Bedelsiz yapılan ilk teslimlerin promosyon olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, Şirketiniz tarafından satışı yapılan ürünlere olan talebi artırmak amacıyla müşterilerinize bedelsiz olarak ilk defa teslimi yapılan yüksek tutarlı ürünlere emsal bedeli üzerinden katma değer vergisi (KDV) hesapladığınız, daha sonraki teslimler için düzenlediğiniz faturada ilk teslime ait bedelin ilave edildiği belirtilerek, bedelsiz olarak ilk teslimi yapılan ürünlerin promosyon olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği ile Vergi Usul Kanunu kapsamında bedelsiz olarak ilk teslimi yapılan ürünlerin sevk irsaliyesi ile yapılmasının mümkün olup olmadığının bildirilmesi istenmektedir.

VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN:

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde, faturanın, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olduğu, 230 uncu maddesinde, malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlemesinin ve taşıtta bulundurmasının zorunlu olduğu, 231 inci maddesinin (5) numaralı bendinde ise, faturanın, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı hüküm altına alınmıştır.

Bu hükümlere göre, fatura tahakkuka ilişkin bir belge olduğundan düzenlenmesi malın teslimine veya hizmetin ifasına bağlıdır.

Bu itibarla, faturanın ödeme yapılıp yapılmamasına bakılmaksızın söz konusu malların teslim edildiği tarihten itibaren yedi günlük süre içerisinde malların nevi, miktarı, fiyatı ve tutarı gösterilmek suretiyle düzenlenmesi gerekmektedir.

Öte yandan, sevk irsaliyesi ticari mal hareketinin izlenmesi için düzenlenen bir belge olup, mal sevkiyatı yapan veya yaptıran alıcı veya satıcılar tarafından sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerektiği tabiidir.

KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN:

KDV Kanununun;

– 1 inci maddesinin 1 inci fıkrasında, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye’de yapılan teslim ve hizmetlerin KDV nin konusunu teşkil ettiği,

-2 nci maddesinin 1 inci fıkrasında, teslimin bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcı veya onun adına hareket edenlere devredilmesi olduğu, ayrıca bir malın alıcı veya onun adına hareket edenlerin gösterdiği yere veya kişilere tevdiinin de teslim hükmünde olduğu,

-10 uncu maddesinin (a) bendinde; mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin yapılmasıyla, (b) bendinde; malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura ve benzeri belgeler verilmesi halinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesiyle, (c) bendinde ise; kısım kısım mal teslimi veya hizmet yapılması mutad olan veya bu hususlarda mutabık kalınan hallerde, her bir kısmın teslimi veya bir kısım hizmetin yapılmasıyla vergiyi doğuran olayın meydana geleceği hüküm altına alınmıştır.

-20 inci maddesinin 1 inci fıkrasında, verginin matrahının işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu,

-27 inci maddesinin 1 inci fıkrasında ise bedeli bulunmayan veya bilinmeyen işlemler ile bedelin mal, menfaat, hizmet gibi paradan başka değerler olması halinde matrahın, işlemin mahiyetine göre emsal bedeli veya emsal ücreti olduğu; aynı maddenin 2 nci fıkrasında bedelin emsal bedeli veya emsal ücretine göre açık bir şekilde düşük olduğu ve bu düşüklüğün mükellefçe haklı bir sebeple açıklanamadığı hallerde de matrah olarak emsal bedel veya emsal ücretin esas alınacağı,

hükme bağlanmıştır.

Promosyon ürünlerinde KDV uygulamasının usul ve esaslarının belirlendiği mülga 50 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (A/1) ve 26/04/2014 tarih ve 28983 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 01/05/2014 tarihinde yürürlüğe giren Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin (I/B.10) bölümlerinde ;

“…

Ticari hayatta, ticareti yapılan mallara olan talebin artırılması amacıyla, bir takım pazarlama teknikleri geliştirilmekte, satışı yapılan malın yanında başka bir malın ayrıca bir bedel alınmaksızın verilmesi de sıkça karşılaşılan bir pazarlama tekniği olarak ortaya çıkmaktadır. Bir malın tasarruf hakkının malik veya adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devri olarak tanımlanan teslim hükümleri çerçevesinde ticari bir işletmenin yaptığı bedelsiz teslimler de KDV’ye konu olmaktadır.

Ancak, firmaların iktisadi faaliyetini genişletme, emsal işletmelerle rekabet edebilme, üretim veya satışını yaptıkları mallara olan talebi koruma veya artırma amacıyla bir malın yanında başka bir mal verilmesi şeklinde gerçekleşen işlemlerde, promosyon ürünü açısından bir bedelsiz teslim söz konusu olmaz .Zira, firmanın genişleyen faaliyetiyle bağlantılı olarak işletmede yaratılan katma değer artar.

Nitekim piyasadan satın alınan veya ithal edilen malların promosyon ürünü olarak müşterilere verilmesi, mükellefler açısından pazarlama gideri niteliğini taşıdığından, bu malların alış bedelleri gider olarak kaydedilebilir.

…”

açıklaması yapılmıştır.

Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, Şirketiniz ile müşterileriniz arasında yapılan sözleşme kapsamında bedeli sonraki satışlara ait düzenlenen faturalara dahil edilmek suretiyle bedelsiz olarak yapılan ilk ürün teslimlerinin, promosyon olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Kaynak: GİB Özelge
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.