1- Bankalara, Finansal Kiralama ya da Finansman Şirketlerine veya TMSF’ye Borçlu Durumda Olan Kurumlar ile Bankalara Tanınan
İstisna
1.1- Bankalara, Finansal Kiralama ya da Finansman Şirketlerine Borçları Nedeniyle Kanuni Takibe Alınmış veya TMSF’ye Borçlu Durumda Olan Kurumlar ile Bunların Kefillerine ve İpotek Verenlere Tanınan Kurumlar Vergisi İstisnası
Bankalara, finansal kiralama ya da finansman şirketlerine borçları nedeniyle kanuni takibe alınmış veya Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna borçlu durumda olan kurumlar ile bunların kefillerinin ve ipotek verenlerin sahip oldukları taşınmazlar,
iştirak hisseleri, kurucu senetleri ve intifa senetleri ile rüçhan haklarının, bu borçlara karşılık bankalara, finansal kiralama ya da finansman şirketlerine veya bu Fona devrinden sağlanan hasılatın bu borçların tasfiyesinde kullanılan kısmına isabet eden kazançların tamamı kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.
1.2- Bankalara, Finansal Kiralama ya da Finansman Şirketlerine Tanınan İstisna Uygulaması
Bankaların, finansal kiralama ya da finansman şirketlerinin kanuni takibe alınmış alacakları nedeniyle iktisap ettikleri taşınmazların (6361 sayılı Kanun kapsamında yapılan finansal kiralama işlemlerinde kiracının temerrüdü sebebiyle
kanuni takipteki finansal kiralama alacakları karşılığında tarafların karşılıklı mutabakatıyla kiralayanın her türlü tasarruf hakkını devraldığı finansal kiralama konusu taşınmazlar dâhil) satışından doğan kazançlarının %50’lik, iştirak hisseleri, kurucu senetleri ve intifa senetleri ile rüçhan haklarının satışından doğan kazançlarının %75’lik kısmı kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.
Örneğin, (H) Finansal Kiralama Şirketi (I) A.Ş.’ye ait olan taşınmazı (İ) A.Ş.’ye finansal kiralama suretiyle kiralamak üzere 3/1/2021 tarihinde 9.000.000 TL bedelle satın almış ve söz konusu taşınmazı 10 yıllığına (İ) A.Ş.’ye 10.000.000 TL kira ödemesi karşılığında kiralamıştır. 2.000.000 TL’si anapara ve 400.000 TL’si faiz olmak üzere toplam 2.400.000 TL kira ödemesi yapıldıktan sonra, kiralama süresinin üçüncü yılında mali zorluklar nedeniyle finansal kiralama bedellerini ödeyemeyen (İ) A.Ş. temerrüde düşmüştür.
Daha sonra söz konusu taşınmaz rayiç değeri olan 11.000.000 TL bedel dikkate alınmak suretiyle ve tarafların karşılıklı mutabakatıyla (H) Finansal Kiralama Şirketinin tasarrufuna bırakılmıştır. Kiralama süresinin üçüncü yılında tahakkuk
ettiği halde ödenmeyen kira bedelleri 500.000 TL anapara, 80.000 TL faiz olmak üzere toplam 580.000 TL’dir. (H) Finansal Kiralama Şirketi bu taşınmazı 3/3/2024 tarihinde (J) Ltd. Şti.’ne 12.000.000 TL bedelle satmıştır.
Finansal kiralamaya konu taşınmazın sözleşmeden kaynaklanan tüm tasarruf haklarının (İ) A.Ş. tarafından (H) Finansal Kiralama Şirketine devri işleminde taşınmaz devri söz konusu olmadığından, (İ) A.Ş. açısından bu işlemden elde edilen kazanca ilişkin olarak istisna uygulanabilecek bir tutar da bulunmamaktadır.
Öte yandan, tarafların karşılıklı mutabakatı sonucu 11.000.000 TL bedel dikkate alınmak suretiyle (H) Finansal Kiralama Şirketince tüm tasarruf hakları devralınan söz konusu taşınmazın (J) Ltd. Şti.’ne satılması nedeniyle doğan satış kazancının
%50’lik kısmına kurumlar vergisi istisnası uygulanabilecektir.
Bankalara Borç Nedeniyle Yapılan Devirlerde Kurumlar Vergisi İstisnası
20 Soru 20 Cevap
1. Kimler bu istisnadan faydalanabilir?
Cevap:
Bankalara, finansal kiralama veya finansman şirketlerine borçları nedeniyle takibe alınmış kurumlar ile bunların kefilleri ve ipotek verenler.
2. Hangi tür varlıkların devrinden doğan kazançlar istisna kapsamındadır?
Cevap:
Taşınmazlar, iştirak hisseleri, kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan hakları.
3. Devir işlemi kimlere yapılmalıdır ki istisna uygulanabilsin?
Cevap:
Banka, finansal kiralama şirketi, finansman şirketi veya TMSF’ye.
4. Kazancın hangi kısmı kurumlar vergisinden istisnadır?
Cevap:
Borç tasfiyesinde kullanılan kısmına isabet eden kazancın tamamı istisnadır.
5. Borçlunun kefili de bu istisnadan faydalanabilir mi?
Cevap:
Evet. Kefiller ve ipotek verenler de istisnadan faydalanabilir.
6. TMSF’ye yapılan devirlerde de istisna geçerli midir?
Cevap:
Evet. TMSF’ye yapılan devirlerde de istisna uygulanabilir.
7. Alacaklı şirketler hangi şartlarda istisnadan yararlanır?
Cevap:
Alacaklı şirketin takipteki alacak nedeniyle taşınmazı iktisap edip satması gerekir.
8. Alacaklı kurumun satışından elde edilen kazanç oranı nedir?
Cevap:
Taşınmaz satış kazancının %50’si, iştirak hissesi gibi varlıkların kazancının %75’i istisna edilir.
9. Finansal kiralamada devralma işlemi hangi durumda taşınmaz devri sayılmaz?
Cevap:
Tarafların mutabakatıyla yalnızca tasarruf hakkının devralınması halinde taşınmaz devri sayılmaz.
10. Bu durumda borçlu açısından istisna doğar mı?
Cevap:
Hayır. Taşınmaz devri gerçekleşmediğinden kazanç oluşmaz, istisna da uygulanmaz.
11. Taşınmazın rayiç bedeli dikkate alınabilir mi?
Cevap:
Evet. Tarafların mutabakatı ile rayiç bedel baz alınabilir.
12. Alacaklı şirket taşınmazı daha sonra sattığında kazanç nasıl hesaplanır?
Cevap:
Satış fiyatı ile iktisap (mutabakat) değeri arasındaki fark kazançtır.
13. Bu kazancın %50’si hangi durumda istisna olur?
Cevap:
Takibe alınmış alacaktan dolayı elde edilen taşınmazın satılması durumunda.
14. İştirak hissesi satışı durumunda istisna oranı nedir?
Cevap:
%75 oranında kurumlar vergisi istisnası uygulanabilir.
15. Satış bedeli borçları karşılamıyorsa istisna yine geçerli mi?
Cevap:
Evet. Ancak istisna sadece borcun tasfiyesinde kullanılan kısım kadar uygulanır.
16. İpotek veren, kendi taşınmazını bankaya devrederse istisna olur mu?
Cevap:
Evet. Borçluya kefil ya da ipotek veren de bu istisnadan faydalanabilir.
17. Finansal kiralamada sözleşmeye göre kiracı temerrüde düşerse ne olur?
Cevap:
Kiracı temerrüde düşüp tasarruf hakkı devredilirse, bu işlem borçlu açısından kazanç doğurmaz.
18. Devrin resmi tapu işlemiyle yapılması şart mı?
Cevap:
Tasarruf hakkı devri yeterlidir ancak bu, taşınmaz devri sayılmaz.
19. Finansal kiralama şirketi taşınmazı devralıp satarsa vergi avantajı var mı?
Cevap:
Evet. Satış kazancının %50’si kurumlar vergisinden istisnadır.
20. Bu düzenleme hangi şirket türlerini kapsar?
Cevap:
Bankalar, finansal kiralama şirketleri, finansman şirketleri ve ilgili borçlu kurumlar.
ÖNERİLEN VİDEO İÇERİK
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
