gün içinde bedel yazılmadan hediye ürünü olduğu belirtilerek  müşteriniz adına fatura düzenlemeniz gerekmektedir.

– Diğer hediyeler için fatura düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

Ayrıca, söz konusu hediye ürünlerin taşınması esnasında ise şirketiniz tarafından üzerine “hediyelik ürün” şeklinde bir ibarenin düşüldüğü sevk irsaliyesi düzenlemeniz gerekmektedir.

…

TAVSİYE EDİLEN İLAVE İÇERİKLER

Kaynak: GİB Özelge
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.