Anayasa Mahkemesi Üretilen Elektrik ve Kok Gazı Üzerinden Tüketim Vergisi Alınmasının Mülkiyet Hakkı İhlali Olarak Kabul Etti
27.12.2018
Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu 25/10/2018 tarihli kararı ile kendi imkanları ile ürettiği kok kömürü ve kok gazı üzerinden tüketim vergisi alınması nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiası ile Anayasa Mahkemesi’ne başvuran İskenderun Demir ve Çelik A.Ş.’nin, Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir.
Başvuruya konu olayda, ana uğraşı çelik üretimi yapmak olan başvurucu şirket, ihtiyaç duyduğu kok kömürü ve kok gazını kendi imkânlarıyla elde etmekte ve üretimde kullanmaktadır. Başvurucunun bu şekilde elektrik ve havagazı tüketmiş olması nedeniyle ilgili belediye 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’na dayanarak şirketten elektrik ve havagazı tüketim vergisini ödemesini istemiştir. Başvurucu şirket, bu talep üzerine elektrik ve kok gazı tüketiminin vergilendirilmesiyle ilgili olarak çeşitli tarihlerde belediyeye beyannameler vermiş ve bu beyannamelere istinaden Belediye tarafından farklı dönemlere ilişkin elektrik ve havagazı vergisi belirlenmiştir. Bu tutarların bir kısmı elektrik tüketimine, bir kısmı ise kok gazı tüketimine ilişkin olup başvurucu tarafından farklı tarihlerde Belediyeye ödenmiştir.
Başvurucu Vergi Mahkemesinde elektrik ve havagazı tüketim vergisi borçlarının silinmesi ve ödenen vergilerin iadesi istemiyle davalar açmıştır. Mahkeme farklı tahakkuk dönemlerine ilişkin söz konusu davaların reddine karar vermiştir. Temyiz edilen kararlar, Danıştay tarafından onanmış, başvurucu karar düzeltme talebinin de reddedilmesi üzerine bireysel başvuruda bulunmuştur. Başvurucu, tükettiği elektrik ve kok gazının kendisi tarafından üretilmesine rağmen elektrik ve havagazı tüketim vergisi alınması nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
Anayasa Mahkemesi kararında, vergi koyulabilmesi (tarh), verginin üzerinden hesaplanacağı tutarın kanunen belli ve bilinebilir olmasının zorunlu olduğu, bu sayede vergi mükellefi mülkiyet hakkına ne ölçüde müdahale edileceğini öngöreceğini belirterek, somut olayda başvurucunun kendi ürettiği elektrik ve kok gazını tüketmesi nedeni ile vergi matrahının belirlenebileceği bir alım-satım ilişkisi ve satış bedeli bulunmadığı, kendi ürettiğini tüketen yükümlüler yönünden vergi sorumlusu olarak nitelenebilecek bir tedarikçi ve dağıtıcı kuruluş da bulunmadığı ve bu nedenle verginin nasıl tahsil edileceğinin de belirsiz olduğu, bu belirsizliklerin vergilerin kanuniliği ilkesine aykırılık teşkil ettiği sonucuna varmıştır.
Anayasa Mahkemesi bu gerekçeler ile başvurucunun kendisinin ürettiği elektrik ve havagazı tüketim vergisinin esaslı unsurlarının kanunla belirli ve öngörülebilir bir biçimde düzenlenmemiş olması nedeniyle mülkiyet hakkına yapılan müdahalenin Anayasa’da öngörülen kanunilik ilkesini ihlal ettiğine ve Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir.
Kaynak: Anayasa Mahkemesi
Kaynak: ozgunlaw.com.tr
Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
