Belediyelerden pazar tahtası olmayan ancak pazar yerlerinde ürün satan pazarcılar basit usul mükellefi olabilir mi?
Gerçek usulde mükellef olacak ise kendi araçları (binek oto olsa dahi) pazar yerlerine gidip gelen mükellefin K belgesi çıkarma zorunluluğu var mı?
Faaliyetleri dışarıda olmasına rağmen vergi daireleri açılışta mutlak işyeri adresi istediğinden kirada oturan pazarcının ev adresini işyeri adresi olarak göstermesi stopaj ödemesi yapma mecburiyetini doğurur mu? Açılış müracaatında kira ve bedelsiz seçenek bulunduğundan bedelsiz seçmek ve konut kirasını deftere gider kaydetmediğimizde maliyenin stopaj iddiası olabilir mi?
Basit usule tabi olmak için GVK 47 ve 48. maddelerdeki koşullara sahip olmak gerekir. Şartları uygun ise Basit usul mükellefiyet tesisi ettirir. DB sisteminden Kayıt tutulur. (K) belgesi konusunda bilgimiz yok.
Basit usul mükellefiyeti tesisi ettirilir ise GV stopajı söz konusu olmaz.
Gerçek usul de mükellefiyet tesisi edilmesi halinde Konut için ödenen Kira bedelinin tamamı üzerinden % 20 GV stopajı yapılır.
Basit Usul
Kimlerin Kazancı Basit Usulde Tespit Olunur?
Gelir Vergisi Kanununun 46 ncı maddesine göre; Kanunun 47 ve 48 inci maddelerinde yazılı şartları topluca haiz olanların ticari kazançları basit usulde tespit olunur.
Öte yandan, Gelir Vergisi Kanununun 51 inci maddesinde yazılı faaliyetlerde bulunanlar, Kanunda belirtilen şartları taşısalar dahi kazançları basit usulde tespit edilmez.
Basit Usule Tabi Mükelleflerin Kazançları Gelir Vergisinden İstisna mıdır?
7338 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile 193 sayılı Kanuna MÜKERRER 20/A maddesi eklenmiş olup bu madde kapsamında Basit usule tabi mükelleflerin 193 sayılı Kanunun 46 ncı maddesine göre tespit edilen ticari kazançları gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Basit usulde kazanç istisnasından yararlanacak olan mükellefler, istisna kapsamındaki bu kazançlar için yıllık beyanname vermeyecek ve diğer gelirler dolayısıyla beyanname vermeleri halinde de bu kazançlarını beyannameye dahil etmeyeceklerdir.
Söz konusu istisna, 1/1/2021 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yürürlüğe girdiğinden basit usule tabi mükelleflerin 2021 yılında elde ettiği ticari kazançları da bu istisna kapsamındadır.
Basit Usule Tabi Olmanın Avantajları Nelerdir?
Basit usulde kazanç tespitinde ;
– Basit usule tabi mükelleflerin kazançları gelir vergisinden istisnadır.
– Basit usul kazançları için yıllık beyanname vermezler.
– Defter tutulmaz.
– İsteyen mükellefler ödeme kaydedici cihaz kullanabilirler.
– Vergi tevkifatı yapılmaz ve muhtasar beyanname verilmez.
– Geçici vergi ödenmez.
– Mal teslimi ve hizmet ifası işlemleri katma değer vergisinden istisnadır.
– Ticari kazancın tespitinde amortismana tabi iktisadi kıymet alışları ve satışları dikkate alınmaz.
– Alınan ve verilen belgelerin kayıtları mükelleflerin bağlı oldukları meslek odalarındaki bürolarda tutulur. Ancak, isteyen mükellefler kayıtlarını hiçbir yerden izin almadan kendileri tutabilecekleri gibi meslek mensuplarına da tutturabilirler.
– 31.12.2022 tarihine kadar, belge vermedikleri hasılatları için gün sonunda toplu belge düzenleme imkanları bulunmaktadır.
Basit Usule Tabi Olmanın Genel Şartları Nelerdir?
1.Kendi işinde bilfiil çalışmak veya bulunmak: İşinde yardımcı işçi ve çırak kullanmak; seyahat, hastalık, ihtiyarlık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak bilfiil işinin başında bulunmamak bu şartı bozmaz. Ölüm halinde iş sahibinin dul eşi veya küçük çocukları namına işe devam olunduğu takdirde bunların bilfiil işin başında bulunup bulunmamalarına bakılmaz.
2.İşyeri mülkiyetinin iş sahibine ait olması halinde emsal kira bedeli, kiralanmış olması halinde yıllık kira bedeli toplamı aşağıda yazılı miktarları aşmamalıdır:
– Büyükşehir belediye sınırları içinde 317 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 01.01.2022 tarihinden itibaren 16.000 TL,
– Diğer yerlerde 317 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 01.01.2022 tarihinden itibaren 10.000TL.
3.Ticari, zirai ve mesleki faaliyetler dolayısıyla gerçek usulde gelir vergisine tabi olmamak.
Yukarıda yer alan, (2) ve (3) numaralı bent hükümleri, öteden beri işe devam edenlerde takvim yılı başındaki, yeni işe başlayanlarda ise işe başlama tarihindeki duruma göre uygulanır.
Basit Usulden Yararlanan Mükelleflerin Defter Tutma Yükümlüğü Var Mıdır?
Bu usulde vergilendirilenler defter tutmayacaklardır. Bu mükellefler, kazancın tespiti ve Vergi Usul Kanununun defter tutma hükümleri hariç, bildirme, vesikalar, muhafaza, ibraz, diğer ödevler ve ceza hükümleri ile bu Kanun ve diğer kanunlarda yer alan ikinci sınıf tüccarlar hakkındaki hükümlere tabi olacaklardır.
Basit Usulden Yararlanan Mükellefler Mal Alış ve Satışlarında Belge Düzenlemek Zorunda Mıdır?
Basit usulden yararlanan mükellefler hasılatları ile ilgili olarak Vergi Usul Kanununda yazılı vesikaları kullanacaklardır.
Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden, kazançları basit usulde tespit edilen mükellefler 31.12.2022 tarihine kadar belge vermedikleri günlük hasılatları için gün sonunda tek bir fatura düzenlemeleri mümkün bulunmaktadır.
Ancak, toplu belge düzenleme imkanından yararlanmak isteyen mükelleflerin müşterilerinin istemeleri halinde fatura veya perakende satış vesikası (dolmuş işletenler hariç) vermek zorundadırlar.
Kazançları Basit Usulde Tespit Edilen Mükellefler Kullandıkları Belgeleri ve Zarfları Nasıl Temin Etmektedir?
Kazançları basit usulde tespit edilen mükelleflerin kullandıkları belgeler ve zarflar sadece Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu (TESK) tarafından bastırılmaktadır. Mükellefler bu belgeleri bağlı oldukları odalardan temin edeceklerdir.
Mükelleflerin bulunduğu yerde bağlı oldukları oda veya birlik yoksa veya bulunduğu yerde bağlı olacağı oda veya birlik kurulmamış ise; en yakın oda veya birliğe veya karma odaya kayıt yaptıracaklardır. Belgelerini de kayıt yaptırdığı bu odadan temin edeceklerdir. Kazancı basit usulde tespit edilip, meslek odalarına üye kayıtları yapılamayan, traktörle nakliyecilik yapanlar, hususi oto ile ticari faaliyette bulunanlar, biçerdöver işletmecileri ile inşaat ustaları gibi mükellefler, kullanacakları belgeleri ikinci sınıf tüccarların tabi oldukları esaslar çerçevesinde (anlaşmalı matbaalara bastırmak veya noterlere tasdik ettirmek suretiyle) temin edebilmektedirler. Anılan mükellefler, diledikleri takdirde kullanacakları belgeleri faaliyette bulundukları yerdeki herhangi bir oda veya birlikten de temin edebilmektedirler.
Kazançları Basit Usulde Tespit Edilen Mükelleflerin Kayıtları Nasıl
Tutulmaktadır?
Kazançları basit usulde tespit edilen mükelleflerin kayıtları, mükelleflerin “Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi” düzenledikleri meslek odaları veya meslek mensupları aracılığıyla Defter-Beyan Sistemi üzerinde tutulacaktır. Kazançları basit usulde tespit edilen mükelleflerin alış ve giderleri ile satış ve hasılatlarına ilişkin üçer aylık kayıtlar, “Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi” düzenledikleri meslek odaları veya meslek mensupları aracılığıyla izleyen ayın sonuna kadar Defter-Beyan Sistemine kaydedilir.
Kazançları Basit Usulde Tespit Edilen Mükelleflerden Sahte veya Yanıltıcı Belge Düzenleyenler Hakkında Ne Gibi İşlem Yapılmaktadır?
Kazançları basit usulde tespit edilen mükelleflerden sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği veya kullandığı tespit edilenler, bu hususun kendilerine tebliğ edildiği tarihi takip eden aybaşından itibaren ikinci sınıf tüccarlara ilişkin hükümlere tabi olacaklardır. Sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenledikleri tespit edilenlerin kazançları hiçbir suretle basit usulde tespit edilmez.
Kazançları Basit Usulde Tespit Edilen Mükellefler Hangi Hallerde Gerçek Usule Geçerler?
Basit usule tabi olmanın şartlarından herhangi birini takvim yılı içinde kaybedenler, ertesi takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilirler. Basit usulün şartlarına haiz olanlardan, bu usulden yararlanmak istemediklerini yazı ile bildirenler, dilekçelerinde belirttikleri tarihten veya izleyen takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirileceklerdir. Yeni işe başlayanlar ise işe başlama tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirileceklerdir.
Gerçek Usulde Vergilendirilen Mükellefler Hangi Hallerde Basit Usule Geçerler?
Gelir Vergisi Kanununun 47 nci maddesinde yazılı şartları topluca taşıyan ve arka arkaya son iki yıl alış, satış ve/veya hâsılat tutarlarının her biri aynı Kanunun 48 inci maddesinde yazılı hadlerden düşük olan gerçek usule tabi mükelleflerin kazançları, bu şartın gerçekleşmesini izleyen yılın Ocak ayının başından otuz birinci günü akşamına kadar yazılı olarak bağlı bulundukları vergi dairesine başvurmaları halinde basit usulde tespit edilebilecektir.
Söz konusu mükelleflerin, anılan Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen faaliyetlerde bulunmaması ve diğer şartları da topluca taşımaları gerekmektedir.
Gerçek Usulden Basit Usule Geçişi Düzenleyen Mevzuat Nedir?
31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanununun 46 ıncı maddesinde yapılan düzenlemeyle, gerçek usulde vergilendirilen mükelleflerden, belirli şartları sağlayanlara basit usule geçme imkânı tanınmıştır.
Gerçek usulde vergilendirmeden basit usule geçiş ile ilgili ayrıntılı açıklamalar 283 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ve 18.12.2013 tarihli ve 93 Sıra No.lu Gelir Vergisi Sirkülerinde yapılmıştır.
Gerçek Usulde Vergilendirildiği Veya Vergilendirilmesi Gerektiği İşini Terk Eden Mükelleflerin Kazançları, Yeniden İşe Başlamaları Halinde Basit Usulde Tespit Edilebilir Mi?
Gerçek usulde vergilendirilenler ile basit usulün şartlarını kaybeden mükelleflerin; işin terk edilmesi veya eş ve/veya çocuklara devredilmesi hallerinde ilgisine göre terk veya devir tarihini takip eden yılın başından itibaren iki yıl geçmedikçe basit usule dönmeleri mümkün değildir.
Gerçek usulde vergilendirilmiş olan veya vergilendirilmesi gereken faaliyetini terk eden mükellefler terk tarihini takip eden yılın başından itibaren iki yıl geçmedikçe basit usulden yararlanamayacaklardır.
Kaynak: İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
