| T.C. KARABÜK VALİLİĞİ Defterdarlık Gelir Müdürlüğü |
| ACELE | ||||
| Sayı | : | E-35831311-120-29452 | 16.12.2022 | |
| Konu | : | Yıllara Sari İnşaat İşinde İşin Bitim Tarihinden Sonra Yapılacak Ek Fiyat Farkı Ödemesi Üzerinden Tevkifat Yapılıp Yapılmayacağı | ||
| İlgi | : | …/…/…. tarihli ve ….. sayılı özelge talep formunuz. |
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden, ……………….. ile imzaladığınız 15/10/2021 tarihli “………………….. İlkokulu Bakım Onarım İşi”ne ait sözleşme kapsamında 22/10/2021 tarihinde yer tesliminin yapıldığı, bahse konu işin 6/12/2021 tarihinde bitirildiği ve yapılan bu işin yıllara sari olmaması nedeniyle hakediş ödemelerinden tevkifat yapılmadığı belirtilerek 22/1/2022 tarihli ve 31727 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7351 sayılı Kanununun 11 inci maddesi ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa eklenen geçici madde 5 kapsamında yapılacak olan ek fiyat farkı ödemelerinin 2022 yılında yapılması ve fatura tarihinin 2022 yılı olması nedeniyle söz konusu ödemelerden tevkifat yapılıp yapılmayacağı hususunda görüş talep ettiğiniz anlaşılmış olup Defterdarlığımız görüşüne aşağıda yer verilmiştir.
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun;
– 42 nci maddesinde, “Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinde kar veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak, mezkur yıl beyannamesinde gösterilir.”,
– 44 üncü maddesinde, “İnşaat ve onarma işlerinde geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarih; diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarih bitim tarihi olarak kabul edilir.
Bitim tarihinden sonra bu işlerle ilgili olarak yapılan giderler ve her ne nam ile olursa olsun elde edilen hasılat, bu giderlerin yapıldığı veya hasılatın elde edildiği yılın kâr veya zararının tespitinde dikkate alınır.”
hükümleri yer almaktadır.
Bir işin Gelir Vergisi Kanununun 42 nci maddesi kapsamında değerlendirilebilmesi için; faaliyet konusunun inşaat ve onarma işi olması, inşaat ve onarma işinin birden fazla takvim yılına sirayet etmesi ve inşaat ve onarma işinin taahhüde bağlı olarak yapılması şartlarının bir arada aranılması gerekmektedir.
Öte yandan, anılan Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında sayılan kişi ve kuruluşların aynı maddede bentler halinde sayılan ödemeleri yapmaları halinde bu ödemeler üzerinden tevkifat yapacakları hüküm altına alınmış olup; aynı fıkranın (3) numaralı bendinde, bu Kanunun 42 nci maddesi kapsamına giren işler dolayısıyla bu işleri yapanlara (kurumlar dahil) ödenen istihkak bedellerinden sorumlularca gelir vergisi tevkifatı yapılacağı belirtilmiştir. Söz konusu tevkifat oranı 3/2/2021 tarihli ve 3491 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile %5 olarak belirlenmiştir.
Diğer taraftan 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa 7351 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle eklenen geçici 5 inci maddede, “Ülkemizde ve dünyada hammadde temininde ve tedarik zincirlerinde yaşanan aksaklıklar ile girdi fiyatlarındaki beklenmeyen artışlar nedeniyle 1/12/2021 tarihinden önce 4734 sayılı Kanuna göre ihalesi yapılan ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla devam eden veya bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce fesih veya tasfiye edilmeksizin kabulü/geçici kabulü yapılan mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Türk lirası üzerinden yapılan sözleşmelerde, 1/7/2021 ile 31/12/2021 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) gerçekleştirilen kısımlar için, ihale dokümanında fiyat farkı verilmesine ilişkin hüküm bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, 1/7/2021 ile 30/11/2021 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) ihalesi yapılan işlerde ihale tarihinin (son teklif verme tarihi) içinde bulunduğu aya ait endeks, 1/7/2021 tarihinden önce ihale edilen işlerde ise 2021 yılı Haziran ayına ait endeks temel endeks olarak kabul edilerek ve sözleşme fiyatları kullanılarak yüklenicinin başvurusu üzerine sözleşmesine göre hesaplanan fiyat farkına ilave olarak ek fiyat farkı verilebilir…” hükmüne yer verilmiştir.
İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden, ……………… ile ………………. İlkokulu bakım onarım işine ilişkin imzaladığınız 15/10/2021 tarihli sözleşmede, bahse konu sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 10 gün içinde yer teslimi yapılarak işe başlanacağı ve yer teslim tarihinden itibaren 45 gün içinde işin tamamlanarak geçici kabule hazır hale getirileceğinin belirtilmiş olduğu, yer teslim tutanağına göre 22/10/2021 tarihinde yer tesliminin yapılarak işe başlandığı, yapım işleri geçici kabul tutanağının 20/12/2021 tarihinde İdarenizce onaylanarak işin bitirildiği, hususları birlikte değerlendirildiğinde, söz konusu bakım onarım işinin yıllara sari inşaat ve onarım işi kapsamında olmadığı anlaşılmaktadır.
Bu bağlamda, geçici kabul tutanağının idarece onaylandığı tarihten (20/12/2021) sonra bu işle ilgili yapılan ödemeler, ödemenin yapıldığı yılın kar veya zararı ile ilişkilendirileceğinden, yapılan ek fiyat farkı ödemeleri üzerinden tevkifat yapılmayacağı tabiidir.
…
ÖZET
Yıllara Sari Olmayan İnşaat ve Onarım İşlerinde Tevkifat Durumu
Günümüzde kamu ihalelerine katılan yükleniciler, sözleşme kapsamındaki işlerin mali ve vergisel durumlarıyla ilgili çeşitli sorularla karşılaşmaktadır. Özellikle, yıllara sari olmayan inşaat ve onarım işlerinde tevkifat uygulamaları sık sık gündeme gelmektedir. Bu yazımızda, yıllara sari olmayan işlerde ek fiyat farkı ödemelerinin tevkifat durumu ele alınacaktır.
Yıllara Sari İnşaat ve Onarım İşleri Nedir?
Öncelikle, Gelir Vergisi Kanunu’nun 42. maddesi uyarınca bir işin yıllara sari kabul edilmesi için aşağıdaki üç şartın bir arada bulunması gerekmektedir:
- Faaliyet konusunun inşaat ve onarım işi olması,
- İşin birden fazla takvim yılına yayılması,
- İşin taahhüde bağlı olarak yapılması.
Bu üç kriterden herhangi biri sağlanmazsa iş, yıllara sari inşaat ve onarım işi kapsamında değerlendirilemez.
Geçici Kabul Tarihi Neden Önemli?
Gelir Vergisi Kanunu’nun 44. maddesi uyarınca:
- İşin geçici veya kesin kabulü yapıldığında, geçici kabul tutanağının idarece onaylandığı tarih işin bitim tarihi olarak kabul edilir.
- Eğer geçici kabul yoksa, işin fiilen tamamlandığı tarih esas alınır.
Bu bitim tarihi, yapılan ödemelerin hangi yılın gelir veya gideri olarak dikkate alınacağını belirlemede kritik bir role sahiptir.
Ek Fiyat Farkı Ödemeleri ve Tevkifat Uygulaması
Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na eklenen Geçici Madde 5, hammadde fiyatlarındaki beklenmedik artışlara karşı yüklenicilere ek fiyat farkı ödemeleri yapılmasına olanak sağlamıştır. Ancak bu düzenleme, işin yıllara sari olup olmadığına göre vergisel farklılık yaratabilir.
Örneğin:
Bir okul bakım ve onarım işi sözleşmesi, 15 Ekim 2021 tarihinde imzalanmış ve 22 Ekim 2021 tarihinde yer teslimi yapılarak işe başlanmıştır. Söz konusu iş 20 Aralık 2021 tarihinde tamamlanmış ve geçici kabul tutanağı idarece onaylanmıştır.
Bu durumda:
- İşin yıllara sari olmadığı açıktır, çünkü iş tek bir takvim yılı içinde tamamlanmıştır.
- 2022 yılında yapılan ek fiyat farkı ödemeleri, ödemenin yapıldığı yılın kar veya zararı ile ilişkilendirilir.
- Bu nedenle, ek fiyat farkı ödemelerinden yıllara sari iş kapsamındaki gelir vergisi tevkifatı yapılması söz konusu değildir.
Tevkifat Oranı Ne Zaman Uygulanır?
Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi gereği, yalnızca yıllara sari işler kapsamında yapılan ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapılır. Tevkifat oranı, Cumhurbaşkanı Kararı ile %5 olarak belirlenmiştir. Ancak iş yıllara sari değilse, ödemelerden tevkifat yapılması gerekmemektedir.
Sonuç
Yüklenicilerin, kamu ihalelerinde gerçekleştirdikleri işlerin vergisel yükümlülüklerini doğru şekilde değerlendirebilmeleri önemlidir. Eğer bir iş tek bir takvim yılı içinde tamamlanmışsa ve yıllara sari kapsamına girmiyorsa:
- Ödemeler, ödemenin yapıldığı yılın gelir veya gideri olarak dikkate alınır.
- Ek fiyat farkı ödemelerinden tevkifat yapılmaz.
Bu nedenle, yüklenicilerin geçici kabul tarihlerini doğru takip etmeleri ve işlerinin yıllara sari olup olmadığını net şekilde belirlemeleri kritik bir adımdır.
…
TAVSİYE EDİLEN İLAVE İÇERİK
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
