Anonim Şirketlerde Hisse Devirlerinden Elde Edilen Kazancın Vergilendirilmesi
1- TÜRK TİCARET KANUNUNDA PAY SENEDİ BASTIRILMASI VE İLMÜHABER ÇIKARTILMASI AŞAĞIDAKİ GİBİ TANIMLANMIŞTIR.
MADDE 486- (1) Şirketin ve sermaye artırımının tescilinden önce çıkarılan paylar geçersizdir; ancak, iştirak taahhüdünden doğan yükümlülükler geçerliliklerini sürdürür. Paylar hamiline yazılı ise yönetim kurulu, pay bedelinin tamamının ödenmesi tarihinden itibaren üç ay içinde pay senetlerini bastırıp pay sahiplerine dağıtır. Yönetim kurulunun hamiline yazılı pay senetlerinin bastırılmasına ilişkin kararı tescil ve ilan edilir, ayrıca şirketin internet sitesine konulur.
Pay senedi bastırılıncaya kadar ilmühaber çıkarılabilir. İlmühaberlere kıyas yoluyla nama yazılı pay senetlerine ilişkin hükümler uygulanır. Azlık istemde bulunursa nama yazılı pay senedi bastırılıp tüm nama yazılı pay senedi sahiplerine dağıtılır. Tescilden önce pay senedi çıkaran kimse, bundan doğan zararlardan sorumludur.
2- Hisse Senedi Veya İlmühaber Olduğu Durumlarda Vergilendirme:
Hisse Senedi Bastırılmışsa: İki yıldan fazla süre ile elde tutulan hisse senetlerinin, elden çıkartılmasından doğan kazanç, tutarı ne olursa olsun, gelir vergisine tabi değildir.
Geçici İlmühaber Bastırılmışsa: İlmühaberler de hisse senedi olarak kabul ediliyor (Bkz. 232 No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği). Bu nedenle, ilmühaberlerin elden çıkartılması da hisse senetlerinin elden çıkartılması gibi değerlendirilecektir.
Borsa İstanbul’da işlem gören A.Ş. hisselerinin Gerçek Kişilerce alım-satımından elde edilen kazançlar Yıllık Gelir Vergisi beyanına ve Gelir Vergisi stopajına da tabi değildir.(GVK Geçici Madde 67)
3- Hisse Senedi Veya İlmühaber Olmadığı Durumlarda Vergilendirme:
Anonim şirket ortağı, hissesini kaç yıl sonra ve kime satarsa satsın, bundan doğan kazanç “Değer artışı kazancı” olarak gelir vergisine tabi tutulur. (GVK Mük. Md. 80/4). Kazancın hesaplanmasında, hissenin iktisap (edinme) bedeli endekslemeye tabi tutulur ve elde edilen kazançtan istisna düşülür. (Endeksleme sistemi ve hesaplaması Rehberimizin Değer Artış Kazançlarının Vergilendirilmesi bölümündedir.)
4- Geçici İlmühaber (A.Ş. Lerde Hisse Senedi Yerine Geçer)
Türkiye’de faaliyet gösteren Anonim Şirketlerin yaklaşık yüzde 90’ı ‘aile şirketi’ olduğu için TTK hükümlerine göre Hisse senedi veya geçici ilmühaber bastırmadan işlem yapmaktadırlar. Oysa ;Gelir Vergisi Kanununa göre A.Ş Hisselerinin satılmasından elde edilen kazançlar “Değer Artışı Kazancı” olarak Gelir Vergisine tabidir.
5- Geçici İlmühaber hisse senedinin yerini tutar mı?
Anonim şirketlerde Geçici ilmühaber; ister hamiline ister nama yazılı olsun, hisse senedinin yerini tutmak üzere, bir ara devre için çıkartılan geçici senetler anlamına gelir.
Geçici ilmühaber, gelecekteki hisse senedinin yerini tuttuğu için pay sahipliği haklarını da içeriyor. Ancak geçici olarak çıkarılmalarına rağmen, taşıdıkları pay sahipliği hakları geçici nitelikte değil, kalıcı niteliktedir.
5- Geçici İlmühaber nasıl düzenlenir?
Geçici ilmühaberler; hisse senetleri ile değiştirileceği ve onların yerine geçeceği için, biçim ve kapsam yönlerinden, tıpkı hisse senetleri gibi düzenlenmek zorunda. Hisse senetlerinin ne şekilde düzenleneceği ise, Türk Ticaret Kanunun belirlenmiştir. İlmühaberlerin, hisse senetleri ile değiştirilmesi nedeniyle alınan hisse senetlerinin edinme yani “iktisap tarihi olarak”, ilmühaberlerin elde edildiği tarih göz önüne alınır.
6- Geçici İlmühaber çıkartmak için izin almaya gerek var mıdır?
Geçici ilmühaber çıkarmak için, herhangi bir kurumdan izin almaya gerek yok. Hisse senedine benzeyen bu ilmühaberler, herhangi bir matbaada bastırılabileceği gibi, bilgisayarda hazırlanıp çoğaltılması da mümkündür.
7- Geçici İlmühaberlerin satılması durumunda gelir vergisi ödenir mi?
Geçici İlmühaberlerin elden çıkartılması durumunda, bundan doğan kazançların vergilendirilmesinde, Gelir Vergisi Kanunu’nun, hisse senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançların vergilendirilmesine ilişkin hükümlerin uygulanmaktadır. Buna göre; geçici ilmühaberlerin edinme tarihinden itibaren ‘iki yıl içerisinde’ elden çıkarılması halinde, elde edilen kazanç, değer artış kazancı olarak gelir vergisine tabi olacaktır.
Bu süreler geçtikten sonra (İki yıldan sonra) elden çıkarılması halinde elde edilen kazanç ise tutarı ne olursa olsun hiçbir şekilde vergiye tabi tutulmayacaktır. Maliye Bakanlığı’nın 232 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği (23.03.2000 Tarih ve 23998 sayılı Resmi Gazete) ile yaptığı açıklamaya göre; geçici ilmühaberlerin elden çıkarılmasından doğan kazançların vergilendirilmesinde; Gelir Vergisi Kanunu’nun, hisse senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançların vergilendirilmesine ilişkin hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir
8- Geçici İlmühaberde hangi bilgiler bulunmalıdır?
GEÇİCİ İLMÜHABER
…………………………ANONİM ŞİRKETİ
…………………………İSTANBUL
Ticaret Sicil Numarası
Düzenleme Tarihi
Seri No
Sıra No
ŞİRKETİN:
Şirketin Toplam Nominal Sermayesi
Toplam Pay Adedi
Bir Hissenin Nominal Değeri
ORTAĞIN :
Adı Soyadı
T.C. Kimlik Numarası
İkametgah Adresi
Nominal Sermayesi
Hisse Adedi
Kaynak: İsmmmo
Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
