Arazi toplulaştırılması ve tarla içi geliştirme işleri inşaat ve onarma kapsamına girer mi?

Arazi toplulaştırma işi dolayısıyla konsorsiyum olarak üstlenilen işin mühendislik kısmının alt taşerona verilmesi sebebiyle alınacak hizmetten GV ve KDV tevkifatı yapılıp yapılmayacağı

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, … Genel Müdürlüğü tarafından ihale edilen, “Gaziantep 6 Kısım Arazi Toplulaştırma ve TİGH Tamamlama Projesi” işinin konsorsiyum olarak üstlenildiği ve taahhüt edilen işin inşaat işleri (1. Kısım) ve mühendislik işleri (2. Kısım) olarak kısımlara ayrıldığı, mühendislik işlerinin ortaklığınız tarafından üstlenildiği ve alt yüklenici olarak ……….. Ltd. Şti. tarafından yerine getirileceği belirtilerek, işin mühendislik kısmının alt taşerona verilmesi sebebiyle alınacak hizmetten tevkifat yapılıp yapılmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 42 nci maddesinde “Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat (dekapaj işleri de inşaat işi sayılır) ve onarma işlerinde kâr veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak, mezkur yıl beyannamesinde gösterilir” hükmüne yer verilmiştir.

Aynı Kanunun 44 üncü maddesinin birinci fıkrasında da inşaat ve onarma işlerinde geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarihin, diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarihin bitim tarihi olarak kabul edileceği hükme bağlanmıştır.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, Gelir Vergisi Kanununda belirtilen esaslara göre birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara bu işleri ile ilgili olarak yapılan hakediş ödemeleri üzerinden sorumlularca vergi tevkifatı yapılacağı hüküm altına alınmış olup bu oran 2009/14594 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile %3 olarak tespit edilmiştir.

Öte yandan, bir işin 42 nci madde kapsamına girmesi için faaliyet konusu işin, inşaat ve onarma işi olması, işin taahhüde bağlı olarak yapılması ve birden fazla takvim yılına sirayet etmesi gerekir. Genel anlamı ile inşaat; malzeme ve işçilik kullanmak suretiyle meydana getirilen gayrimenkulün yapı kısmına ait faaliyetlerin tümünü kapsar onarım ise bir gayrimenkulün iskeleti dışında harap olan kısımların yeniden yapılması ile ilgili büyük ölçüdeki tamirat ve yenileme faaliyetlerini ifade eder.

Müteahhitlerce işin tamamen veya kısmen taşeronlara yaptırılması halinde, taşeronların Gelir Vergisi Kanununun 42 nci madde karşısındaki durumları, taahhüt ettikleri kısmın mahiyet itibariyle inşaat ve onarım işi kapsamında olup olmadığı ve süre olarak yıllara sirayet edip etmediğine göre tespit edilecektir.

Ayrıca, proje safhasından itibaren bir yatırımın tamamının üstlenilmesi halinde taahhüt işinin tamamının inşaat işi olarak kabul edilmesi gerekmektedir.

Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, arazi toplulaştırılması ve tarla içi geliştirme işleri inşaat ve onarma işi olmayıp, hizmet işi niteliğinde olduğundan Gelir Vergisi Kanununun 42 nci maddesi kapsamında değerlendirilmeyecektir. Ancak taahhüt sözleşmesinde, arazi toplulaştırılması ve tarla içi geliştirme hizmetleri ile birlikte inşaat işlerinin de bulunması durumunda, söz konusu iş bir bütün olarak inşaat işi olarak değerlendirilecek ve yıllara sirayet etmesi halinde de yapılacak hakediş ödemeleri üzerinden kurumlar vergisi kesintisi yapılacaktır.

Öte yandan, ……….. Ltd. Şti. tarafından alt yüklenici olarak yerine getirilecek olan mühendislik işlerinin 42 nci madde kapsamında değerlendirilmeyeceği ve buna ilişkin olarak iş ortaklığınız tarafından anılan kuruma yapılacak hak ediş ödemelerinin tevkifata tabi tutulmayacağı tabiidir.

Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden

3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun 9/1 inci maddesinde, mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, işyerinin, kanunî merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığının vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabileceği hükme bağlanmıştır.

KDV Genel Uygulama Tebliğinin (I/C-2.1.3.2.1.) bölümünde;

”Tebliğin (I/C-2.1.3.1/b) ayırımında sayılanlara karşı ifa edilen yapım işleri ile bu işlerle birlikte ifa edilen mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetlerinde, alıcılar tarafından (2/10) oranında KDV tevkifatı uygulanır.”

(I/C-2.1.3.2.1.2.) bölümünde;

 “…

 Yapım işleri ile birlikte ifa edilen; mimarlık, mühendislik, etüt, plan, proje, harita (kadastral harita dâhil), kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama ve benzeri hizmetler. Bu hizmetler yapım işlerinden ayrı ve bağımsız olarak verildiği takdirde Tebliğin (I/C-2.1.3.2.2.) bölümü kapsamında değerlendirilir.

 Yüklenicileri tarafından tamamen veya kısmen alt yüklenicilere (taşeronlara) veya daha alt yüklenicilere devredilen yapım işlerinde, işi devreden her yüklenici tarafından, kendisine ifa edilen hizmete ait KDV üzerinden tevkifat yapılır.

…

Mimarlık, mühendislik, etüt, plan, proje, harita (kadastral harita dahil), kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama ve benzeri işlerin ilk yüklenici tarafından yapım işinin bir kısmı ile birlikte alt yüklenicilere devredilmesi halinde, alt yüklenici tarafından düzenlenen faturalarda tevkifat uygulanır. Yapım işlerinden ayrı ve bağımsız olarak mimarlık, mühendislik, etüt, plan, proje, harita (kadastral harita dahil), kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama ve benzeri işlerin alt yükleniciye devredilmesi halinde bu bölüm kapsamında işlem tesis edilmez. Devredilen söz konusu işler için işi devredenin durumuna göre Tebliğin (I/C-2.1.3.2.2.) bölümü kapsamında tevkifat uygulanır.”

açıklamalarına yer verilmiştir.

KDV Genel Uygulama Tebliğinin (I/C-2.1.3.2.2.) bölümünde, (I/C-2.1.3.1/b) ayırımında sayılanlara karşı ifa edilen etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetlerde alıcılar tarafından (9/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacağı, piyasa etüt-araştırma, ekspertiz, plan-proje, teknik, ekonomik, mali ve hukuki alanda sunulan danışmanlık, müşavirlik, denetim ve benzeri hizmetler ile yapım işlerinden bağımsız ve ayrı olarak verilen mimarlık, mühendislik, etüt, plan, proje, harita (kadastral harita dahil), kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama ve benzeri hizmetlerin bu bölüm kapsamında değerlendirileceği belirtilmiştir.

Buna göre, … Genel Müdürlüğüne yapılan mühendislik hizmetinin yapım işinden bağımsız olarak verilmesi halinde, bu hizmet nedeniyle düzenlenen faturalarda hesaplanan KDV Genel Müdürlük tarafından (9/10) oranında tevkifata tabi tutulacaktır. Bu iş nedeniyle alt yüklenici ……….. Ltd. Şti.’nin İş Ortaklığınıza düzenlediği faturalarda hesaplanan KDV tevkifata tabi tutulmayacaktır.

Diğer taraftan, İş Ortaklığınız tarafından ifa edilen mühendislik hizmetinin Tarım Reformu Genel Müdürlüğüne karşı yüklenilen yapım işi ile birlikte ifa edilmesi halinde, mühendislik hizmetine ilişkin düzenlenen faturalarda hesaplanan KDV Genel Müdürlük tarafından (2/10) oranında tevkifata tabi tutulacaktır. Yapım işi ile birlikte ifa edilen bu işin, yapım işinden ayrı ve bağımsız olarak alt yüklenici ……….. Ltd. Şti. ‘ne devredilmesi halinde, Şirketin İş Ortaklığınıza düzenlediği faturalarda hesaplanan KDV tevkifata tabi tutulmayacak, yapım işinin bir kısmı ile birlikte alt yüklenici ……….. Ltd. Şti.’ne devredilmesi halinde, Şirketin İş Ortaklığınıza düzenlediği faturalarda hesaplanan KDV, İş Ortaklığınız tarafından (2/10) oranında tevkifata tabi tutulacaktır.

Kaynak:GİB Özelge
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.