Ar-Ge teşvikleri, teknoloji ve bilim alanında yenilikçi çalışmalar yapan girişimciler, KOBİ’ler ve büyük işletmeler için büyük önem taşıyor. Ancak serbest meslek erbaplarının Ar-Ge çalışmaları sonucu elde ettikleri kazançları vergi indirimi kapsamında değerlendirme konusundaki belirsizlikler sıkça gündeme geliyor.
Bu yazımızda, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan resmi bir özelgeden (kamu özelgesi) yola çıkarak, serbest meslek kazancı kapsamında Ar-Ge indirimi uygulanıp uygulanamayacağını ele alıyoruz.
Örnek Olay: Muhasebe Ofisinde Yapılan Ar-Ge Çalışması
Bir mali müşavir, ofisinde dört yıl boyunca bilimsel ve teknolojik içerikli bir Ar-Ge projesi geliştiriyor. Projenin konusu ise:
“Hesap planı düzeyinde anlık-entegre çalışan bulanık mantık muhasebe sistemi ve maliyet muhasebesi çözümleri”.
Bu proje TÜBİTAK tarafından kabul ediliyor ve 91.179 TL tutarında hibe desteği sağlanıyor. Ayrıca bilirkişi raporu ile projenin 200.000 TL değerinde olduğu tespit ediliyor.
Ancak bu çalışmanın tamamı, herhangi bir mal veya hizmet alımı yapılmadan, tamamen kişisel bilgi ve emek ile gerçekleştiriliyor. Söz konusu mali müşavir, bu değeri serbest meslek kazancı içinde Ar-Ge indirimi olarak değerlendirmek istiyor.
Gelir Vergisi ve Ar-Ge İndirimi: Mevzuat Ne Diyor?
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. maddesi uyarınca, mükelleflerin işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri ve yeni teknoloji ile bilgi arayışına yönelik harcamaların %100’ü Ar-Ge indirimi olarak kazançtan düşülebiliyor.
Benzer şekilde, 5746 sayılı Kanun ve Kurumlar Vergisi Kanunu da Ar-Ge harcamalarının desteklenmesine olanak tanıyor. Ancak bu teşviklerden yararlanabilmek için:
- Harcamaların bir işletme bünyesinde yapılması,
- Giderlerin belgeye dayanması,
- Ar-Ge faaliyetinin belli kıstasları karşılaması gerekiyor.
Serbest Meslek Kazancında Ar-Ge İndirimi Mümkün mü?
Gelir İdaresi’nin görüşüne göre, tamamen kişisel bilgi ve emekle ortaya çıkarılan bir çalışmanın değeri, her ne kadar bilirkişi tarafından belirlenmiş olsa da, bu değer serbest meslek kazancından düşülebilecek bir Ar-Ge harcaması olarak değerlendirilemiyor.
Çünkü ortada belgeye dayanan bir gider, yani nakdi ya da ayni harcama bulunmuyor. Ayrıca Ar-Ge faaliyeti bir sermaye şirketi bünyesinde değil, bireysel olarak yapılmış durumda.
Sonuç: Şirketleşmenin Önemi
Bu özelgeyle birlikte ortaya çıkan en net sonuç şudur:
Ar-Ge çalışmalarınızdan vergi indirimi almak istiyorsanız, faaliyetlerinizi bir sermaye şirketi bünyesinde yürütmeniz ve harcamalarınızı belgeleyerek yapmanız gerekmektedir.
Bu durum, özellikle bireysel girişimciler, serbest meslek erbapları ve start-up kurucuları için kritik bir noktaya işaret ediyor.
Teknogirişim destekleri, TÜBİTAK hibeleri, vergi avantajları ve yatırım teşvikleri gibi fırsatlardan yararlanmak için doğru tüzel yapıyı kurmak oldukça önemlidir.
Ar-Ge Vergi Teşviklerinden Nasıl Yararlanılır?
- Sermaye şirketi kurun (Limited ya da Anonim).
- Projenizi TÜBİTAK, KOSGEB gibi kurumlara başvurarak destekleyin.
- Ar-Ge harcamalarınızı muhasebeleştirin ve belgelendirin.
- Gelir veya kurumlar vergisi beyanında Ar-Ge indirimi uygulayın.
– Serbest meslek erbabı Ar-Ge indirimi alabilir mi?
Hayır, bireysel olarak yapılan ve harcama karşılığı olarak belgelenmemiş Ar-Ge faaliyetleri için vergi indirimi uygulanamaz.
-Ar-Ge indirimi için harcama yapmak şart mı?
Evet, Ar-Ge indirimi yalnızca harcamaya dayalı faaliyetler için geçerlidir. Emek ve fikir tek başına yeterli değildir.
Daha fazla bilgi için bizi takip edin. Ar-Ge teşvikleri, girişimcilik destekleri ve vergi avantajlarıyla ilgili güncel içerikler yakında blogumuzda!
ÖZELGE ÖRNEĞİ
| T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI DENİZLİ VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü) | ||||
| Sayı | : | 51421814-120[89-2013/172]-71 | 27/03/2015 | |
| Konu | : | AR-GE İndirimi | ||
İlgide kayıtlı özelge talep formunda; Mali Müşavirlik ofisinizde mesleki mesainizle muhasebe konusunda dört yıldır bilimsel ve teknolojik Ar-Ge çalışmaları yürüttüğünüz ve yaptığınız Ar-Ge çalışmasıyla TÜBİTAK’a başvurduğunuz, ” Hesap planı düzeyinde anlık-entegre çalışan bulanık mantık muhasebe sistemi ve anlık-entegre maliyet muhasebesi çözümleri” konulu projenin kabul edildiği ve Ar-Ge çalışmalarının devamı için 91.179.-TL hibe desteği uygun görüldüğü, desteğin kurulan sermaye şirketine aktarılacağı ve Ar-Ge çalışmalarına yeni kurulan “…” bünyesinde devam edileceği belirtilerek şirket kuruluşunda geliştirdiğiniz Ar-Ge çalışması için Asliye Ticaret Mahkemesince 200.000.-TL değer tespiti yapıldığı belirtilerek, yaptığınız Ar-Ge çalışmaları için herhangi bir alım ve harcama yapılmadığı, şahsi emek ve çalışmayla ortaya çıkan bilir kişi raporunda belirtilen 200.000.- TL’nin serbest meslek kazancınızda Ar-Ge indirimi olarak dikkate alınıp alınmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşünün bildirilmesi talep edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinin 9 uncu fıkrasında; ” Mükelleflerin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının % 100’ü oranında hesaplanacak “Ar-Ge indirimi”.
Araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile doğrudan ilişkili olmayan giderlerden ve tamamen araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılmayan amortismana tabi iktisadi kıymetler için hesaplanan amortisman tutarlarından verilen paylar üzerinden Ar-Ge indirimi hesaplanmaz. Ar-Ge indiriminden yararlanılacak harcamaların kapsamı ile uygulamadan yararlanılabilmesi için gerekli belgeleri ve usulleri belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında; ” Ar-Ge indirimi: Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlarca gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı ile 500 ve üzerinde tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerinde ayrıca o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik harcamasının bir önceki yıla göre artışının yarısı, 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesine göre kurum kazancının ve 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi uyarınca ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılır…” hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 4 üncü maddesinde ise “Bu Kanunun uygulamasına ve denetimine ilişkin usul ve esaslar TÜBİTAK’ın görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından birlikte çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.” denilmektedir.
Diğer taraftan, aynı Kanunuun 4 üncü maddesinin verdiği yetkiye istinaden 31.07.2008 tarihli ve 26953 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliğin 7 nci maddesinde, Ar-Ge ve yenilik harcamalarının kapsamı tek tek sayılmıştır.
Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesinin 1 numaralı bendinde;
“Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projeleri ile rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerce gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı 31/12/2023 tarihine kadar Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesine göre kurum kazancının ve Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi uyarınca ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılır.” denilmektedir.
Ayrıca, 1 No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin 10.02. Ar-Ge İndirimi Bölümünde; Mükelleflerin İşletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri Ar-Ge harcamaları ile ilgili indirimlerin usul ve esasları etraflıca açıklanmıştır.
Söz konusu hüküm ve açıklamalar uyarınca, mükelleflerin işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri Ar-Ge harcamalarını kurum kazancının ve ticari kazancın tespitinde indirimi öngörüldüğünden sermaye şirketi bünyesinde sürdürülecek olan Ar-Ge çalışmalarınız karşılığı olarak bilirkişi raporu ile tespit edilen tutarın, serbest meslek kazancı için yapılan bir gider olmadığından, serbest meslek kazancınızın tespitinde indirim konusu yapılmasına imkan bulunmamaktadır.
…
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
