AB’de ve Türkiye’de asgari ücret verileri
Asgari ücret, işverenlerin işçilerini yasal olarak çalıştıracakları iş karşılığında en düşük ücret veya ödeme anlamına gelir.
Asgari ücret, ilk olarak, atölyelerde işçilerin sömürülmesini durdurmanın bir yolu olarak ortaya çıktı ve daha sonra düşük gelirli ailelere yardım etmenin bir yolu olarak görülmeye başlandı. Çoğu ülke 20. yüzyılın sonunda asgari ücret mevzuatını uygulamaya koydu.
Asgari ücret karşıtları, düşük ücretli çalışanların iş bulamayacağı ve işlere zarar vereceği ve ücret gereklilikleri işletmelerin işgücü maliyetini karşılamak için ürün ve hizmetlerinin fiyatlarını artırmasına neden olacağından yoksulluğu ve işsizliği artıracağına inanıyorlar.
Asgari ücret destekçileri ise, işçilerin yaşam standardını artırdığını ve yoksulluğu azaltmanın yanı sıra eşitsizliği azalttığını ve çalışanların moralini artırdığını söyleyerek bunun tersini savunmaktadır.
World Population Review’un yayınladığı verilere göre, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), her ülkeye ait asgari ücretlerin bir listesini hazırladı. Buna göre asgari ücretin en yüksek olduğu on ülke (ABD doları cinsinden):
- Lüksemburg (13.78$)
- Avustralya (12.14$)
- Fransa (11.66$)
- Yeni Zelanda (11.20$)
- Almanya (10.87$)
- Hollanda (10.44$)
- Belçika (10.38$)
- Birleşik Krallık (10.34$)
- İrlanda (9.62$)
- Kanada (9.52$)
Lüksemburg, dünyadaki en yüksek asgari ücrete sahiptir (saatte 13,78 $). Asgari ücret, vasıflı işçi (18 veya daha büyük yaşta olmalıdır) olarak sınıflandırılan kişiler için %20 artar ve ergen işçi olarak sınıflandırılan bireyler (17-18 yaş) için %20-25 oranında azalır. Maaşlar, ücretler ve asgari ücretlerin tümü Lüksemburg’da yaşam maliyetinin gelişimine göre ayarlanır, bu nedenle, tüketici fiyat endeksi belirli bir yüzde düşerse, maaşlar aynı yüzdeye göre ayarlanır.
Amerika Birleşik Devletleri‘ndeki asgari ücret saatte 7,25 dolardır (listede 12.). Bununla birlikte, eyaletlerin 29’unun federal asgari ücreti artırma yetkisi vardır. Ayrıca, birçok eyalet belirli bir ücrete ulaşmak için önümüzdeki birkaç yıl içinde asgari ücreti kademeli olarak artırmak amacıyla mevzuat çıkarmış veya teklif etmiştir. Bahşiş ile çalışan işçiler için federal asgari ücret saatte 2,13 Dolardır, bu da eyaletlerin kendi mevzuatlarını yürürlüğe koydukları asgari ücrettir.
Türkiye’de asgari ücret ise işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonunun bir araya gelerek karar vermesiyle belirleniyor.
Türkiye’de 7 milyona yakın çalışanı ilgilendiren asgari ücret görüşmeleri; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının ev sahipliğinde yapılıyor.
Asgari ücreti, yasa gereği 5’er işçi, işveren ve devlet temsilcisi olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Bu komisyonda, işveren tarafını Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), işçi tarafını ise en fazla üyeye sahip konfederasyon olduğu için Türk-İş temsil ediyor.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığında gerçekleştirilen ilk toplantının ardından komisyon, işçi ve işverenin ev sahipliğinde de ayrı ayrı toplanıyor. Komisyon, son toplantısını yine Bakanlıkta yapıyor.
Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp, oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.
Buna göre 2019 yılında asgari ücret net 2020, brüt ise 2558 TL’idi.
2020 için 2019 yılına göre net asgari ücret yüzde 15,03 oranında artarak brüt 2 bin 943 lira, net 2 bin 324 lira 70 kuruş olarak belirlendi.
DİSK Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) hazırladığı “İnsan Onuruna Yaraşır Asgari Ücret” başlıklı 2020 Asgari Ücret Raporuna göre Türkiye Avrupa ülkeleriyle karşılaştırıldığında, Türkiye’nin, Avrupa ülkeleri içinde en düşük asgari ücrete sahip 4’üncü ülke olduğu belirtilmektedir.
Raporda yer alan verilere göre, 1,8 milyon işçi asgari ücret bile alamıyor, asgari ücretin altında ücretlerle çalışıyor.
SGK ve TÜİK verileri birlikte ele alındığında, 10 milyon civarında işçinin asgari ücret altında, asgari ücret düzeyinde veya asgari ücretin en fazla yüzde 10 üstü kadar ücret aldığı görülüyor.
Türkiye’de asgari ücret tarihsel olarak Batı Avrupa ülkelerinin gerisindeydi.
Ancak son yıllarda TL’de yaşanan değer kaybıyla birlikte Türkiye, uzun yıllardır önünde yer aldığı bazı Doğu Avrupa ülkelerinin de gerisine düştü.
Türkiye’de asgari ücret, Euro cinsinden dört yıl öncesine kıyasla yaklaşık %33 değer kaybetti.
Öte yandan satın alma gücü paritesine göre Türkiye’de asgari ücretin alım gücü 13 AB ülkesinin üzerindedir.
Kaynak: 1- World Population Review / Link: http://worldpopulationreview.com/countries/minimum-wage-by-country/
2- Euronews / Link: https://tr.euronews.com/2019/12/26/turkiye-de-2020-asgari-ucreti-ne-olacak-maas-nasil-hesaplaniyor
3- BirGün / Link: https://www.birgun.net/haber/turkiye-asgari-ucrette-sondan-dorduncu-278685
4- BBC News Türkçe / Link: https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-50625954
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
