TÜRMOB SİRKÜLER
21.10.2019/163-1
E-DEFTER BERAT DOSYALARINI GEÇİCİ VERGİ DÖNEMLERİ BAZINDA OLUŞTURMA, İMZALAMA/ONAYLAMA VE YÜKLEME İMKANI GETİRİLDİ
Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No:1)’nde değişiklik yapıldı.
-e-Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunan mükelleflerin;
e-Fatura uygulamasına geçiş süresi içinde(e-Fatura uygulamasına yıl içinde zorunlu olarak geçen mükelleflerin izleyen yılın başından itibaren),e-defter uygulamasına geçmeleri
e-Fatura uygulamasına geçiş süresi içinde(e-Fatura uygulamasına yıl içinde zorunlu olarak geçen mükelleflerin izleyen yılın başından itibaren),e-defter uygulamasına geçmeleri
ve edefter.gov.tr adresinde format ve standardı belirlenen defterleri e-Defter olarak tutmaları zorunludur.
-19/10/2019 tarihi itibarıyla Türk Ticaret Kanunu’nun 397’nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bağımsız denetime tabi olan şirketlerin 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren, 2020 ve
müteakip yıllarda bağımsız denetime tabi olma şartlarını sağlayan mükellefler ise şartların sağlandığı yılı takip eden yılın başından itibaren e-Defter uygulamasına dâhil olmaları ve
edefter.gov.tr adresinde format ve standardı belirlenen defterleri e-Defter olarak tutmaları zorunludur.
-Elektronik defterlerin kapanış tasdiki yerine geçen aylık berat dosyası oluşturma ve Gelir İdaresi Başkanlığı e-Defter uygulamasına izleyen 3 ay içinde yükleme işleminin, üç aylık
geçici vergi dönemleri bazında (bu döneme ait aylar için) ve geçici vergi beyannamelerinin verileceği ayın sonuna kadar gerçekleştirilebilmesi imkanı getirilmiştir.
-Elektronik defterlerin mükelleflerin kendilerine ait elektronik imza veya mali mühürle imzalanması durumuna ilave olarak, mükellefin Tebliğde öngörülen sürede ve şekilde muvafakat etmesi şartıyla; defter kayıtlarını tutan muhasebe meslek mensubunun
ya da e-Defter oluşturma hizmetinden yararlandığı e-Defter yazılım firmasının elektronik imza ya da mali mührü ile imzalanabilmesi imkanı getirilmiştir.
-Muhasebe Fişlerinin , e-Defter kayıtları ile birlikte muhafaza edilmesi ve yetkili mercileri tarafından istenildiğinde ibraz edilmesi zorunludur.
-Defter dosyaları ile bunlara ilişkin berat dosyalarının ikincil kopyalarının, gizliliği ve güvenliği sağlanacak şekilde e-Deftersaklama hizmeti yönünden teknik yeterliliğe sahip ve
Başkanlıktan bu hususta izin alan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde ya da Başkanlığın bilgi işlem sistemlerinde 1/1/2020 tarihinden itibaren asgari 10 yıl süre ile
muhafaza edilmesi zorunluluğu getirilmiştir.
-e-Defter tutanlar, Vergi Usul Kanununda belirtilen “Mücbir Sebep” halleri nedeniyle
e-Defter veyaberatlarına ait kayıtlarınınbozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-Defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-Defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlardan veya Başkanlıktan ikincil örneklerinin temin edilemediğihallerde, sözkonusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve
e-Defter veyaberatlarına ait kayıtlarınınbozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-Defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-Defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlardan veya Başkanlıktan ikincil örneklerinin temin edilemediğihallerde, sözkonusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve
belgeleri ile birlikte 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yetkili mahkemesine başvurarak kendisine bir zayi belgesi verilmesini istemelidir.
______________________________________________________________________
Tebliği (Sıra No:1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 3) ile 13/12/2011
tarihli ve 28141 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No: 1)’nin 3’üncü, 4’üncü, 5’inci, 6’ncı ve 7’nci bölümleri değiştirilmiştir. Yapılan değişiklikler ve düzenlemeler özetle aşağıdaki gibidir.
1-) e-Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunan mükelleflerin e-defter tutma zorunluluğu
e-Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunan mükelleflerin;
e-Fatura uygulamasına geçiş süresi içinde (e-Fatura uygulamasına yıl içinde zorunlu olarak geçen mükellefler bakımından izleyen yılın başından itibaren), e-defter uygulamasına geçmeleri ve edefter.gov.tr adresinde format ve standardı belirlenen defterleri e-Defter olarak tutmaları zorunludur.
2-) Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin e-defter tutma zorunluluğu
19/10/2019 tarihi itibarıyla Türk Ticaret Kanununun 397’nci maddesinin dördüncü fıkrası
uyarınca bağımsız denetime tabi olan şirketlerin 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren, 2020 ve
müteakip yıllarda bağımsız denetime tabi olma şartlarını sağlayan mükellefler ise şartların
sağlandığı yılı takip eden yılın başından itibaren e-Defter uygulamasına dâhil olmaları
ve edefter.gov.tr adresinde format ve standardı belirlenen defterleri e-Defter olarak tutma
ları zorunludur.
3-) Gelir İdaresi Başkanlığı’nın e-defter tutma zorunluluğu getirmesi
GİB, yapılan analiz veya inceleme çalışmaları neticesinde riskli ya da vergiye uyum düzeyi
düşük olduğu tespit edilen mükellefleri veya mükellef gruplarını faaliyet, sektör ve ciro
tutarına bağlı olmaksızın, yazılı bildirim yapmak ve geçiş hazırlıkları için en az 3 ay süre
vermek suretiyle e-Defter uygulama sına geçme zorunluluğu getirmeye yetkili kılınmıştır.
4-) İsteğe Bağlı e-defter tutma
Tebliğ ile belirlenen zorunluluk kapsamına girmeyenlerden 17/12/2017 tarihli ve 30273
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 486) ile
usul ve esasları belirlenen Defter Beyan Sistemi kapsamı dışında kalan mükelleflerin de
istemeleri halinde e-Defter uygulamasına dâhil olması mümkündür.
5-) Tam bölünme, birleşme veya tür değişikliği durumunda e-defter tutma
e-Defter uygulamasına geçme zorunluluğu olduğu belirtilen mükellefler; tam bölünme,
birleşme (devralma şeklinde birleşme ve yeni kuruluş şeklinde birleşme) veya tür (nev’i) değişikliğine gitmeleri halinde devrolunan veya birleşilen tüzel kişi mükellefler ile tam
bölünme veya tür (nev’i) değişikliği sonucunda ortaya çıkan yeni tüzel kişi mükellefler
elektronik defter uygulamasına geçmek zorundadır. Uygulamalara geçme süresi hiçbir
koşulda işlemin ticaret siciline tescil tarihini izleyen ayın başından itibaren 3 ayı geçemez.
6-) e-Defter uygulamasına dahil olan mükelleflerin defterlerini kâğıt ortamında tutamaması
Tebliğ kapsamında e-Defter uygulamasına dâhil olanlar, edefter.gov.tr adresinde
duyurulan format ve standartlara uygun olarak aylık dönemler itibarıyla e-Defterlerini
oluşturmaya ve saklamaya başlayacaklardır. Tebliğ kapsamında e-Defter uygulamasına
dahil olan mükellefler dahil oldukları aydan itibaren söz konusu defterlerini kâğıt ortamında tutamazlar. Bu mükelleflerin kağıt ortamında tuttukları defterler hiç
tutulmamış sayılır.
7-) Muhasebe Fişlerinin e-Defter kayıtları ile birlikte muhafaza edilmesi
Vergi Usul Kanununun 219 uncu maddesinin (b) bendinde belirtilen ve defter kaydı yerine geçecek belgelerin (bundan sonra “Muhasebe Fişi” olarak anılacaktır), e-Defter kayıtları ile
birlikte muhafaza edilmesi ve yetkili mercileri tarafından istenildiğinde ibraz edilmesi
zorunludur.
😎 Defter ve berat dosyalarını oluşturma NES veya Mali Mühürle imzalama/onaylama ve Başkanlık onaylı berat dosyalarını alma sürelerinin Geçici Vergi Dönemleri itibariyle alınabilmesi
-Defter ve berat dosyalarının ilgili olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar,
-Hesap dönemlerinin son ayına ait defter ve berat dosyaları, gelir veya kurumlar
vergisi beyannamelerinin verildiği ayın son gününe kadar,
-Dileyen mükellefler, her hesap dönemine ilişkin ilk ayda (hesap dönemi içinde işe başlayanlarda işe başlanılan ayda), tercihlerini e-Defter uygulaması aracılığıyla elektronik ortamda bildirmeleri şartıyla, her bir geçici vergi döneminin aylarına ait e-Defter ve berat dosyalarını her ay için ayrı ayrı olmak üzere, ilgili olduğu geçici vergi dönemine ilişkin geçici vergi beyannamesinin verileceği ayın sonuna kadar (son dönem geçici vergi dönemine ilişkin ayların defter ve berat dosyalarının gelir vergisi mükelleflerinde gelir vergisi beyannamesinin verileceği ayın sonuna kadar, kurumlar vergisi mükelleflerinde ise kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği ayın sonuna kadar) oluşturma, NES veya Mali Mühürle imzalama/onaylama ve berat dosyalarını e-Defter uygulamasına yükleyerek Başkanlıkça onaylı halini almaimkânından da yararlanabilirler.
Tercihlerini bu bentte belirtilen süre içinde bildirmeyen mükellefler hakkında bu fıkranın 1 ve 2 numaralı bentlerinde belirtilen tarihler esas alınır. Ayrıca yapılan tercih, tercih bildirim süresi içinde yapılan değişiklikler hariç olmak üzere, müteakip hesap dönemlerine ait tüm
aylar için geçerlidir. Tercihini geçici vergi dönemi bazında yapan mükelleflerden, defter ve berat dosyalarına ilişkin işlemlerini belirtilen sürede gerçekleştirmeyenler hakkında cezai müeyyidelerin tayininde her bir ay, ayrı ayrı dikkate alınır. Söz konusu düzenleme 1/1/2020 tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir.
Defter ve berat dosyalarını oluşturma, NES veya Mali Mühürle imzalama/onaylama ve
Başkanlık onaylı berat dosyalarını alma süreleri aşağıdaki tabloda belirtilmektedir.
9-) 3568 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde yetki verilen meslek mensuplarının Mali Mührü ya da NES’i ile zaman damgalı olarak imzalanması/onaylanması ve bunlar tarafından defter ve berat dosyalarının Başkanlık sistemlerine yüklenmesi
e-Defter ve berat dosyal arının mükelleflerin kendilerine ait NES veya Mali Mühür ile imzalanması esas olmakla birlikte, mükellefler tarafından noterde tanzim olunan özel vekaletnamede veya Başkanlık tarafından belirlenen usullere göre oluşturulan elektronik imzalı muvafakatnamede belirtilmesi kaydıyla; Başkanlıktan bu hususta izin alan
özel entegratörlerin veya yazılım uyumluluk onayı verilen yazılım firmalarının ya da defter
tutma hususunda 3568 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde yetki verilen meslek
mensuplarının Mali Mührü ya da NES’i ile zaman damgalı olarak imzalanması/onaylanması ve bunlar tarafından defter ve berat dosyalarının Başkanlık sistemlerine yüklenmesi de mümkündür.Söz konusu düzenleme 1/1/2020 tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir.
10-) Defter dosyaları ile bunlara ilişkin berat dosyalarının ikincil kopyalarının 10 yıl saklanma zorunluluğu
Defter dosyaları ile bunlara ilişkin berat dosyalarının ikincil kopyalarının, gizliliği ve
güvenliği sağlanacak şekilde e-Defter saklama hizmeti yönünden teknik yeterliliğe sahip ve Başkanlıktan bu hususta izin alan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde ya da
Başkanlığın bilgi işlem sistemlerinde 1/1/2020 tarihinden itibaren asgari 10 yıl süre ile
muhafaza edilmesi zorunluluğu getirilmiştir.
11-) e-Defter uygulamasına dâhil olan mükellefler ve özel entegratörler tarafından uyulması gereken genel, gizlilik ve güvenliğe ilişkin usul ve esaslar
e-Defter ve beratların teknik yeterliğe sahip ve Başkanlıktan bu hususta saklama izni
verilen özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde muhafaza usulü ile muhafaza edilmesi
sürecinde e-Defter uygulamasına dâhil olan mükellefler ve özel entegratörler tarafından
uyulması gereken genel, gizlilik ve güvenliğe ilişkin usul ve esaslar, Başkanlık tarafından
hazırlanarak edefter.gov.tr adresinde yayımlanan “e-Defter Saklama Kılavuzu”nda açıklan
acaktır. e-Defter ve berat dosyalarına ait ikincil kopyalarının bu fıkra uyarınca muhafazası için gerekli yükleme işlemlerinde Tebliğin (4.3.4) numaralı fıkrasında belirtilen süreler
dikkate alınır.
12-) Defter ve berat dosyalarının ikincil kopyalarının muhafaza işlemi
e-Defter ve berat dosyalarının ikincil kopyalarının muhafaza işleminin Başkanlıktan izin
alan özel entegratörlerin ya da Başkanlığın bilgi işlem sistemlerinde muhafaza edilmesi,
mükellefin asıl e-Defter ve berat dosyalarının muhafaza ve ibraz ödevlerini ortadan
kaldırmayacak ve bu çerçevede e-Defter ve berat dosyalarının yetkili makamlara ibrazı
öncelikle ilgili mükelleften yazılı olarak istenecektir.
13-)Ceza uygulaması
Tebliğde yer alan usul ve esaslara aykırı biçimde e-Defter oluşturan veya oluşturdukları
e-Defterleri ve bunlarla ilişkili berat dosyaları ile muhasebe fişlerini yetkili makamların isteği üzerine ibraz etmeyenler hakkında, işledikleri fiile göre Vergi Usul Kanununun ve Türk Ticaret Kanununun ilgili hükümleri uygulanacaktır.
14-)Mücbir Sebep” halleri nedeniyle e-Defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi halinde zayi belgesi
e-Defter tutanlar, Vergi Usul Kanununda belirtilen “Mücbir Sebep” halleri nedeniyle
e-Defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem
e-Defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem
görememesi ve e-Defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-Defter saklama
hizmeti veren özel entegratör kuruluşlardan veya Başkanlıktan ikincil örneklerinin temin
edilemediği hallerde, söz konusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve
belgeleri ile birlikte 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yetkili mahkemesine
başvurarak kendisine bir zayi belgesi verilmesini istemelidir.
15-) Standartlar, teknik ve uygulama kılavuzları ile e-Defter uygulamasına ilişkin diğer kurallar edefter.gov.tr adresinde duyurulması
Elektronik ortamda oluşturulması, kaydedilmesi, muhafazası ve ibrazına izin verilen
defterler ile defterlerle ilişkili muhasebe fişlerinin ve berat dosyalarının elektronik ortamda
oluşturulmasına ilişkin standartlar, teknik ve uygulama kılavuzları ile e-Defter uygulamasına ilişkin diğer kurallar edefter.gov.tr adresinde duyurulacaktır.
16-)Tebliğ Değişikliğinin Karşılaştırmalı hali
Yapılan Tebliğ değişikliğine ilişkin düzenlemeler aşağıda karşılaştırmalı tablo halinde
verilmiştir.
TÜRMOB’un Sirküleri içeriğindeki Karşılaştırmalı TABLO için tıklayın…
Kaynak: TÜRMOB
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
