Avusturya’da genel anlamda çalışanların, emelilik (yaşlılık) sigortası Avusturya Emeklilik Sigortası Kurumu (PVA) tarafından sevk ve idare edilmektedir.
www.pensionsversicherung.at

Bunun yanında; demiryollarında ve maden işlerinde çalışanlar için Demiryolu ve Maden İşçileri Sigorta Kurumu (Versicherungsanstalt für Eisenbahn und Bergbau)
https://www.vaeb.at

Bağımsız Çalışanların Yaşlılık Sigortasını, Bağımsız Çalışanlar Sigorta Kurumu
(Sozialversicherungsanstalt der gewerblichen
Wirtschaft)
https://www.svagw.at

Çiftçilerin Yaşlılık Sigortasını, Çiftçiler Sigorta Kurumu (Sozialversicherungsanstalt der Bauer)
https://www.svb.at

Noterlerin Emeklilik Sigortaları Avusturya Noterler Sigorta Kurumu (Versicherungsanstalt des österreichischen Notariats) https://www.notar.at
sevk ve idare etmektedir.

Ancak idari maliyetleri önlemek için, tüm sosyal güvenlik primleri hastalık kasaları (Krankenversicherungsträger) tarafından toplanmakta ve ilgili sigorta koluna iletilmektedir. Sozaialversicherungsverband (www.sozialversicherung.at)
Avusturya Emeklilik Sigortası Kurumu (PVA) aylıkları ödemekle mükelleftir.

Avusturya Genel Emeklilik Sigortası Kanunu, Allgemeines Pensionversicherungsgesetz (APG)

https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=20003831

Avusturya Genel Sosyal Güvenlik Kanunu, Allgemeines Sozialversicherungsgesetz (ASVG)

https://www.r9is.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=10008147

(Pensionskassenvorsorgegesetz – PKVG)
https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=10007889
Ticari (Esnaf) Sosyal Güvenlik Kanunu, Gewerblichen Sozialversicherungsgesetz (GSVG)
https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=10008422

Serbest Çalışanların Sosyal Güvenlik Kanunu, Freiberuflichen-Sozialversicherungsgesetz (FSVG)
https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=10008423

Çiftçiler Sosyal Güvenlik Kanunu Bauern- Sozialversicherungsgesetz (BSVG):

https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=10008431

Avusturya’da prime dayalı dağıtım modeli uygulanmakta olup, federal bütçeden de katkı sağlanmaktadır. Emeklilik Sigortası kolunda toplam %22,80 oranında prim ödenmekte olup, bu oran işçi (%10,25) ve işveren (%12,55) tarafından ödenmektedir. Emekilik Sigortasının gelirleri; sigorta primleri ve Fedderal Bütçe katkısı olup, giderleri ise Emekli aylıklarıdır.

İdari maliyetleri önlemek için, tüm sosyal güvenlik primleri hastalık kasaları (Krankenversicherungsträger) tarafından toplanmakta ve ilgili sigorta koluna iletilmektedir. Sozaialversicherungsverband (www.sozialversicherung.at)

Ücret Karşılığı Bağımlı Çalışan İşçi ve Hizmetliler için Prim oranları;

Toplam İşçi Payı İşveren Payı

Emeklilik Sigortası 22,8 10,25 12,55

Devlet Memurları için Prim oranları;

Toplam İşçi Payı İşveren Payı

Emeklilik Sigortası 22,8 10,25 12,55

Serbest Çalışanlar için Prim oranları

Emeklilik Sigortası 18,5

Sosyal güvenlik katkıları katkı tabanından ve katkı oranından oluşmaktadır. Katkı tabanları bir takvim ayında kazanılan kazançtır. Katkı zorunluluğu sadece maksimum katkı tabanına kadar yapılmaktadır. Katkı oranı, bireysel katkı miktarının belirlemek için farklı derecelerde sağlık, kaza ve emeklilik sigortası için yasalar tarafından şart koşulan belirli bir orandır.
Bu, sosyal güvenlik katkılarının sigortalı olma riskinden bağımsız olarak hesaplanmaktadır. Avusturya’da prim oranları işveren ve işçi olarak ayrılmaktadır. İşçinin ödemesi gerek prim oranı %10,25, işverenin ödemesi gereken oran %12,55’dir.

Avusturya’da yaşlılık ağlığı bağlanabilmesi için; zorunlu ya da isteğe bağlı sigortalılıkta 180 aylık (15 yıl) prim ödenmesi veya sigortalı olarak 300 aylık bir sürenin geçirilmesi (25 sene, bu süreye işsizlik parası yahut muhtaçlık yardımı alınan dönemler de dâhildir) ya da son 360 ay (30 sene) içerisinde sigortalı olarak 180 aylık (15 sene) bir sürenin geçirilmesi gerekmektedir.

Ücret Karşılığı Bağımlı Çalışan İşçi ve Hizmetliler için Prim oranları;
Toplam İşçi Payı İşveren Payı
Emeklilik Sigortası 22,8 10,25 12,55

Devlet Memurları için Prim oranları;
Toplam İşçi Payı İşveren Payı
Emeklilik Sigortası 22,8 10,25 12,55

Serbest Çalışanlar için Prim oranları
Emeklilik Sigortası 18,5

Sosyal güvenlik katkıları katkı tabanından ve katkı oranından oluşmaktadır. Katkı tabanları bir takvim ayında kazanılan kazançtır. Katkı zorunluluğu sadece maksimum katkı tabanına kadar yapılmaktadır. Katkı oranı, bireysel katkı miktarının belirlemek için farklı derecelerde sağlık, kaza ve emeklilik sigortası için yasalar tarafından şart koşulan belirli bir orandır.

Bu, sosyal güvenlik katkılarının sigortalı olma riskinden bağımsız olarak hesaplanmaktadır. Avusturya’da prim oranları işveren ve işçi olarak ayrılmaktadır. İşçinin ödemesi gerek prim oranı %10,25, işverenin ödemesi gereken oran %12,55’dir.

Avusturya’da ne zaman emekli olunacağı ve emeklilik aylığının nasıl hesaplanacağı kişinin doğum tarihine göre belirlenmektedir. 1955 öncesi ve sonrası dünyaya gelenler için mevzuata göre farklı hesaplamalar söz konusudur. 31.12.1954 tarihinden önce doğanlar için en erken emeklilik, erkeklerde 65 ve kadınlarda 60 yaşının doldurulması ile mümkün olabilmektedir.

Avusturya’da emeklilik hakkının kazanılmasından sonra kişilerin işlerini bırakmaları gerekmemektedir. Emeklilik ödeneği alınırken de çalışmaya devam edilebilmektedir. Emeklilik döneminde çalışılması durumunda emeklilik ödeneğinde herhangi bir kesinti de yaşanmamaktadır. Bu dönemde yapılan çalışmalar özel bir statüdeki yüksek sigortalama ile kapsam altına alınarak daha yüksek emekli ödeneği alınabilmektedir.

Diğer taraftan 1.1.1955 tarihinden sonra doğanlar için normal emeklilik yaşı erkeklerde 65 ve kadınlarda 60 yaşının doldurulması ile mümkün olabilmektedir. 2024 yılından sonra kadınlarda emeklilik yaşı kademeli olarak erkekler için geçerli olan emeklilik yaşı ile dengelenecektir. 2033 yılından itibaren ise her iki cinsiyet için de emeklilik yaşı 65 olacaktır.

Doğum Tarihi Emeklilik Yaşı Emekliliğe Giriş
1.12.1963’e kadar 60,0 1.12.2023’e kadar
2.12.1963‘ten 1.6.1964’e kadar 60,5 1.6.2024‘ten 1.12.2024’e kadar
2.6.1964‘ten 1.12.1964’e kadar 61,0 1.7.2025‘ten 1.12.2025’e kadar
2.12.1964‘ten 1.6.1965’e kadar 61,5 1.6.2026‘dan 1.12.2026’ya kadar
2.6.1965‘ten 1.12.1965’e kadar 62,0 1.7.2027’den 1.12.2027’ye kadar
2.12.1965‘ten 1.6.1966’ya kadar 62,5 1.6.2028‘den 1.12.2028’e kadar
2.6.1966‘dan 1.12.1966’ya kadar 63,0 1.7.2029‘dan 1.12.2029’a kadar
2.12.1966‘dan 1.6.1967’ye kadar 63,5 1.6.2030‘dan 1.12.2030’a kadar
2.6.1967‘den 1.12.1967’ye kadar 64,0 1.7.2031‘den 1.12.2031’e kadar
2.12.1967‘den 1.6.1968’e kadar 64,5 1.6.2032‘den 1.12.2032’ye kadar
2.6.1968’den sonra 65,0 1.7.2033’den sonra

Bazı özel sigorta şartlarının oluşması halinde, daha erken yaşta da emeklilik hakkı elde etmek mümkündür.

Erken Emeklilik
Avusturya’da erken emekliliğin önümüzdeki dönemde kaldırılması planlanmaktadır. Ancak hala normal emeklilik yaşından önce emekliliği hak etmek mümkündür. Erken emeklilikte de emeklilik doğum tarihine göre değişiklik arz etmektedir. 1.1.1955 tarihinden önce dünyaya gelmiş olanlarda erken emeklilik;
– Uzun süreli sigortalılık halinde erken yaşlılık aylığı,
– Hackler-uzun süre sigortalılık düzenlemesi,
– Ağır iş emekliliği,
– Koridor emekliliği.
şeklindedir.

Uzun Süreli Sigortalılık Halinde Erken Yaşlılık Aylığı:
Avusturya yasalarına göre, 2017 yılında erken yaşlılık aylığı bağlanması için yerine getirilmesi gereken şartlar şu şekildedir:
– Zorunlu sigortalılık kapsamında 450 ay (37,65 sene) prim ödenmiş olması ya da
– 480 ay (40 sene) sigortalı kalınması.

Prim ödeme dönemlerine çocuk başına alınan çocuk bakım parasının alındığı ilk 24 aylık dönem ile 30 aya kadar olan askerlik, askerlik eğitimi ve sivil hizmetin olduğu süreler de dâhildir.

01.10.1952 tarihinden sonra doğan erkekler için erken yaşlılık aylığı 2017 yılından sonra söz konusu olmayacaktır. 1955 yılından önce doğan kadınlar için, yaşlılık aylılığı yaş şartını getirdikleri için uzun süreli sigortalılık durumunda daha erken yaşta emekli olmak mümkün değildir.

Uzun süreli sigortalılık durumunda daha erken yaşta emekli olunduğunda her sene için yüzde 4,2 oranında bir kesinti olacağı unutulmamalıdır.

Hackler-uzun süre sigortalılık düzenlemesi:
01.01.1954 tarihinden önce doğan erkekler Hackler-uzun süre sigortalılık düzenlemesinden;
– 60 yaşını doldurduklarında ve
– 540 ay (45 sene) prim ödediklerinde yararlanabileceklerdir.

01.01.1959 tarihinden önce doğan kadınlar ise Hackler-uzun süre sigortalılık düzenlemesinden
– 55 yaşını doldurduklarında ve
– 480 ay (40 sene) prim ödediklerinde yararlanabileceklerdir.

Uzun süreli sigortalılık nedeniyle emekli olunduğunda (Hackler düzenlemesi) senelik yüzde 4,2 oranında kesinti uygulanacaktır. 1954 yılında doğan bir erkek, Hackler düzenlemesinin koşullarını yerine getirdiğinde ve bir de ağır işte çalışmış olduğunda ağır iş koşulları düzenlemesinin kapsamından faydalanarak emekli aylığında senelik yüzde 1,8 oranında kesintiyle karşılaşacaktır.

Ağır İş Emekliliği
60 yaşının tamamlanmasının ardından 01.01.1955 tarihinden önce doğan erkekler, aşağıdaki şartları yerine getirdiklerinde ağır iş emekliliği düzenlemesinden yararlanabileceklerdir:
– 540 ay (45 sene) prim ödenmiş olması ve
– Başvuru tarihinden önceki son 240 aylık (20 sene) dönem içerisinde en az 120 ay (10 sene) süreyle ağır bir işte çalışmış olmak.

Ağır iş emekliliğinde kadınlar için de genel olarak erkekler için gerekli olan şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. 01.12.1963 tarihinden önce doğmuş olan kadınlar istisnasız bir biçimde 60 yaşını doldurduktan sonra emekli olabilecekleri için bu tarihten sonra doğan kadınlar için ağır iş emekliliği esasen 2024 yılında mümkün olabilecektir.

Ancak 01.01.1959 tarihinden sonra ve 01.01.1964 tarihinden önce doğmuş olan kadınlar için uzun süreli sigortalılık durumunda, 55 yaşının doldurulmasıyla ve gerekli ağır iş sürelerinin mevcudiyeti ile 480 ay prim ödeme şartının yerine getirilmesi halinde erken yaşlılık aylığının bağlanması imkânı bulunmaktadır. Bu durumda senelik kesinti oranı normal yaşlılık aylığına göre yüzde 1,8 olacaktır.

Ağır iş kavramı, özellikle fiziksel ve ruhsal açıdan zorlu iş koşullarının mevcut olduğu çalışmalar için kullanılmaktadır:
– Vardiye ve dönüşümlü hizmetler
– Sıcak ve soğuk ortamlarda sürekli çalışma
– İş performansını en az yüzde 10 oranında düşürecek kimyasal ya da fiziksel etkiler altında çalışma
– Ağır bedensel işler
– Bakım (ölüm sürecindeki hasta bakımı ve palyatif bakım hizmetleri).

Ağır iş emekliliğinde senelik kesinti oranı yüzde 1,8’dir. Aylığın bağlanabilmesi için tam sigortaya tabi olmayan kısa süreli işler için öngörülen ücret sınırını 2018 yılı için aylık 438,05 Avro geçen bağımlı ya da bağımsız bir işte çalışılmaması gerekmektedir.

Koridor Aylığı
62 yaşın doldurulması ve 480 ay (40 sene) sigortalılık süresinin bulunması halinde koridor aylığı hakkı kazanılmaktadır. Normal yaşlılık aylığından veya erken yaşlılık aylığından önce geçiş aylığı alma imkânı halen sadece erkek sigortalılar için mevcuttur. Kadın sigortalılar için geçiş aylığı, 2028 yılından itibaren söz konusu olabilecektir.

Aylığın bağlanabilmesi için tam sigortaya tabi olmayan kısa süreli işler için öngörülen ücret sınırını (2017 yılı için aylık 425,70 Avro) geçen bağımlı ya da bağımsız bir işte çalışılmaması gerekmektedir.

Koridor aylığı düzenlemesinde de kesintiler söz konusu olmaktadır. Her sene ve sonrası için belirli oranlarda kesintiler uygulanmaktadır. Örneğin bu düzenleme kapsamında 62 yaşında emekli aylığını hak etmiş olan bir kişinin emekli ikramiyesi olan 800 Avro’da yüzde 15,3 oranında kesinti olacaktır. Her sene için kesinti oranı yüzde 5,1’dir. Bu şartlarda emekli olan bir kişi 800 Avro yerine 677 Avro alabilecektir.
Normal emeklilik tarihine kadar çalıştığınızda aylığınız 933 Avro olacaktır. 62 yaşında alınacak olan emeklilik aylığına göre yüzde 30 civarında artış olacaktır. Bu bariz artışın sebebi kesintilerin olmaması ve eklenecek olan ekstralardır.

68 yaşına kadar çalışıldığında ise emeklilik aylığı yüzde 30 oranında artarak 1250 Avro’ya kadar yükselecektir. Böylece 62 yaşında emekli olunduğunda alınacak yaşlılık aylığı ile 68 yaşında emekli olunduğunda alınacak aylık arasında yüzde 60 oranında bir fark söz konusu olacaktır.

Avusturya’da aylık bağlanmasına ilişkin tespit işlemlerinin başlatıldığı tarihe (Stichtag) kadar geçen fiili çalıma süreleri ve ek süreler dikkate alınmak suretiyle yaşlılık aylığı tespiti yapılmaktadır.

Avusturya’da yaşlılık aylığında esas alınan faktörler aşağıda belirtilmiştir:
• Prime esas kazanç miktarı
o Çocuk bakım süreleri de dahil edilmektedir.
• Ödenilen prim ayları
o Emeklilik yüzdeleri hesaplanırken, tüm sigorta ayları (Ek süreler dahil) dikkate alınmaktadır
• Yaş
o Yasal emeklilik yaşından (Erkekler 65, Kadınlar 60) önce emekli olmak, emekli aylığınıın düşük bağlanmasına sebebiyet vermektedir.

Yasal emeklilik yaşından önce emekli olunması durumunda; yasal emeklilik yaşına kadar her 12 aylık sigortalılık süresi için % 4,2 oranında bir kesinti yapılmaktadır. Bu kesinti toplamda % 15 oranından fazla olmamaktadır.

Yasal Emeklilik yaşından daha geç bir yaşta emekli olunduğunda ise; her yıl için % 4,2 oranında bir artış öngörülmüştür. Ayrıca yasal emeklilik yaşının dolmasına rağmen çalışanların, emeklilik yaşını tamamladıkları andan itibaren 36 ay boyunca ödeyecekleri primler yarı yarıya azaltılmaktadır.

Diğer taraftan, emeklilik şartları yerine getirildiği halde, yaş şartına takılanlar için; her ay 0,35 oranında artış sağlanmaktadır.

İşletme Emekli Aylığı sistemi Avusturya`da yaygın değildir. Bununla birlikte az sayıda işletme toplu sözleşme hükümlerine bağlı olarak, çalışanlarına işletme aylığı imkanı sunmaktadır. Avusturya İşletme Aylığı Kanunu gereğince işletme aylığı;

-Bir işverenin, 25 yaşını tamamlamış işçisine, zorunlu sosyal sigortadan hak kazanılan aylığı tamamlayıcı mahiyette bir işletme aylığı bağlayacağı vaadinde bulunmuş olması,

-Vaadin yapıldığı tarihten sonra işveren ve işçinin, Kanuna göre en fazla 10 yıl olmak üzere iş akdinin belirli bir süre -bekleme süresi- devam etmesini kararlaştırmış olmaları ve bekleme süresinin dolması,

-Zorunlu sosyal sigortadan aylık bağlanmış olması (bu şart yalnızca Yaşlılık Aylığına bağlı olmayıp, İş göremezlik Ödeneği, Maluliyet Aylığı ve Dul ve Yetim Aylığı alınan durumlarda da geçerli olabilmektedir.)

halinde ödenmektedir.

Avusturya’da, işyerinde işe başlanılan tarih zorunlu sigortalılığın başlangıç tarihi olarak belirlenmiş olup, işten ayrılınması durumunda zorunlu sigortalılık süresi de sona ermektedir. Sigortalılığın, işveren tarafından yetkili sağlık sigortasına bildirilmesi gerekmektedir.Zorunlu sigortalılığın gerçekleşebilmesi, bir işyerinde çalışma şartına bağlıdır. Avusturya’da en düşük sigortalılık yaşı 15 olarak belirlenmiştir.
Ayrıca Avusturya’da isteğe bağlı sigortalılık da mevcuttur. İsteğe bağlı sigortalılıktan faydalanabilmek için 15 yaşın tamamlamış olması, zorunlu sigortalılık kapsamında sigortalı olunmaması ve Avusturya’da ikamet edilmesi gerekmektedir.

İsteğe bağlı sigortalılıkta, sigorta başlangıç tarihi olarak, başvuru tarihinden bir yıl öncesi veya başvuru ayını takip eden ay seçilebilir.Talep edilmesi durumunda veya zorunlu sigortalılık kapsamında sigortalı olunması durumunda isteğe bağlı sigortalılık durumu sona ermektedir. İsteğe bağlı sigortalılıkta, aylık ödenecek pirim miktarı kişinin daha önce çalışmasının olup olmamasına göre değişiklik arz etmektedir. Buna göre; kişinin daha önce çalışması olmaması durumunda aylık ödenecek miktar; 682,29 Avro’dur. Daha önce çalışması olanlar için; 183,04- 1.364,58 Avro arasında bir miktar olarak belirlenmektedir.

01.01.1955 önce doğanlar için sigortalılık süreleri;
• 180 prim ödeme ayı
( Her bir çocuk için çocuk bakım parası alınan ilk 24 ay prim ödeme
ayı olarak sayılmaktadır.)
veya
300 sigortalılık ayı
veya
son 360 takvim ayı içersinde 180 sigortalılık ayı
• Borçlanılan öğrencilik dönemleri,
• İsteğe bağlı sigortalılık süreleri,

01.01.1955 sonra doğanlar için sigortalılık süreleri;
• 180 prim ödeme ayı (84 ayı fiili hizmet süresi olmak zorundadır)
( Her bir çocuk için çocuk bakım parası alınan ilk 24 ay prim ödeme
ayı olarak sayılmaktadır.)
veya
300 sigortalılık ayı
veya
son 360 takvim ayı içersinde 180 sigortalılık ayı
• Borçlanılan öğrencilik dönemleri,
• İsteğe bağlı sigortalılık süreleri,

Avusturya’da öğrencilik dönemlerinin, 15 yaşın tamamlanması durumunda, ortaöğretim dönemi için en fazla 24 aya, yüksek okul ve akademiler için 36 aya, üniversite vb eğitim dönemleri için 72 aya kadar borçlanma imkanı bulunmaktadır.

Türkiye ile Avusturya arasındaki Sosyal güvenlik anlaşması kapsamında, Avusturya mevzuatına göre, herhangi bir yardıma hak kazanılıp kazanılmadığının saptanmasında, Türkiye’de geçen sigortalılık süreleri de dikkate alınmaktadır. Buna göre, Türkiye‘de geçen sigortalılık süreleri aynı zamana rastlamamak koşuluyla dikkate alınabilmekte ve aylık bağlanmasında iki süre de birleştirilebilmektedir.

Avusturya mevzuatına göre prim iadesi veya transferi uygulaması bulunmamaktadır.Diğer taraftan, 2005 yılından itibaren sigortalılar, toplam katkı tabanını aşan fazla ödenmiş emeklilik katkı paylarının geri ödenmesini talep edebilmektedirler. Başvuru herhangi bir sigorta kurumuna yapılabilir. Primlerin iadesi, fazla ödenen miktarın % 11,4’ü oranında yapılmaktadır. Ticari Sosyal Güvenlik Yasası, Serbest Sosyal Güvenlik Yasası ve Çiftçilik Sosyal Güvenlik Yasasına göre fazla ödenmiş katkılar/primlerin tamamı iade edilmektedir.

Avusturya’dan emekli aylığı alan ve ülke dışında yaşayanların aylıklarının transfer işlemleri genel olarak Alman Postası (Deutschen Post AG ) tarafından gerçekleştirilmektedir. Ülkemize yapılan transferler de bu kurum aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Alman Postası Emekli aylıklıklarının transferini çek ile veya kişinin banka hesabına havale etmek suretiyle gerçekleştirmektedir. Aylıkların bankaya havale edilmesi durumunda, aylık sahibinin, hesabının bulunduğu bankaya Avusturya Emeklilik Kurumunca veya Alman Postası tarafından gönderilen ilgili formu hesabın bulunduğu bankaya onaylatılması gerekmektedir. Bununla birlikte, transferlerde bankalara bağlı olarak farklılık arz eden transfer ücretleri de kesilmektedir.

Avusturya’da genel anlamda çalışanların, emelilik (yaşlılık) sigortası Avusturya Emeklilik Sigortası Kurumu (PVA) tarafından sevk ve idare edilmektedir.
www.pensionsversicherung.at

Bunun yanında; demiryollarında ve maden işlerinde çalışanlar için Demiryolu ve Maden İşçileri Sigorta Kurumu (Versicherungsanstalt für Eisenbahn und Bergbau)
https://www.vaeb.at

Bağımsız Çalışanların Yaşlılık Sigortasını, Bağımsız Çalışanlar Sigorta Kurumu (Sozialversicherungsanstalt der gewerblichen
Wirtschaft)
https://www.svagw.at

Çiftçilerin Yaşlılık Sigortasını, Çiftçiler Sigorta Kurumu (Sozialversicherungsanstalt der Bauer)
https://www.svb.at

Noterlerin Emeklilik Sigortaları Avusturya Noterler Sigorta Kurumu (Versicherungsanstalt des österreichischen Notariats) https://www.notar.at
Sevk ve idare etmektedir.

Ancak, idari maliyetleri önlemek için, tüm sosyal güvenlik primleri hastalık kasaları (Krankenversicherungsträger) tarafından toplanmakta ve ilgili sigorta koluna iletilmektedir. Sozaialversicherungsverband (www.sozialversicherung.at)

Avusturya Emeklilik Sigortası Kurumu (PVA) aylıkları ödemekle mükelleftir.

Avusturya Genel Emeklilik Sigortası Kanunu, Allgemeines Pensionversicherungsgesetz (APG)
https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=20003831

Avusturya Genel Sosyal Güvenlik Kanunu, Allgemeines Sozialversicherungsgesetz (ASVG)
https://www.r9is.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=10008147

Ticari (Esnaf) Sosyal Güvenlik Kanunu, Gewerblichen Sozialversicherungsgesetz (GSVG)
https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=10008422

Serbest Çalışanların Sosyal Güvenlik Kanunu, Freiberuflichen-Sozialversicherungsgesetz (FSVG)
https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=10008423

Çiftçiler Sosyal Güvenlik Kanunu Bauern- Sozialversicherungsgesetz (BSVG):
https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=10008431

Avusturya’da Prime dayalı dağıtım modeli uygulanmakta olup, federal bütçeden de katkı sağlanmaktadır. Emeklilik Sigortası kolunda toplam 22,80 oranında prim ödenmekte olup, bu oran işçi (10,25) ve işveren (12,55) tarafından ödenmektedir. Emekilik Sigortasının gelirleri; sigorta primleri ve Fedderal Bütçe katkısı olup, giderleri ise Emekli aylıklarıdır.

İdari maliyetleri önlemek için, tüm sosyal güvenlik primleri hastalık kasaları (Krankenversicherungsträger) tarafından toplanmakta ve ilgili sigorta koluna iletilmektedir. Sozaialversicherungsverband (www.sozialversicherung.at)

Ücret Karşılığı Bağımlı Çalışan İşçi ve Hizmetliler için Prim oranları;

Toplam İşçi Payı İşveren Payı

Emeklilik Sigortası 22,8 10,25 12,55

Devlet Memurları için Prim oranları

Toplam İşçi Payı İşveren Payı

Emeklilik Sigortası 22,8 10,25 12,55

Serbest Çalışanlar için Prim oranları

Emeklilik Sigortası 18,5

Sosyal güvenlik katkıları katkı tabanından ve katkı oranından oluşmaktadır. Katkı tabanları bir takvim ayında kazanılan kazançtır. Katkı zorunluluğu sadece maksimum katkı tabanına kadar yapılmaktadır. Katkı oranı, bireysel katkı miktarının belirlemek için farklı derecelerde sağlık, kaza ve emeklilik sigortası için yasalar tarafından şart koşulan belirli bir orandır.

Bu, sosyal güvenlik katkılarının sigortalı olma riskinden bağımsız olarak hesaplanmaktadır. Avusturya’da prim oranları işveren ve işçi olarak ayrılmaktadır. İşçinin ödemesi gerek prim oranı 10,25, işverenin ödemesi gereken oran 12,55’tir.

Dul Ayluğında ;aylık bağlanmasına ilişkin tespit işlemlerinin başlatıldığı tarihte (Stichtag)
-180 prim ödeme ayının ( Her bir çocuk için çocuk bakım parası alınan ilk 24 ay prim ödeme ayı olarak sayılmaktadır.) mevcut olması veya
-300 sigortalılık ayının mevcut olması veya
-aylık bağlanmasına ilişkin tespit işlemlerinin başlatıldığı tarihte, sigortalının 50 yaşından küçük olması halinde son 120 takvim ayı içersinde 60 aylık sigortalılık süresinin bulunması ( sigortalının söz konusu tarih itibarıyla 50 yaşından büyük olması halinde 60 aylık sigortalılık süresi, 50 yaşından sonra geçen her bir ay için bir ay ilave edilmek suretiyle azami 180 sigortalılık ayına kadar artırılmaktadır.)
gerekmektedir.

Diğer tarafftan, 27. yaşın doldurmadan önce vefatın gerçekleşmesi durumunda ve isteğe bağlı sigortalılık hariç 6 aylık sigortalılık süresinin bulunması durumda, bekleme süresi aranmaz. Bununla birlikte; vefatın iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle gerçekleşmiş olması veya vefat eden sigortalıya vefattan önce emeklilik aylığının bağlanmış olması durumlarında da bekleme süresi aranmaz.

Yetim aylığı, vefat eden sigortalının çocuklarına kaideten 18. yaşlarını doldurdukları tarihe kadar bağlanmaktadır.
Yetim aylığı, 18. yaşını doldurmuş çocuklara

• çalışma güçlerinin büyük kısmını alan bir okul veya meslek eğitimine ya da yüksek öğrenime devam ettikleri sürece 27.yaşlarını tamamladıkları tarihe kadar,

• 18. yaşın doldurulmasından önce ya da bir okul veya meslek eğitimi süresinde bir hastalık veya özürlülük hali nedeniyle çalışamaz durumda olmaları halinde
ödenmektedir.

Yetim Aylığında ;aylık bağlanmasına ilişkin tespit işlemlerinin başlatıldığı tarihte (Stichtag) ;

-180 prim ödeme ayının ( Her bir çocuk için çocuk bakım parası alınan ilk 24 ay prim ödeme ayı olarak sayılmaktadır.) mevcut olması veya
-300 sigortalılık ayının mevcut olması veya
-aylık bağlanmasına ilişkin tespit işlemlerinin başlatıldığı tarihte, sigortalının 50 yaşından küçük olması halinde son 120 takvim ayı içersinde 60 aylık sigortalılık süresinin bulunması ( sigortalının söz konusu tarih itibarıyla 50 yaşından büyük olması halinde 60 aylık sigortalılık süresi, 50 yaşından sonra geçen her bir ay için bir ay ilave edilmek suretiyle azami 180 sigortalılık ayına kadar artırılmaktadır.)
gerekmektedir.

Diğer tarafftan, 27. yaşın doldurmadan önce vefatın gerçekleşmesi durumunda ve isteğe bağlı sigortalılık hariç 6 aylık sigortalılık süresinin bulunması durumda, bekleme süresi aranmaz. Bununla birlikte; vefatın iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle gerçekleşmiş olması veya vefat eden sigortalıya vefattan önce emeklilik aylığının bağlanmış olması durumlarında da bekleme süresi aranmaz.

Dul maaşı bağlanabilmesi için diğer eşin vefat etmiş olması ve yasal sigortalılık sürelerinin yerine getirilmiş olması gerekmektedir. Dul aylığı, sigortalının vefat ettiği tarihte geride kalan eşinin yaşına, evlilik süresine ve vefat eden sigortalının sigortalılık statüsüne göre belirli bir süre için veya süresiz olarak bağlanmaktadır.

Yetim aylığının bağlanabilmesi için ebeveynlerden birinin vefat etmiş olması ve yasal sigortalılık sürelerinin yerine getirilmiş olması gerekmektedir.

Yetim aylığı, vefat eden sigortalının çocuklarına kaideten 18. yaşlarını doldurdukları tarihe kadar bağlanmaktadır.
Yetim aylığı, 18. yaşını doldurmuş çocuklara

• çalışma güçlerinin büyük kısmını alan bir okul veya meslek eğitimine ya da yüksek öğrenime devam ettikleri sürece 27.yaşlarını tamamladıkları tarihe kadar,

• 18. yaşın doldurulmasından önce ya da bir okul veya meslek eğitimi süresinde bir hastalık veya özürlülük hali nedeniyle çalışamaz durumda olmaları halinde
ödenmektedir.

Dul aylığı, vefat eden sigortalının hak ettiği veya hak edeceği emekli aylığının % 60 oranına kadar bağlanabilmektedir. Oranının belirlenmesin iki aşamalı hesaplama yöntemi ile olmaktadır; birinci aşamada eşin kazancının oranına bağlı bir taban yüzdesi belirlenmekte, ikinci aşamada ise; geride kalanların gelirleri dikkate alınarak aylık bağlama oranının artırılıp artılamayacağı tespit edilmektedir.

Yetim aylığı kaideten dul aylığının % 60’ı oranında bağlanmaktadır.Ebeveynlerden sadece birinin vefat etmesi durumunda; yetim aylığının oranı dul aylığının %40’ı oranında bağlanmakta, her iki ebeveynin de vefat etmiş olması durumunda; dul aylığının %60’ı oranında yetim aylığı bağlanmaktadır.

Dul aylığı, sigortalının vefat ettiği tarihte geride kalan eşinin yaşına, evlilik süresine ve vefat eden sigortalının sigortalılık statüsüne göre belirli bir süre için veya süresiz olarak bağlanmaktadır.
Dul aylığı;

• geride kalan eşin, sigortalının vefat ettiği tarihte 35. yaşını doldurmamış olması ve evliliğin en az 10 yıl devam etmemiş olması veya
• evliliğin bir aylık sahibi ile yapılmış olması veya
• evliliğin, vefat eden erkek sigortalının 65. yaşını, vefat eden kadın sigortalının ise 60. yaşını doldurmasından sonra ve fakat bir yaşlılık veya malullük ya da mesleki işgöremezlik aylığı haksahipliği kazanmamış olduğu bir sürede yapılmış olması
hallerinde 30 ay süreyle ödenmektedir.

Arıca, geride kalan eşin malul olması halinde dul aylığı, bu aylığın kesildiği tarihten itibaren 3 ay içersinde ödenmeye devam etmesi için yazılı talepte bulunulması halinde maluliyet hali devam ettiği sürece ödenmektedir.

Süresiz Dul Aylığı Haksahipliği
Dul aylığı;
• evlilik süresinde bir çocuğun doğmuş olması,
• evlilik ile bir çocuğun evlat edinilmiş olması,
• dulun, eşinin vefat ettiği tarihte hamile olması,
• eşin vefat ettiği tarihte dulun evine, ölenin yetim aylığı haksahibi bir çocuğunun dahil olması,
• evliliğin daha önce birbirleriyle evli olan kişiler tarafından yapılmış olması ve önceki evliliğin devam etmiş olması halinde dul aylığı itibarıyla zamansal bir sınırlamanın söz konusu olmayacak olması,
hallerinde bir zamansal sınırlamaya tabi olmaksızın bağlanmaktadır.

Dul aylığı ayrıca, bir aylık sahibi (Pensionist/Pensionistin) ile yapılmış olan evliliğin
• en az 3 yıl devam etmiş ve eşler arasındaki yaş farkının 20 yıldan fazla olmaması veya
• en az 5 yıl devam etmiş ve eşler arasındaki yaş farkının 25 yıldan fazla olmaması veya
• en az 10 yıl devam etmiş ve eşler arasındaki yaş farkının 25 yıldan fazla olması
hallerinde de bir zamansal sınırlamaya tabi olmaksızın bağlanmaktadır.

Dul Aylığının Kesilmesi
Dul aylığı
• geride kalan eşin yeniden evlenmesi,
• süreli bağlanmış olan aylığın süresinin dolması
hallerinde kesilmektedir.

Yetim Aylığı
Yetim aylığı, vefat eden sigortalının çocuklarına kaideten 18. yaşlarını doldurdukları tarihe kadar bağlanmaktadır.
Yetim aylığı, 18. yaşını doldurmuş çocuklara
• çalışma güçlerinin büyük kısmını alan bir okul veya meslek eğitimine ya da yüksek öğrenime devam ettikleri sürece 27.yaşlarını tamamladıkları tarihe kadar,
• 18. yaşın doldurulmasından önce ya da bir okul veya meslek eğitimi süresinde bir hastalık veya özürlülük hali nedeniyle çalışamaz durumda olmaları halinde
ödenmektedir.

Tazminat (Abfindung) Ödenmesi:
Sigortalının vefatı halinde geride kalan eşine ve çocuklarına, dul ve yetim aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresinin dolmamış olması ( ve fakat en az bir aylık prim ödeme süresinin mevcut olması kaydıyla ) nedeniyle dul ve yetim aylığı bağlanamaması halinde, kendilerine bir defaya mahsus olmak üzere tazminat (Abfindung) ödenmektedir.

Tazminat; dul ve yetim aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresi bulunmakla birlikte aylık haksahipliği olan dul ve yetimlerin mevcut olmaması halinde, sigortalının ölüm tarihinde onunla birlikte aynı evde yaşamış olmaları, gelirlerinin olmaması ve geçimlerinin büyük kısmının onun tarafından sağlanmış olması kaydıyla sırasıyla
• çocuklarına (eşit paylar halinde)
• annesine,
• babasına,
• kardeşlerine (eşit paylar halinde)
ödenmektedir.

İşletme Emekli Aylığı sistemi Avusturya`da yaygın değildir. Bununla birlikte az sayıda işletme toplu sözleşme hükümlerine bağlı olarak, çalışanlarına işletme aylığı imkanı sunmaktadır. Avusturya İşletme Aylığı Kanunu gereğince işletme aylığı;

-Bir işverenin, 25 yaşını tamamlamış işçisine, zorunlu sosyal sigortadan hak kazanılan aylığı tamamlayıcı mahiyette bir işletme aylığı bağlayacağı vaadinde bulunmuş olması,

-Vaadin yapıldığı tarihten sonra işveren ve işçinin, Kanuna göre en fazla 10 yıl olmak üzere iş akdinin belirli bir süre -bekleme süresi- devam etmesini kararlaştırmış olmaları ve bekleme süresinin dolması,

-Zorunlu sosyal sigortadan aylık bağlanmış olması (bu şart yalnızca Yaşlılık Aylığına bağlı olmayıp, İş göremezlik Ödeneği, Maluliyet Aylığı ve Dul ve Yetim Aylığı alınan durumlarda da geçerli olabilmektedir.)

halinde ödenmektedir.

Avusturya’da, işyerinde işe başlanılan tarih zorunlu sigortalılığın başlangıç tarihi olarak belirlenmiş olup, işten ayrılınması durumunda zorunlu sigortalılık süresi de sona ermektedir. Sigortalılığın, işveren tarafından yetkili sağlık sigortasına bildirilmesi gerekmektedir.

Zorunlu sigortalılığın gerçekleşebilmesi, bir işyerinde çalışma şartına bağlıdır. Avusturya’da en düşük sigortalılık yaşı 15 olarak belirlenmiştir.

Ayrıca Avusturya’da isteğe bağlı sigortalılık da mevcuttur. İsteğe bağlı sigortalılıktan faydalanabilmek için 15 yaşın tamamlamış olması, zorunlu sigortalılık kapsamında sigortalı olunmaması ve Avusturya’da ikamet edilmesi gerekmektedir.

İsteğe bağlı sigortalılıkta, sigorta başlangıç tarihi olarak, başvuru tarihinden bir yıl önesi veya başvuru ayını takip eden ay seçilebilir.Talep eidlmesi durumunda veya zorunlu sigortalılık kapsamında sigortalı olunması durumunda isteğe bağlı sigortalılık durumu sona ermektedir. İsteğe bağlı sigortalılıkta, aylık ödenecek pirim miktarı kişinin daha önce çalışmasının oulp olmamasına göre değişiklik arz etmektedir. Buna göre; kişinin daha önce çalışması olmaması durumunda aylık ödenecek miktar; 682,29 Avro’dur. Daha önce çalışması olanlar için; 183,04- 1.364,58 Avro arasında bir miktar olarak belirlenmektedir.

-180 prim ödeme ayı ( Her bir çocuk için çocuk bakım parası alınan ilk 24 ay prim ödeme ayı olarak sayılmaktadır.) veya
-300 sigortalılık ayı veya
-aylık bağlanmasına ilişkin tespit işlemlerinin başlatıldığı tarihte, sigortalının 50 yaşından küçük olması halinde son 120 takvim ayı içersinde 60 aylık sigortalılık süresi ( sigortalının söz konusu tarih itibarıyla 50 yaşından büyük olması halinde 60 aylık sigortalılık süresi, 50 yaşından sonra geçen her bir ay için bir ay ilave edilmek suretiyle azami 180 sigortalılık ayına kadar artırılmaktadır.)

-Borçlanılan öğrencilik dönemleri,(borçlanılmaması durumunda ek süre olarak sayılmaktadır)
– İsteğe bağlı sigortalılık süreleri (12 aya kadar)

Türkiye ile Avusturya arasındaki Sosyal güvenlik anlaşması kapsamında, Avusturya mevzuatına göre, herhangi bir yardıma hak kazanılıp kazanılmadığının saptanmasında, Türkiye’de geçen sigortalılık süreleri de dikkate alınmaktadır. Buna göre, Türkiye‘de geçen sigortalılık süreleri aynı zamana rastlamamak koşuluyla dikkate alınabilmekte ve aylık bağlanmasında iki süre de birleştirilebilmektedir.

Prim iadesi/transferi uygulaması

Avusturya’dan emekli aylığı alan ve ülke dışında yaşayanların aylıklarının transfer işlemleri genel olarak Alman Postası (Deutschen Post AG ) tarafından gerçekleştirilmektedir. Ülkemize yapılan transferler de bu kurum aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Alman Postası Emekli aylıklıklarının transferini çek ile veya kişinin banka hesabına havale etmek suretiyle gerçekleştirmektedir. Aylıkların bankaya havale edilmesi durumunda, aylık sahibinin, hesabının bulunduğu bankaya Avusturya Emeklilik Kurumunca veya Alman Postası tarafından gönderilen ilgili formu hesabın bulunduğu bankaya onaylatılması gerekmektedir. Bununla birlikte, transferlerde bankalara bağlı olarak farklılık arz eden transfer ücretleri de kesilmektedir.

Malullük sigortasından sorumlu kurum Avusturya Emeklilik Sigortası Kurumu’dur

(Pensionsversicherungsanstalt).

www.pensionsversicherung.at

tüm sosyal güvenlik primleri hastalık kasaları (Krankenversicherungsträger) tarafından toplanmakta ve ilgili sigorta koluna iletilmektedir. Sozaialversicherungsverband (www.sozialversicherung.at)

Avusturya Genel Emeklilik Sigortası Kanunu, Allgemeines Pensionversicherungsgesetz (APG)
https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=20003831

Avusturya Genel Sosyal Güvenlik Kanunu, Allgemeines Sozialversicherungsgesetz (ASVG)
https://www.r9is.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=10008147

Pensionskassenvorsorgegesetz – PKVG
https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=10007889

Ticari (Esnaf) Sosyal Güvenlik Kanunu, Gewerblichen Sozialversicherungsgesetz (GSVG)
https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=10008422

Serbest Çalışanların Sosyal Güvenlik Kanunu, Freiberuflichen-Sozialversicherungsgesetz (FSVG)
https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=10008423

Çiftçiler Sosyal Güvenlik Kanunu Bauern- Sozialversicherungsgesetz (BSVG):
https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=10008431

Avusturya’da Prime dayalı dağıtım modeli uygulanmakta olup, federal bütçeden de katkı sağlanmaktadır. Emeklilik Sigortası kolunda toplam 22,80 oranında prim ödenmekte olup bu oran işçi (10,25) ve işveren (12,55) tarafından ödenmektedir. Emekilik Sigortasının gelirleri; sigorta primleri ve Fedderal Bütçe katkısı olup, giderleri ise Emekli aylıklarıdır.

İdari maliyetleri önlemek için, tüm sosyal güvenlik primleri hastalık kasaları (Krankenversicherungsträger) tarafından toplanmakta ve ilgili sigorta koluna iletilmektedir. Sozaialversicherungsverband (www.sozialversicherung.at)

Avusturya Emeklilik Sigortası prim oranına göre hesaplanmaktadır. İşverenin ve işçinin ödemesi gereken prim oranları vardır. İşverenin ödemesi gereken oran 12,55, işçinin ödemesi gereken oran 10,25’dir. İşçinin oranı maaşından işverene kesilmektedir. İşveren toplam 22,80 günlük prim ödemiş olmaktadır.

Ücret Karşılığı Bağımlı Çalışan İşçi ve Hizmetliler için Prim oranları;

Toplam İşçi Payı İşveren Payı

Emeklilik Sigortası 22,8 10,25 12,55

Devlet Memurları için Prim oranları

Toplam İşçi Payı İşveren Payı

Emeklilik Sigortası 22,8 10,25 12,55

Serbest Çalışanlar için Prim oranları

Emeklilik Sigortası 18,5

Sosyal güvenlik katkıları katkı tabanından ve katkı oranından oluşmaktadır. Katkı tabanları bir takvim ayında kazanılan kazançtır. Katkı zorunluluğu sadece maksimum katkı tabanına kadar yapılmaktadır. Katkı oranı, bireysel katkı miktarının belirlemek için farklı derecelerde sağlık, kaza ve emeklilik sigortası için yasalar tarafından şart koşulan belirli bir orandır.
Bu, sosyal güvenlik katkılarının sigortalı olma riskinden bağımsız olarak hesaplanılmaktadır. Avusturya’da prim oranları işveren ve işçi olarak ayrılmaktadır. İşçinin ödemesi gerek prim oranı 10,25, işverenin ödemesi gereken oran 12,55’tir.

-180 prim ödeme ayının (Her bir çocuk için çocuk bakım parası alınan ilk 24 ay prim ödeme
ayı olarak sayılmaktadır.) veya

-300 sigortalılık ayının mevcut olması veya
-Sigortalının, aylık bağlanmasına ilişkin tespit işlemlerinin başlatıldığı tarihte 50 yaşından küçük olması halinde son 120 takvim ayı içersinde 60 aylık sigortalılık süresinin bulunması
( sigortalının söz konusu tarih itibarıyla 50 yaşından büyük olması halinde 60 aylık sigortalılık süresi, 50 yaşından sonra geçen her bir ay için bir ay ilave edilmek suretiyle artırılmaktadır.) veya

-malullük veya mesleki işgöremezlik halinin, sigortalının 27. yaşını doldurmasından önce meydana gelmesi halinde en az 6 aylık sigortalılık süresinin mevcut olması,

-aylık bağlanmasına ilişkin tespit işlemlerin başlatıldığı tarihte henüz erken yaşlılık aylığı veya
-normal yaşlılık aylığı bağlanmasına ilişkin şartların yerine gelmemiş olması,

gerekmektedir.

Söz konusu aylıkların bağlanabilmesi için;
– sigortalının malul veya mesleki iş göremez durumda olması, Kanunun öngördüğü sigortalılık süresi şartlarının yerine getirilmiş olması,
– aylık bağlanmasına ilişkin tespit işlemlerinin başlatıldığı tarihten önce mutat yaşlılık aylığı veya uzun süreli sigortalılıktan dolayı erken yaşlılık aylığı bağlanmasına ilişkin gerekli şartların yerine gelmemiş olması,
– sigortalının malul veya mesleki iş göremez durumda olmasına neden olan işin bırakılması şartları aranmaktadır.
Emeklilik sigortası mevzuatına göre maluliyetin tespitinde vasıflı işçi ile vasıfsız işçinin işgücü kaybı farklı mütalaa edilmektedir. Vasıflı işçi, mesleki açıdan korunmaktadır. Vasıflı işçilerde, vasıflarına uygun olan işlerde çalışabilmeleri için gerekli olan çalışma gücünün yarısından fazlasını kaybedip kaybetmediklerine; vasıfsız işçilerde ise bunların, genel iş piyasasında kendisine verilebilecek herhangi bir işte çalışan sağlıklı birinin elde ettiği kazancın yarısını kazanıp kazanamayacaklarına bakılmaktadır.
Malullük veya Mesleki İş görmezlik aylığı bağlanmasına ilişkin gereken şartlar
• Sigortalının malul veya mesleki iş göremezlik durumda olması ve malullük veya mesleki iş göremezlik halinin 6 ay devam etmesi veya edeceğinin öngörülmesi,
• 180 prim ödeme ayının (Her bir çocuk için çocuk bakım parası alınan ilk 24 ay prim ödeme ayı olarak sayılmaktadır.) veya
• 300 sigortalılık ayının mevcut olması veya
• Sigortalının, aylık bağlanmasına ilişkin tespit işlemlerinin başlatıldığı tarihte 50 yaşından küçük olması halinde son 120 takvim ayı içersinde 60 aylık sigortalılık süresinin bulunması ( sigortalının söz konusu tarih itibarıyla 50 yaşından büyük olması halinde 60 aylık sigortalılık süresi, 50 yaşından sonra geçen her bir ay için bir ay ilave edilmek suretiyle artırılmaktadır.) veya
• malullük veya mesleki iş göremezlik halinin, sigortalının 27. yaşını doldurmasından önce meydana gelmesi halinde en az 6 aylık sigortalılık süresinin mevcut olması,
• aylık bağlanmasına ilişkin tespit işlemlerin başlatıldığı tarihte henüz erken yaşlılık aylığı veya normal yaşlılık aylığı bağlanmasına ilişkin şartların yerine gelmemiş olması,
gerekmektedir.

İşçi (Arbeiter) statüsündeki bir sigortalı,
1. umumiyet itibarıyla, eğitimini yaparak veya pratikte öğrenmiş olduğu mesleklerde çalışmış olması ve çalışma gücünün, bedensel veya zihinsel durumu nedeniyle benzer bir mesleki eğitim yapmış ve sözkonusu mesleklerin her birinde eşdeğerde bilgi ve becerisi olan bedensel ve zihinsel yönden sağlıklı bir sigortalının çalışma gücünün yarısından daha aza düşmüş olması halinde veya

2. umumiyet itibarıyla olmamak üzere, 1 nolu kısımda belirtilen tanım anlamında eğitimini yaparak veya pratikte öğrenmiş olduğu mesleklerde çalışmış olması ve bedensel veya zihinsel durumu nedeniyle, yapmış olduğu işin hakkaniyet prensiplerine uygun olarak nazarı dikkate alınması suretiyle iş piyasasında hâlâ geçerliliği olan ve kendisinden yapması beklenebilen bir işi yapmak suretiyle bedensel ve zihinsel yönden sağlıklı bir sigortalının böyle bir işi yaparak düzenli olarak elde ettiği ücretin artık en az yarısını kazanabilecek durumda olmaması halinde

Hizmetli (Angestellte) statüsündeki bir sigortalı, çalışma gücünün, bedensel veya zihinsel durumu nedeniyle benzer mesleki eğitim yapmış ve eşdeğerde bilgi ve becerisi olan bedensel ve zihinsel yönden sağlıklı bir sigortalının çalışma gücünün yarısından daha aza düşmüş olması halinde mesleki işgöremez kabul edilmektedir.

Diğer taraftan, Avusturya Emeklilik Sigortası maluliyet derecesine göre bakım parası vermektedir. Bakım parası alma hakkı aşağıdaki koşullar yerine getirildiğlnde alınmaktadır:
• fiziksel, zihinsel ya da psikolojik engellilik ya da duyu özürlülüğünden dolayı sürekli bakım ve yardıma ihtiyaç duyulması gerekmektedir
• bakım ihtiyacının en az altı ay sürmesi gerekmektedir
• Avusturya’da ikamet edilmesi gerekmektedir, belirli şartlar yerine getirildiğinde, bakım parası diğer bir avrupa birliği üye ülkelerde, Avrupa Ekonomik Alanında ve İşviçrede ikamet edildiğinde de verilmektedir
Bakım parasının oranı Bakıma muhtaçlık seviyesine göre değişmektedir. 7 bakım seviyesi vardır.
2018 yılı için bakım parası miktarları şöyledir:
• 1 Seviye -> 157,30 Avro -> ortalama 65 saat bakıma ihtiyac duyulmaktadır
• 2 Seviye -> 290,00 Avro -> ortalama 95 saat bakıma ihtiyaç duyulmaktadır
• 3 Seviye -> 451,80 Avro -> ortalama 120 saat bakıma ihtiyac duyulmaktadır
• 4 Seviye -> 677,60 Avro -> ortalama 160 saat bakıma ihtiyac duyulmaktadır
• 5 Seviye -> 920,30 Avro -> ortalama 180 saat bakıma ihtiyac duyulmaktadır
• 6 Seviye -> 1.285,20 Avro -> ortalama 180 saat bakıma ihtiyac duyulmaktadır
• 7 Seviye -> 1.688,90 Avro -> ortalama 180 saat bakıma ihtiyac duyulmaktadır
Bakım Parası için Emeklilik Sigorta Kurumuna, herhangi bir Sigorta Kurumuna, belediyeye veya mahkemeye başvuru yapılması şart koşulmuştur. Başvuru kişinin bağlı olduğu sigorta kurumuna iletmektedir.

Sigortalı aşağıdaki koşullarından oluşması durumunda Maluliyet veya iş göremezlik aylığını almaya hak kazanmaktadır;
• Mesleki rehebilitasyonun mümkün olmaması durumunda,
• Maluliyetin veya mesleki iş göremezliğin 6 ay boyunca devam etmesi durumunda, (01.01.1964 tarihinden sonra doğanlar için; maluliyetin veya mesleki iş göremezliğin sürekli olarak devam etmesinin tahmin edilmesi durumunda )
• Asgari sigortalılık şartının yerine getirilmiş olması,
• aylık bağlanmasına ilişkin tespit işlemlerin başlatıldığı tarihte henüz erken yaşlılık aylığı veya normal yaşlılık aylığı bağlanmasına ilişkin şartların yerine gelmemiş olması
durumunda maluliyet aylığı veya iş göremezlik aylığı bağlanmaktadır.

Malullük veya mesleki işgöremezlik aylığı, esas itibarıyla en fazla 24 aylık bir süre için bağlanmaktadır. Bu sürenin hitamında malullük veya mesleki işgöremezlik hali mevcut olmaya devam ediyorsa, aylık her keresinde en fazla 24 aylık bir süre için ödenmektedir
Sigortalının bedensel veya zihinsel durumu itibarıyla daimi bir malullük veya mesleki işgöremezlik halinin mevcut olması halinde malullük veya mesleki işgöremezlik aylığı, bir zamansal sınırlamaya tabi tutulmaksızın daimi olarak bağlanmaktadır.

Malullük veya mesleki işgöremezlik aylığı alan bir kişinin çalışması ve bir takvim ayında elde ettiği kazancın, tam sigortaya tabi olmayan kısa süreli işler için öngörülen ücret sınırını (2018 yılı için aylık 438,05 Avro) aşması halinde ve toplam gelirinin 1.196,64 Avronun üzerinde olması durumunda aylığı, söz konusu takvim ayı için azaltılmaktadır. Bir takvim ayı içersindeki elde edilen kazancın 1.196,64 ile 1.794,20 Avro arasında olması durumunda aylığı %30 oranında, 1.794,20 ile 2.392,17 Avro arasında olması durumunda aylığı %40 oranında, 2.392,17 Avrodan fazla olması durumunda ise %50 oranında kesinti yapılmaktadır.

Sağlık durumundan dolayı kalıcı maluliyet varsayılırsa, maluliyet aylığı süresiz olarak verilir. Aksi takdirde, maluliyet maaşı 2 yıllık sınırlı bir süre için verilecektir. 2 yıllık süreden sonra maluliyet devam ederse, başvuru ile maluliyet 2 yıl daha uzatılır.

İşletme Emekli Aylığı sistemi Avusturya`da yaygın değildir. Bununla birlikte az sayıda işletme toplu sözleşme hükümlerine bağlı olarak, çalışanlarına işletme aylığı imkanı sunmaktadır. Avusturya İşletme Aylığı Kanunu gereğince işletme aylığı;
-Bir işverenin, 25 yaşını tamamlamış işçisine, zorunlu sosyal sigortadan hak kazanılan aylığı tamamlayıcı mahiyette bir işletme aylığı bağlayacağı vaadinde bulunmuş olması,
-Vaadin yapıldığı tarihten sonra işveren ve işçinin, Kanuna göre en fazla 10 yıl olmak üzere iş akdinin belirli bir süre -bekleme süresi- devam etmesini kararlaştırmış olmaları ve bekleme süresinin dolması,
-Zorunlu sosyal sigortadan aylık bağlanmış olması (bu şart yalnızca Yaşlılık Aylığına bağlı olmayıp, İş göremezlik Ödeneği, Maluliyet Aylığı ve Dul ve Yetim Aylığı alınan durumlarda da geçerli olabilmektedir.)
halinde ödenmektedir.

Avusturya’da, işyerinde işe başlanılan tarih zorunlu sigortalılığın başlangıç tarihi olarak belirlenmiş olup, işten ayrılınması durumunda zorunlu sigortalılık süresi de sona ermektedir. Sigortalılığın, işveren tarafından yetkili sağlık sigortasına bildirilmesi gerekmektedir. Zorunlu sigortalılığın gerçekleşebilmesi, bir işyerinde çalışma şartına bağlıdır. Avusturya’da en düşük sigortalılık yaşı 15 olarak belirlenmiştir.
Ayrıca Avusturya’da isteğe bağlı sigortalılık da mevcuttur. İsteğe bağlı sigortalılıktan faydalanabilmek için 15 yaşın tamamlamış olması, zorunlu sigortalılık kapsamında sigortalı olunmaması ve Avusturya’da ikamet edilmesi gerekmektedir.

İsteğe bağlı sigortalılıkta, sigorta başlangıç tarihi olarak, başvuru tarihinden bir yıl önesi veya başvuru ayını takip eden ay seçilebilir.Talep eidlmesi durumunda veya zorunlu sigortalılık kapsamında sigortalı olunması durumunda isteğe bağlı sigortalılık durumu sona ermektedir. İsteğe bağlı sigortalılıkta, aylık ödenecek pirim miktarı kişinin daha önce çalışmasının oulp olmamasına göre değişiklik arz etmektedir. Buna göre; kişinin daha önce çalışması olmaması durumunda aylık ödenecek miktar; 682,29 Avro’dur. Daha önce çalışması olanlar için; 183,04- 1.364,58 Avro arasında bir miktar olarak belirlenmektedir.

-180 prim ödeme ayı(Her bir çocuk için çocuk bakım parası alınan ilk 24 ay prim ödeme ayı olarak sayılmaktadır.) veya 300 sigortalılık ayı veya Sigortalının, aylık bağlanmasına ilişkin tespit işlemlerinin başlatıldığı tarihte 50 yaşından küçük olması halinde son 120 takvim ayı içersinde 60 aylık sigortalılık süresi ( sigortalının söz konusu tarih itibarıyla 50 yaşından büyük olması halinde 60 aylık sigortalılık süresi, 50 yaşından sonra geçen her bir ay için bir ay ilave edilmek suretiyle artırılmaktadır.)

-malullük veya mesleki işgöremezlik halinin, sigortalının 27. yaşını doldurmasından önce meydana gelmesi halinde en az 6 aylık sigortalılık süresi,

-Borçlanılan öğrencilik dönemleri,

– İsteğe bağlı sigortalılık süreleri (12 aya kadar)

Türkiye ile Avusturya arasındaki Sosyal güvenlik anlaşması kapsamında, Avusturya mevzuatına göre, herhangi bir yardıma hak kazanılıp kazanılmadığının saptanmasında, Türkiye’de geçen sigortalılık süreleri de dikkate alınmaktadır. Buna göre, Türkiye‘de geçen sigortalılık süreleri ayı zamana rastlamamak koşuluyla dikkate alınabilmekte ve aylık bağlanmasında iki süre de birleştirilebilmektedir.

Avusturya mevzuatına göre prim iadesi veya transferi uygulaması bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, 2005 yılından itibaren sigortalılar, toplam katkı tabanını aşan fazla ödenmiş emeklilik katkı paylarının geri ödenmesini talep edebilmektedirler. Başvuru herhangi bir sigorta kurumuna yapılabilir. Eğer herhangi bir başvuru yapılmadığında, emeklilik hakkı doğudunda fazla ödenen primler geri talep edilebilinir. Primlerin iadesi, fazla ödenen miktarın % 11,4’ü oranından yapılmaktadır. Ticari Sosyal Güvenlik Yasası, Serbest Sosyal Güvenlik Yasası ve Çiftçilik Sosyal Güvenlik Yasasına göre katkılar/primler tam olarak geri ödenmektedir.

Avusturya’dan emekli aylığı alan ve ülke dışında yaşayanların aylıklarının transfer işlemleri genel olarak Alman Postası (Deutschen Post AG ) tarafından gerçekleştirilmektedir.Ülkemize yapılan transferler de bu kurum aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Alman Postası Emekli aylıklıklarının transferini çek ile veya kişinin banka hesabına havale etmek suretiyle gerçekleştirmektedir. Aylıkların bankaya havale edilmesi durumunda, aylık sahibinin, hesabının bulunduğu bankaya Avusturya Emeklilik Kurumunca veya Alman Postası tarafından gönderilen ilgili formu hesabın bulunduğu bankaya onaylatılması gerekmektedir. Bununla birlikte,transferlerde bankalara bağlı olarak farklılık arz eden transfer ücretleri de kesilmektedir.

Federal devlet yapısına sahip olan Avusturya’da sağlık sistemi bu yapıya uygun olarak yapılanmış ve her Federal eyalette bulunan 9 Bölge, 6 İşletme ve 4 Kurumsal olmak üzere toplam 19 hastalık kasası tarafından yürütülmektedir. Sağlık hizmetlerinin finanasmanı, sosyal sigorta kuruluşlarının fonlarından, bütçeden ve doğrudan ödemelerden oluşmaktadır. Avusturya’da sağlık hizmetleri daha çok kamu tarafından sunulmakta olup, belirli grupların hizmet aldığı özel kuruluşlarlaca da sağlık hizmeti sunulmaktadır. Sağlık sigortası tüm çalışanları, çalışanların aile bireylerini ve muhtaçları kapsamaktadır. Avusturya nüfusunun yaklaşık %99’u sağlık güvencesi şemsiyesi altındadır.

Avusturya Genel Sosyal Sigortalar Kanunu tüm çalışanları kapsamaktadır. Sigorta bildirimi ve prim ödemeleri genellikle bölgesel sağlık sigortası fonları tarafından yönetilmektedir. Bölgesel sağlık sigortası fonları sosyal sigortaların tüm kollarından primleri toplamakta ve bunları ilgili makamlara iletmektedir.
Genel sosyal güvenlik primleri her ayın son gününde ödenmekte olup, 15 gün içerisinde sorumlu sağlık sigortası taşıyıcısının hesabına aktarılmaktadır.

Avusturya’da sosyal sigortalar tüm toplum için sağlık hizmetlerini garanti altına almaktadır. Çalışanlar ve aile biryleri, işsizlik ödeneği alanlar ve aile bireyleri, asgari güvence yardımı ödeneği alanlar ve aile bireyleri sağlık hizmetlerinden yararlanmaktadırlar. Sağlık hizmeti sigortalılığın başlangıcından itibaren bekleme süresi olmaksızın başlamaktadır. Kişinin zorunlu sağlık sigortasına tabi olmaması durumunda, özel sağlık sigortası yaptırma hakkı bulunmaktadır. Özel sağlık sigortasından genel olarak; zorunlu sağlık sigortasına tabii olmayanlar, üniversite öğrencileri ve sigortadan muaf çalışanlar Avusturya’da mukim olmaları durumunda yararlanabilmektedirler.

Avusturya’da hastalık sigortasından faydalanabilmek için herhangi bir hastalık kasasına prim ödenmesi ve Avusturya’da ikamet edilmesi gerekmektedir. Hastalık sigortasından faydalanma hakkı, sigortalılığın başlangıcından itibaren bekleme süresi olmaksızın başlamaktadır. Sigortalılığın sona ermesi durumunda, 21 gün boyunca hastalık sigortasından faydalanma imkanı da bulunmaktadır. Hastalık sigortası prim oranları 01.01.2018 tarihinden itibaren ücret karşılığında bağımlı çalışan işçi ve hizmetliler için; işçi payı (%3,78) ve işveren payı (%3,87) olmak üzere toplam %7,65, devlet memurları için çalışan (%4,10) ve devlet (%3,535) olmak üzere %7,635’tir.Bağımsız çalışsanlar için hastalık sigortası prim oranı; %7,65’tir. Avusturya’da hastalık sigortası toplam nüfusun yaklaşık %99’unu kapsamında bulundurmaktadır.

Hastalık Sigortasından sağlanan yardımlar ve ödenekler;
• tıbbi tedavi (tıbbi yardımlar, tıbbi çareler ve tıbbi ilaçların yanı sıra psikoterapi, klinik psikoloji, fizyoterapi gibi tıbbi yardımlar)
• Evde bakım,
• Hastahanede bakım,
• Hastalık nedeniyle ödenen hastalık parası (Krankengeld)
• Uzun süreli hastalık sonrası adaptasyon ödeneği,
• İş görmezlik nedeniyyle Rehabilitasyon ödeneği,
• Diş tedavisi, protezler, orodontik tedaviler,
• Fizik tedavi yardımı,
• Tıbbi rehabilitasyon önlemleri,
• Önleyici Bilgilendirme Hizmetleri (hastalıkların ve kazaların önlenmesi konusunda eğitim ve bilgilendirme)
• Koruyucu ve Önleyici Sağlık Hizmetleri

Sigortalının hastalığı süresince, hastalık sigortası tarafından hastalık parası (Krankengeld) ödenmektedir. (genel uygulamada hastalığın 4.gününden itibaren toplamda 52 hafta)
Hastalık parası yasal olarak 26 hafta boyunca ödenmektedir. Sigortalının son 12 ay içerisinde 6 aylık çalışma süresi olması durumunda bu süre 52 haftaya kadar da uzayabilmektedir. Bazı durumlarda yetkili hastalık kasasının özel yönetmelik çıkarması durumunda bu süre 78 haftaya kadar da uzatılmaktadır.

Diğer taraftan, işçinin hastalığı durumunda işverenin işçinin çalışma sürelerine göre değişen ücret ödeme yükümlülükleride bulunmaktadır.
Buna göre,işveren;

-5 yıla kadar çalışması olan işçiye; 6 hafta tam ücret, 4 hafta yarım ücret ödemekle (ücretin yarısı hastalık sigortası tarafından ödenmektedir.)

-6 ila 15 yıl arasında çalışma süresi olan işçiye; 8 hafta tam ücret, 4 hafta yarım ücret ödemekle(ücretin yarısı hastalık sigortası tarafından ödenmektedir.)

-16 ila 25 yıl arasında çalışma süresi olan işçiye; 10 hafta tam ücret, 4 hafta yarım ücret ödemekle (ücretin yarısı hastalık sigortası tarafından ödenmektedir.)

-26. yılda fazla çalışma süresi olan işçiye; 12 hafta tam ücret, 4 hafta yarım ücret ödemekle (ücretin yarısı hastalık sigortası tarafından ödenmektedir.)
Yükümlüdür.

– İşyerinde ve işin görülmesi esnasında yaşanan
tüm kazalar iş kazası olarak kabul edilmektedir.
– Daimi ikamet adresinden iş yerine, iş
yerinden öğle yemeğine ya da eve giderken yaşanan kazalar,
– Belirli bir mesleki bilginin edinilmesi
amaçlı eğitim önlemlerinde yaşanan kazalar, aynı zamanda eğitimin görüldüğü yere gidiş ve gelişlerde yaşanan kazalar,
– Evden ya da işyerinden doktora gidiş
gelişlerde yaşanan kazalar(işyerine doktor randevusu olduğu önceden bildirilmelidir),
– Çocuk bakım kuruluşlarına, tam gün hizmet veren çocuk bakım merkezlerine, okula gidiş ve gelişler ile yabancı bir gözetime tabi olan çocukları bakım için götürüp gelirken yolda meydana gelen kazalar,
– Çıkar grubu ya da meslek birliklerinin (işçi odası, sendika birliği, esnaf odası gibi) faaliyetlerinde yaşanan kazalar,
– Anaokuluna giden çocukların, ilk ve ortaöğretim ile yüksek öğretimde bulunan öğrencilerin kayıtlı bulundukları dönem içerisinde aldıkları eğitim esnasında yaşadıkları kazalar,
– Bu öğrencilerin ve anaokuluna giden çocukların okul etkinliklerinde yaşadıkları kazalar,
– Anaokuluna ve okula geliş-gidişlerde meydana gelen kazalar,
– Müfredat dahilinde öngörülen uygulamalı eğitimlerde yaşanan kazalar,
– Belirli mesleklerde adaptasyon sürecinde meslek okulu öğrencilerinin yaşadıkları kazalar,
– İşveren tarafından planlanan iş gezilerinde veya iş kutlamalarında meydana gelen kazalar,
– İşsizlik Sigortası Kurumu’ndan aylık alan kişiler, İşgücü Piyasası Servisi tarafından iş görüşmesine gönderildiklerinde yolda meydana gelmiş olan kazalar,
– Trafik kazası durumunda yardım ederken yaralanmaya sebebiyet veren kazalar,
Gönüllülük esaslı eğitim ve faaliyetlerde(itfaiye, cankurtaran, Kızıl Haç hizmetleri gibi) meydana gelen kazalar.

İş kazası olduğunda;
– iş göremezlik durumu, üç aydan uzun bir süre yüzde 20’den daha fazla olduğunda belirli bir süre için kaza sigortasından faydalanılmaktadır,
– iki sene geçmesine rağmen hala daha en az yüzde 20 oranında iş kaybı olduğunda, kaza sigortasından süresiz faydalanılmaktadır, bu durum çalışma hali devam etse de emekli olunsa da değişmemektedir. Alınan ücret ise iş gücünün ne oranda etkilendiği ve kaza öncesi ne kadar kazanıldığıyla orantılıdır.
– Bir veya birkaç iş kazası sonucu iş kaybı söz konusu olduğunda sürekli emeklilik iki sene sonrasında değerlendirilecek ve sürekli bir ödeneğe hak kazanılacaktır.
İş kazasının ölümle sonuçlanması durumunda hak sahipleri, dul ve yetimler, kişinin haklarından yararlanabileceklerdir.

Kaza sigortası hizmetlerinden sadece iş kazası tanımına uyan durumlarda faydalanılmaktadır. Firma içinde ya da firmanın inşaat alanında meydana gelen kazaları belgeleyebilmek çok kolay olsa da yolculuklarda meydana gelen kazaları ispat etmek zordur. Bunun için kazanın meydana geldiği yolun, işe gidiş ve gelişlerde kullanılan yol olduğu ve yolculuğun görev için yapıldığı belgelenmelidir. Bu bağlamda işletmenin terk edildiği durumlarda hizmet amaçlı yolculuk yapıldığı veya tedavi için yolculuk yapıldığı net bir şekilde bildirilmelidir.

İşveren, Genel Kaza Sigortası Kurumu’na iş kazasını bildirdikten sonra Kurum, kaza hakkında gerekli incelemeleri yapmak ve ödenecek miktarı tespit etmek amacıyla harekete geçecektir. Kaza Sigortası Kurumu’na sonrasında kötü sonuçlar doğurabilecek küçük yaralanmalar genellikle bildirilmemektedir. Bu nedenle yıllar sonra da yaşanan hastalığın iş kazasıyla bağlantısı olduğunu belgeleyebilmek adına kişinin kendisinin harekete geçerek Genel Kaza Sigortası Kurumu’na başvurması yararlı olacaktır. Burada önemli olan noktalardan biri, dilekçenin iş kazasının yaşanmasının ardından iki sene içerisinde Kuruma verilmesi halinde ilgili kişi Kurumun hizmetlerinden geriye dönük olarak (iş kazasına neden olan rahatsızlık nedeniyle alınan raporun sona erdiği tarihten, hastalığın başladığı tarihten sonraki 27.haftanın başına kadar) faydalanabilecektir.

İş kazalarında işverenin ve işçinin sorumlulukları

İş kazası sonucunda yaşanan rahatsızlığın giderilmesi için tedavinin, iş kazası veya meslek hastalığı sonuçlarında iyileşme ya da iş görme kapasitesinin artırılması noktasında gereken süre ve sıklıkla gerçekleşmesi beklenmektedir. Tedavinin amacı, sigortalının belirli bir oranda iş görme kapasitesini tekrar kazanması, mesleki ve ekonomik yaşamda toplum içerisinde uygun bir yer edinmesini sağlamaktır.. Bakım parasından Avusturya Emeklilik Sigortası Kurumu sorumludur ve başvurular bu kurumu yapılması gerekmektedir.

Ağır hastanın dul eşi emekli maaşından olan katkı tabanının % 40 oranını dul yardımı olarak almaktadırlar. Ölen kişinin ölüm anında birkaç emekli aylığı mevcut ise, dul yardımı en yüksek tabandan hesaplanmaktadır.

İş kazası nedeniyle ölümüne neden olan sigortalı bir kişinin her çocuğu 18 yaşına kadar yetim aylığı alma hakkı vardır.

Eğer çocuğun sadece bir ebeveyini ölmüş ise, yetim aylı prime esas kazanc miktarının % 20’dir. Eğer iki ebeveyinide ölmüş ise bu oran % 30’dur. Yetim aylığı 18 yaşından sonra sadece özel talep üzere verilmektedir.

İş kazası nedeniyle ölümüne neden olan sigortalının, anne ve babasının, büyük anne ve büyük babasının veya kardeşlerinin geçiminin büyük kısmı ölen kişi tarafından sağlanılmış ıse, bu kişilerede prime esas kazanc miktarının %20 oranında bir aylık bağlanmaktadır. Aylık muhtaçlık süresi boyunca verilmektedir.

Yararlanıcılar, kaza veya hastalığın ilgili durumunu belirlemek için bir takip muayenesinden geçmek zorundadır. Böyle bir muayene için davet geldiğinde, kişi muayeneye gitmediği takdirde ödenen emekli maaşı geçici olarak veya tamamen geri alınabilir.

Meslek hastalığı genelde kronik hastalıklarda belirli bir süre için maruz kalınan bir etkiye istinaden görülmektedir. Çoğunlukla sağlığı tehdit eden çalışma uygulamaları ya da zararlı maddeler sonucu yaşanmaktadır. En bilineni kronik solunum yolu iltihaplanmasıdır. Aynı zamanda zararlı maddelere doğrudan temas sonucu meydana gelen cilt hastalıkları (egzema) da sıklıkla görülmektedir. Meslek hastalığı, mesleki faaliyetin icrası nedeniyle sağlığın bozulması durumudur. Hangi hastalıkların meslek hastalığı olarak tanındığı Genel Sosyal Sigortalar Kanunu’nun birinci cildinde yer alan meslek hastalıkları listesinde belirlenmiştir. Avusturya’da halihazırda 53 adet farklı meslek hastalığı tanımlanmıştır. Kaza sigortası tarafından iş kazasının yanı sıra meslek hastalığı da kapsam altına alınmıştır. Meslek hastalığı doktor veya işverence “meslek hastalığı” formuyla birlikte Genel Kaza Sigortaları Kurumu’na bildirilmelidir. Kurumun meslek hastalığı bulunduğunu onaylamasının ardından kaza sigortası acentesi tarafından kişinin zararı tazmin edilecektir. Bunun bir anlamı da kişinin meslek hastalığı sonrası başka bir mesleğe geçişi için gerekli olan eğitimlerin kaza sigortası acentesi tarafından karşılanacağıdır. Meslek hastalığı listesinde olmayan bir hastalığın meslek hastalığı olarak kabul edilebilmesi için icra edilen meslek ile hastalığın bağlantısının bariz biçimde ispat edilmesi gerekmektedir.

İş kazası ya da meslek hastalığı nedeniyle sağlığı bariz bir biçimde tehdit altında olan sigortalılar veya yakınları Kaza Sigortası Kurumu’ndan tazminat alma hakkına sahiptirler. Burada farklı tazminat şekilleri söz konusudur:
– İş göremezlik aylığı,
– Mesleğe adaptasyon telafisi,
– Geride kalanlara aylık,
– Dul aylığı,
– Cenaze masraflarının kısmi olarak karşılanması.
İş göremezlik aylığının belirlenmesinde iki ölçüt kullanılmaktadır:
– Prime esas kazanç miktarı,
– İş kazası veya meslek hastalığı sonucu gerçekleşen rahatsızlık seviyesi.
Prime esas kazanç miktarının belirlenmesinde genellikle o sene içerisindeki kazancın toplamının, azami katkı payına kadar olan tutarıdır.

Avusturya’da meslek hastalığı ya doktor tarafından ya da işveren tarafından kaza sigortası kurumuna bildirilmelidir.

Meslek hastalığı hakkında işveren ve işçi, güvenlik ve sağlık tedbir kurallarına uymak zorundadır. Aynı zamanda işveren ve işçinin, iş koruma düzenlemelerine katkı sunmaları beklenmektedir (örneğin uygulamadan doğan bir eksikliği bildirme gibi). İşverenin aşağıda yer alan tehlikeyi önleme ilkelerini hayata geçirmesi gerekmektedir:

1. risklerin önlenmesi,
2. kaçınılmaz risklerin öngörülmesi,
3. tehlike arz edecek durumlarla, kaynağında mücadele,
4. İş yerinde “insan” faktörünün dikkate alınması,
5. İş yükümlülüklerinin, faaliyet çeşitlerinin, iş çevresinin, iş akışının ve organizasyon yapısının ayrımının dikkate alınması,
6. teknik standartların dikkate alınması,
7. tehlike anlarının ortadan kaldırılması ve azaltılması,

tehlikenin önlenmesinin uygun teknikler, eylemler, yükümlülükler, iş organizasyonu, iş akışları, çalışma koşulları, iş çevresi, sosyal ilişkiler ve iş yerine çevresel etkilerin gözönünde bulundurulması suretiyle planlanması.

Meslek Hastalığı Tedavisi:
Meslek hastalığı sonrası kişinin hastalığında ve iş performansında iyileşme olduğu takdirde hastalığın ilerlemesini önlemek adına süresiz meslek hastalığı tedavisi uygulanmaktadır. Meslek hastalığı tedavisi özellikle doktor kontrolü, tıbbi müdahaleler ve yardımlar ile bakım ve kur alanlarını kapsamaktadır.

Rehabilitasyon:
Rehabilitasyon tedavisinin amacı, sigortalıların mesleki ve ekonomik hayatlarında mağdur olmamaları ve iş piyasasında daha uzun süre yer alabilmelerini sağlamaktır. Bu tedavi süresince, sigortalılara yeniden eğitim imkanı, iş arama yardımı, hibe ya da kredi yardımları gibi hususlarda destek sağlanmaktadır.

Maluliyet:
İş hayatında sağlığını kaybeden kişilere, herhangi bir sakatlık ve yaralanma sözkonusu olduğunda, protez gibi gerekli ortopedik destekler sunulmaktadır. Maluliyet süresince sigortalının maluliyet aylığı alma hakkı bulunmaktadır. Eğer sigortalının iş kapasitesinde meslek hastalığından dolayı %20 oranında azalma meydana gelirse maluliyet aylığı sigortalının hastalık süresinin bitiminden en geç altı ay sonrasına kadar verilmektedir. Hastalık ödeneği de eş zamanlı olarak hak edilmiş ise, maluliyet aylığı ancak hastalık ödeneği aşıldığı ölçüde ödenmektedir. Yüzde yüz iş görmezlik durumunda, malulen emeklilik maaşı tam emeklilik maaşının prime esas kazanç miktarının üçte ikisi oranında belirlenmektedir. Kısmi iş görmezlik durumunda ise tam emeklilik maaşının ilgili kısmı bağlanmaktadır. Maluliyet aylığı bir yılda 14 ay üzerinden ödenmektedir. Nisan ve Eylül aylarında özel emeklilik ödemeleri yapılmaktadır. Meslek hastalığı sonucu çalışanda oluşan iş kaybının, tam olarak bilinememesi nedeniyle meslek hastalığının ilk iki yılı içerisinde maluliyet aylığı verilmektedir. Kazadan iki yıl sonra ise maluliyet aylığı süreli olarak verilmektedir. Eğer kişide bir iyileşme görülmezse süreli emeklilik miktarı bir yıl boyunca değişmemektedir.

Meslek hastalığına yakalananlar, maluliyet aylığının %50’sine hak kazanmışlarsa veya bir ya da daha fazla maluliyet aylığı ile birlikte %50 oranına ulaşmışlarsa, ağır hasta olarak kabul edilirler. Ağır hastalara maluliyet aylığı haricinde maluliyet aylığının %20’si veya % 50’si oranında bir ek aylık da verilmektedir. Ayrıca ağır hastaların her bir çocuğu için emekli aylığının onda biri oranında çocuk yardımı alınmaktadır. Bahsekonu yardım 18 yaşına kadar verilmektedir. İstisnai olarak yüksek öğrenimine devam eden çocuklar için bu yardım 27 yaşına kadar verilmektedir. Maluliyet aylığı ve çocuk yardımının toplamı prime esas kazanç miktarını aşmamalıdır.

Meslek hastalığı sonucunda bakıma muhtaç olunması ve bu muhtaçlığın 6 aydan fazla süreceği öngörülmesi halinde kişi, bakım parası hakkı alma hakkında sahip olur. Bakım parasının miktarı bu alanda yetkilendirilen Avusturya Emeklilik Sigorta Kurumu tarafından belirlenmektedir ve başvurular bu kuruma yapılmaktadır. Maluliyet aylığı alan kişi vefat ettiği takdirde, emekli aylığının %40’ı oranında dul aylığı olarak ödenmektedir. Eğer vefat eden kişinin birden fazla emekli aylığı mevcut ise dul yardımı en yüksek tabandan hesap edilmektedir.

Diğer taraftan vefat eden kişinin çocukları da 18 yaşına kadar yetim aylığı alma hakkına sahiptirler. Anne-babasından birisi vefat eden bir kişinin, yetim aylığı prime esas kazanç miktarının %20’si oranında, eğer her ikisi de vefat ettiyse bu oran %30 oranında hesap edilerek ödenmektedir. Yetim aylığı 18 yaşından sonra sadece istisnai durumlarda ve talep edilmesi halinde ödenmeye devam eder.

Meslek hastalığı sonucunda hayatını kaybeden sigortalının anne ve babasının, büyükanne ve büyükbabasının veya kardeşlerinin geçiminin büyük bir kısmı müteveffa tarafından karşılanmışsa, bu kişilere de prim esas kazanç miktarının %20’si oranında aylık ödenir. Ödenen bu aylık, muhtaçlık süresi boyunca devam eder.

Avusturya’da; çalışanların, çırakların ve evde çalışanların anneliğin korunması kanunundan yararlanma hakları vardır. Anneliğin Korunması Kanunu vatandaşlığa, yaşa, gelire, medeni duruma, iş ilişkisinin süresine ve çalıştırmanın kapsamına, çalışma saatine bağlı olmadan geçerlidir. Anne adayı olarak gebeliğin son sekizinci haftasında çalışmak yasaktır. Bu düzenleme anneliğin korunması olarak adlandırılır.

ğer anne veya çocuk için bir tehlike mevcutsa, uzman doktorun çalışmaktan muaf tutulmayı onaylaması ve bunu yazılı olarak gerekçelendirmesi ile anne, daha önce de çalışmaktan muaf tutulabilir (“Freistellung”). Çocuk doğum tarihinden önce veya sonra dünyaya gelirse, doğum öncesi koruma süresi bu oranda kısalır veya uzar.

Anneliğin korunması doğumdan sonra da sekiz hafta sürer. Eğer koruma süresi doğum tarihi doğru hesaplanmadığı için doğumdan önce kısalmışsa, koruma süresi doğumdan sonra kısalma ölçüsünde en fazla 16 hafta uzar. Erken doğumlarda, birden fazla bebeğin doğmasında veya sezaryenle doğumda koruma süresi 12 haftadır.

Ayrıca işverene annelik koruma iznine ayrılmadan 4 hafta önce haber edilmelidir. İşveren iş Müfettişliği’ne anne adayının adını, yasını, görevini ve beklenen doğum tarihini bildirmek zorundadır.

Lohusalık parasından faydalanabilmek için doğumdan önce doktordan onaylanmış doğumun gerçekleşeceği tarih ve hesap bilgileri bölge sağlık sigortası kasalarına bildirilmelidir.

Sağlanan yardımlar/ödenekler

Çocuk bakım ödeneği (Kinderbetreuungsgeld)
Çocuk bakım ödeneğinden biyolojik ebeveynler, evlatlık ve koruyucu ebeveynler faydalanmaktadır. Çocuk bakım ödeneği doğumdan sonra verilmektedir eğer doğum izni sırasında ücret ve aylık alınmadıysa. Ayrıca bu yardım iki farklı şekilde verilmektedir. 28 Şubat 2017 tarihinden önce doğan çocuklar ve 1 Mart 2017 tarihinden sonra doğan çocuklar için ayrı koşullarda verilmektedir. Bu yardımdan faydalanabilmek için iki seçenek için gereken koşullar:
• Çocuk Bakım Parasını alan anne veya babanın çocukla aynı evde yaşaması,
• Aile Yardım Parasını alma hakkının olması ve çocuk için aile yardım parasının alınmış olması,
• Anne-babanın ve çocuğun yaşamlarının odak noktasının Avusturya olması,
• Anne-baba ve çocuk Avusturya’da yasal olarak ikamet edebiliyor olmaları,
• Anne-Çocuk Cüzdanındaki muayenelerin yaptırılmış olması,
• Ek kazancın yılda 16 bin 200 Avro sınırını aşmaması gerekmektedir. Gelire bağlı olan çocuk bakım parasında ise ek kazancın yılda 6 bin 100 Avro‘yu geçmemesi gerekmektedir (Zuverdienst)
Eğer bu koşullardan biri eksik ise, çocuk bakım ödeneği verilmemektedir veya düşük miktarda sağlanmaktadır. Çocuk bakım ödeneği en küçük çocuk için verilmektedir. Bu yardımdan faydalandığınız sürece çocuk ve anne hastalık sigortasına tabidir. Çocuk Bakım Parası için başvuru en erken doğumun yapıldığı gün olabilmektedir. Başvurunun daha geç yapılması durumunda, Çocuk Bakım Parası altı aya kadar geriye dönük olarak da ödenebilmektedir. Başvuru tarihi olarak, yetkili sağlık sigortasına başvurunun yapıldığı gün dikkate alınmaktadır.

Lohusalık Parası / Wochengeld
Anne adayları doğum yapmaları beklenen tahmini günden önceki sekiz haftadan itibaren çalıştırılamazlar. Anneliği koruma altındadırlar. Lohusalık Parası bu zaman sırasında anne adayı için maddi bir destek olup, ödenmeyen ücretin yerine verilmektedir. Lohusalık Parası her ayın sonunda ödenir.

Beklenen tahmini doğum tarihinden önce sekizinci haftanın başlamasından itibaren Lohusalık Parası için başvurulabilir. Lohusalık Parası için yetkili sağlık sigortası kurumuna başvurmak gerekmektedir. (Lohusalık Parası için başvuru ücretsizdir).

Doğum İzni / Karenz
Anne-babadan birinin bebekleri ile evde geçirdikleri zamana ebeveyn Doğum izni (“Elternkarenz”) denmektedir. Doğum izni anneliği koruma süresinin (doğumdan sonra 8 haftalık süre) bitmesinden sonra başlar. Talep edilen doğum izni süresinin doğumdan sonra 8 hafta içinde işverene bildirilmesi gerekmektedir.

Doğum izni en erken çocuğun doğumundan sonra annenin çalıştırılma yasağının akabinde başlar (koruma süresi). Doğum izni kararlaştırılan süreden sonra sona ermektedir.

Aile Yardımı / Familienbeihilfe
Aile yardımı, ebeveynlerin çalışma ve gelir durumundan bağımsız olarak gerekli şartların yerine getirilmiş olması durumunda ödenmektir. Aile Yardımı almaya hak kazanmak için aşağıda belirtilen şartların yerine getirilmesi gerekmektedir.
• Avusturya vatandaşlığı veya yabancı vatandaşların (Avrupa Ekonomik Sahası dışı ülke vatandaşlarının) oturma izni (NAG-Karte: Yerleşme ve Oturma Yasasıyla alınan kart) veya oturma kayıt belgesi (Anmeldebescheinigung) sahibi olması,
• Avrupa Birliği vatandaşı olması,
• Yaşamın odak noktasının Avusturya’da bulunması,
• Çocukların (evlatlık, bakım ve üvey çocukların ve torunların) ebeveynleriyle birlikte aynı evde yaşamaları ya da, anne veya babayla oturmuyorlarsa ebeveynlerin çocuklarının geçimlerine katkıda bulunuyor olmaları,
• Çocukların sürekli olarak Avusturya’da yaşıyor olmaları

Aile Yardımı (Familienbeihilfe ) Ödeme Süresi
18 yaşına (Volljährigkeit = Reşit) kadar olan tüm çocuklar Aile Yardımı Parası alma hakkına sahiptir. Eğitimi sürenler, bu yardımı en fazla 24 yaşına kadar alabilmektedirler. Çocukların meslek ve çıraklık eğitimi/pratiği ve/veya ara tatillerde yaptıkları işlerden elde ettikleri kazanç dikkate alınmamaktadır. 18 yaşını geçmiş çocuklar halen eğitim ve öğretim yaşamlarına devam ediyorlarsa ve kazançları yıllık 10 bin Avro’nun üzerindeyse aile yardımı hakkını kaybederler.

Başvurusuz Aile Yardımı / Antragslose Familienbeihilfe
1 Mayıs 2015 tarihinden itibaren Başvurusuz Aile Yardımı / Antragslose Familienbeihilfe yürürlüğe girmiştir. Buna bağlı olarak Avusturya’da doğan çocukların ve ebeveynlerin kimlik bilgileri Nüfus Dairesi’nin Merkezi Kimlik Bilgi Bankası‘nda kayıt altına alınmakta ve İçişleri Bakanlığı tarafından Maliye Bakanlığı‘na aktarılmaktadır. Maliye Bakanlığı, mevcut elektronik bilgilerin doğruluğunu denetleyerek aile yardımı için gerekli şartların yerine getirilip getirilmediğine ve ödemenin yapılıp yapılmayacağına karar vermektedir. Eğer ödemenin yapılacağına dair karar verilmişse, Maliye Bakanlığı’ndan ödenecek aile yardımı hakkında bilgilendirme yazısı gönderilmektedir. Bu yazıyla birlikte aile yardımı ödenmektedir.

Aile Yardımı Miktarları/Avro 01.01.2016 tarihi itibariyle

Yaş 1.Çocuk 2.Çocuk 3.Çocuk 4.Çocuk 5.Çocuk 6.Çocuk

0-3 114,00 128,20 166,20 220,00 274,00 328,20

3-10 121,90 136,10 174,10 227,90 281,90 336,10

10-19 141,50 155,70 193,70 247,50 301,50 355,70

19-26 165,10 179,30 217,30 271,10 325,10 379,30

– 7. ve sonrası her çocuk için 52 Avro fazla ödeme yapılır.

-Engelli çocuklar için 155,90 Avro tutarında ek ödeme yapılmaktadır.

– 6-15 yaş grubuna giren çocuklar için her yılın Eylül ayında bir defaya mahsus olmak üzere „okul başlangıç desteği“ adı altında çocuk başına 100 Avro ilave ödeme yapılmaktadır. Bu yardım için yazılı başvuru şartı aranmaz.

– Çocuk Parası, öğrenim hayatına devam edilmesi halinde kaideden 25, istisnai durumlarda da 26 yaşın tamamlanmasına kadar ödenebilmektedir.

*Avusturya, Türkiye’de yaşayan çocuklar için aile yardımı yapmamaktadır.