Yuri Alekseyeviç Gagarin Kimdir?

Yuri Alekseyeviç Gagarin

(9 Mart 1934 – 27 Mart 1968), Sovyetler Birliği pilotu ve kozmonutudur. Yuri Gagarin 12 Nisan 1961’de Vostok uzay aracıyla uzaya çıkarak Dünya yörüngesinde turunu tamamladı. Böylece uzaya çıkan ilk insan olmayı başarmış oldu ve bu başarısıyla birlikte uzay çağını başlattı.
Gagarin, uluslararası bir ün kazandı ve ülkenin en büyük onuru olan Sovyetler Birliği Kahramanlığı dahil pek çok madalya ve unvan ödülüne layık görüldü. Vostok 1, Gagarin’in tek uzay yolculuğuydu ancak Soyuz 1 görevinde yedek mürettebat olarak (ölümcül bir kazayla sona erdi) görev yaptı. Gagarin, daha sonra Moskova dışında bulunan Kozmonot Eğitim Merkezi’nin antrenör yardımcısı oldu. Gagarin, pilotluk yaptığı MiG-15 eğitim jetinin çöküşüyle 1968’de öldü. Onuruna Yuri Gagarin Madalyası verildi.

Yuri Gagarin 9 Mart 1934’te Gzhatsk yakınlarındaki Klushino köyünde (ölümünden sonra 1968’de Gagarin olarak adlandırılmıştır) doğmuştur. Ebeveynleri kolektif bir çiftlikte çalışıyordu: Aleksey İvanoviç Gagarin, marangoz ve tuğla yapıcı, Anna Timofeyevna Gagarin ise bir sütçü olarak çalışıyordu. Yuri ailenin dört çocuğundan üçüncüsüydü: diğerleri büyük kardeş Valentin, ablası Zoya, ve küçük kardeşi Boris.

Gagarin ailesi Sovyetler Birliği’ndeki milyonlarca insan gibi 2. Dünya Savaşı sırasında Nazi işgali sırasında acı dolu zamanlar geçirdi. Klushino, Kasım 1941’de Moskova’da Alman ihtilali sırasında işgal edildi ve bir görevli Gagarin ikametgâhını devraldı. Ailenin evinin arkasındaki arazide yaklaşık 3 x 3 metre (10 x 10 ft) arasında bir çamur kulübesi inşa etmesine izin verildi, burada işgal bitene kadar bir yıl ve dokuz ay geçirdiler. İki büyük kardeşi 1943’te Almanlar tarafından köle alınarak Polonya’ya gönderildi ve 1945 savaşına kadar geri dönmedi. Aile 1946’da Gzhatsk’a taşındı ve Gagarin ortaokul eğitimine burada devam etti.

Sovyetler Uzay Programı

Gagarin 1955’te teknik okuldan mezun olduktan sonra, Sovyet Ordusuna girmeye hazırlanıyordu. Bir öneri üzerine, Gagarin, Orenburg’daki İlk Chkalov Hava Kuvvetleri Pilot Okulu’na gönderildi ve 1957’de MiG-15’i tek başına kullandı. Buradayken Orenburg Tıp Fakültesi’nden tıp teknisyeni mezunu Valentina Ivanovna Goryacheva ile tanıştı. Gagarin Orenburg’tan mezun olduğu aynı gün 7 Kasım 1957’de evlendi.

Mezuniyet sonrası, korkunç havanın uçmayı riskli hale getirdiği Norveç sınırına yakın Murmansk Oblast’taki Luostari hava üssüne atandı. 5 Kasım 1957’de Sovyet Hava Kuvvetleri’nde Teğmen oldu; 6 Kasım 1959’da Kıdemli Teğmen rütbesine yükseldi.

Uzay Programı Seçimi ve Eğitimi

1960’ta, yoğun araştırma ve eleme sürecinden geçtikten sonra Yuri Gagarin, 19 pilotla Sovyet uzay programı için seçildi. Gagarin, Vostok programının ilk kozmonotlarının seçileceği Soçi Altı adlı seçkin bir eğitim grubu için seçildi. Gagarin ve diğer muhtemel adaylar, fiziksel ve psikolojik dayanıklılığı test etmek için tasarlanmış deneylere tabi tutuldu; yaklaşmakta olan uçuş için de eğitim gördü. Seçilen yirmi kişiden ilk fırlatma için nihai olarak seçilenler eğitim oturumları sırasındaki performansları ve fiziksel özellikleri nedeniyle Gagarin ve Gherman Titov idi – küçük Vostok kokpitinde alan sınırlıydı ve her iki adam da oldukça kısa idi. Gagarin 1.57 metre boyunda idi.

Ağustos 1960’ta, Gagarin 20 olası aday arasından biriyken, bir Sovyet Hava Kuvvetleri doktoru kişiliğini şu şekilde değerlendirdi:

Mütevazı; mizahı müstehcenleştiğinde utandırıyor; zekasının ileri derecede gelişmiş olduğu belli; hafızası harika; Çevresine karşı keskin ve çok yönlü dikkati onu meslektaşlarından ayırıyor; hayal gücü iyi gelişmiş; tepkileri hızlı; azimli, faaliyetleri ve eğitim egzersizleri için kendisini özenle hazırlıyor ,gök mekaniği ve matematiğinin üstesinden kolaylıkla geliyor ve yüksek matematikle başarılı; Kendini haklı görürse bakış açısını savunmak zorunda kaldığında kısıtlı hissetmiyor ; Hayatın değerini bir çok arkadaşından daha iyi anladığını gösteriyor.

Gagarin de akranları tarafından tercih edilen bir adaydı. 20 adaydan, uçuşta ilk hangi adayı görmek istedikleri ile isimsiz olarak oy vermeleri istendiğinde, üç kişi dışında herkes Gagarin’i seçti. Bu adaylardan biri olan Yevgeny Khrunov, Gagarin’in çok odaklı olduğuna ve kendisinin ve başkalarının gerektiğinde yardımına ihtiyaç duyduğuna inandı. Gagarin, yaşamı boyunca fiziksel olarak uygun bir halde kaldı ve keskin bir sporcuydu.
Kozmonot Valery Bykovsky şunu yazdı:
Hava Kuvvetleri’ndeki hizmet bizi fiziksel ve ahlaki açıdan güçlü yaptı. Hava Kuvvetlerinde görev yaparken biz kozmonotlar spor ve fiziksel eğitimi ciddiye aldık. Yuri Gagarin’in buz hokeyi düşkünlüğünü biliyorum. Kaleci olarak oynamaktan hoşlandı…
Sporun kozmonotların hayatında bir demirbaş haline geldiğini söylerken yanıldığımı sanmıyorum.
Keskin bir buz hokeyi oyuncusu olmanın yanı sıra, Gagarin basketbol sever oldu ve Saratov Endüstriyel Teknik Okul ekibinde koçluk yaparken hakem oldu.

Vostok 1

12 Nisan 1961’de, Gagarin’in gemisi Vostok 3KA-3 (Vostok 1) uzay aracı, Baikonur Cosmodrome’dan fırlatıldı. Böylece Gagarin hem dünya yörüngesinde gezen, hem de uzaya çıkan ilk insan oldu. Çağrı işareti Kedr’dü (Rusça: Kafta, Sibirya çamı veya Sedir).

Lansman kontrol odası ile Gagarin arasındaki radyo iletişimi, roket fırlatıldığında şu diyaloğu içeriyordu:
Korolev: “Ön aşama ….. orta ….. ana ….. kalkış! İyi bir uçuş dileriz, her şey yolunda”
Gagarin: “Поехали!” (Poyekhali! -Hadi gidelim!).

Poyekhali! Insanlık tarihinde Uzay Çağı’nın başlangıcına atıfta bulunan, Doğu Bloku’nda tarihi bir ifade haline geldi. Uçuş sonrası raporunda Gagarin, uzaydaki ilk insan olma konusundaki uzay uçuş deneyimini şöyle ifade etti:
Ağırlıksız olma duygusu, Dünya koşullarına kıyasla biraz yabancıydı. Burada, sanki kayışlarda yatay bir konumda asılıyormuşsunuz gibi hissediyorsunuz. Sanki askıya alınmış gibi hissediyorsunuz.

Aile Hayatı

1957’de Orenburg’daki İlk Chkalov Hava Kuvvetleri Pilot Okulu’ndayken, Gagarin, Orenburg Tıp Fakültesi’nden tıp teknisyeni mezunu Valentina Ivanovna Goryacheva ile tanıştı. Gagarin Orenburg’tan mezun olduğu gün, 7 kasım 1957’de evlendi ve iki kızı var.

Yelena Yurievna Gagarina, 2001 yılından beri Moskova Kremlin Müzeleri Genel Müdürü olarak çalışan Sanat Tarihçisidir.

Galina Yurievna Gagarina, Ekonomi Profesörü ve Plehanov Moskova Rusya Ekonomi Üniversitesi’nde Bölüm Başkanıdır.

Sovyetler Uzay Programı Sonrası

Gagarin’in uçuşu Sovyet uzay programı için bir zaferdi. Sovyet radyosundaki duyuru, Büyük Yurtseverlik Savaşı’ndaki tüm önemli olayları duyuran Yuri Levitan tarafından yapıldı. Gagarin, Sovyetler Birliği ve Doğu Bloğu’nun ulusal bir kahramanı ve dünya çapında ün sahibi bir kişi oldu. Dünyadaki gazeteler biyografisini ve uçuşunun ayrıntılarını yayınladılar. Moskova ve SSCB’deki diğer şehirler, Dünya Savaşı Zaferi Geçitleri’ne yalnızca ikinci sırada olan kitlesel gösteriler düzenledi. Gagarin, Moskova sokaklarında yüksek rütbeli yetkililerin uzunca bir motoskosunda Kremlin’e eşlik edilerek zengin bir törende Nikita Kruşçev tarafından Sovyetler Birliği Kahramanı unvanı aldı.

Daha sonra Gagarin yurtdışında çok gezdi. Sovyetler Birliği’nin ilk insanı uzaya göndermeyi başarması ile İtalya, Almanya, Kanada, Brezilya, Japonya, Mısır  ve Finlandiya’yı ziyaret etti. Vostok 1 görevinden üç ay sonra Londra ve Manchester’a giderken Birleşik Krallık’ı ziyaret etti.

1962’de Sovyetler Birliğine yardım görevine başladı ve Genç Komünist Ligi’nin Merkez Komitesine seçildi. Daha sonra, kozmonot tesisi olan Star City’e geri döndü ve birkaç yıl boyunca yeniden kullanılabilir uzay aracı tasarımları üzerine çalıştı. 12 Haziran 1962’de Sovyet Hava Kuvvetleri’nin bir albayı haline geldi ve 6 Kasım 1963’te albay rütbesindeydi. Sovyet yetkilileri, bir kazada kahramanlarını kaybetmekten endişe ederek onu herhangi bir uçuştan uzak tutmaya çalıştı. Gagarin, ek güvenlik önlemlerinin gerekli olduğunu protestolarına rağmen Soyuz 1 uçuşunda arkadaşı Vladimir Komarov için yedek pilot oldu. Komarov’un uçuşu ölümcül bir kazada sona erdiğinde, Gagarin daha da uzay uçuşu eğitimi alması ve bu uzay uçuşlarına katılması daimi olarak yasaklandı.

20 Aralık 1963’te Gagarin, Star City kozmonot eğitim üssünün Eğitim Müdür Yardımcılığına getirildi. İki yıl sonra, SSSU’ya milletvekili olarak tekrar seçildi ancak bu sefer Milliyetler Sovyeti’ne geldi. Gelecek yıl bir savaş pilotu olarak yeniden nitelik kazanmaya başladı. 17 Şubat 1968’de uçan renklerle geçen uzay-düzlemi aerodinamik konsepti üzerine uzay mühendisliği tezini başarıyla savundu.

Ölümü

1962’de kozmonot yetiştirme merkezinde çalışmaya başladı. Kurumun antrenör vekili olma sürecinde, Gagarin’in savaş uçağı pilotu olmaya yeniden hak kazanması gerekiyordu. 27 Mart 1968’de MiG-15 model uçağıyla rutin bir deneme sürüşü sırasında eğitmeniyle birlikte hayatını kaybetti. Kazaya neyin sebep olduğu bilinemedi. 1968 yılında bir soruşturmada Su-11 model bir uçağın yol açtığı türbülansın kazaya yol açtığı söylendi. Aynı zamanda hava koşulları da kötüydü. Başka bir söylenti de Gagarin`in sarhoş olduğudur. Ama uçuştan önce iki testten geçti ve yapılan araştırmalarda alkol veya uyuşturucu izine rastlanmadı. Kaza olmadan biraz önce, Gagarin’in roketin mühendislerine küfrettiği söylenir. Yeni bir teori de pilot kabininin yanlışlıkla açıldığı ve bir anda güçlenen hava dolaşımı yüzünden Gagarin’in uçağın kontrolünü kaybettiğidir. Aslında 2 saniye kadar daha zamanı olsaydı uçağı kontrol edebileceği söyleniyor. Bir diğer iddiaya göre ise, Gagarin’in dönemin Sovyetler lideri olan ve onun popüleritesinden korkan Leonid Brejnev’in isteği doğrultusunda öldürüldüğü söylenmektedir. Gagarin son derece popülerdi ve dönemin yazarlarına göre politikaya atılması halinde de başarılı olması muhtemeldi. Kendisi de politikaya sıcak bakıyordu.

Yuri Gagarin’in ölümü sonrası vücudu yakıldı ve külleri Moskova’daki Kızıl Meydan’da Kremlin Duvarı Mezarlığına gömüldü.

Kaza

Gagarin’i öldüren çarpışmanın nedeni tamamen kesin değildir ve gelecek on yılda komplo teorileri hakkında spekülasyona tabi tutulmuştur.

Mart 2003’te sınıflandırılmamış olan Sovyet belgeleri, KGB’nin bir hükümet ve iki askeri soruşturmanın yanı sıra kaza hakkındaki kendi soruşturmasını yürüttüğünü gösteriyor. KGB raporunda, çeşitli komplo teorilerini reddetti; havaalanı personeli olaylarının kazaya katkıda bulunduğunu belirtti. Raporda, hava trafik kontrolörünün Gagarin’e güncel hava durumu bilgisi sağladığı ve uçuş zamanına göre koşulların belirgin biçimde bozulduğu belirtiliyor. Uçak mürettebatı ayrıca uçaklara bağlı harici yakıt tanklarından ayrıldı. Gagarin’in planladığı uçuş faaliyetleri, açık hava koşullarına ve dış tanklara ihtiyaç duymadı. Soruşturma, Gagarin’in uçağının ya bir kuş vuruşu nedeniyle ya da başka bir uçaktan kaçınmak için ani bir hareketi nedeniyle bir dönüşe girdiği sonucuna vardı. Mürettebat, güncel hava raporundan dolayı irtifalarının gerçekte olduğundan daha yüksek olduğuna inanıyor ve MiG-15’i devrinden çıkarmak için doğru tepki veremedi.

2005 yılında orijinal çarpışma araştırmacısı tarafından geliştirilen bir başka teori, kabin hava deliğinin kazara ekip veya bir önceki pilot tarafından açık bırakıldığını varsayarak oksijen yoksunluğuna ve mürettebatın uçakları kontrol edemediğine işaret ediyor. Air & Space dergisinde yayınlanan benzer bir teori mürettebatın açık havayı tespit ettiğini ve daha düşük bir rakıma hızlı bir dalış yaparak prosedürü izlediği yönündedir. Bu dalış bilinçlerini kaybetmelerine ve çarpmalarına neden oldu.

12 Nisan 2007’de Kremlin, Gagarin’in ölümüyle ilgili yeni bir soruşturmayı veto etti. Hükümet yetkilileri, yeni bir soruşturma başlatmak için hiçbir neden görmediklerini söyledi.

Nisan 2011’de, Komünist Parti Merkez Komitesi tarafından kazanın araştırılması için kurulan 1968 tarihli bir komisyonun belgeleri gizlilik dışına çıktı.

O belgeler komisyonun orijinal sonucunun Gagarin veya Sergoyin‘in hava balonundan ya da “bulut örtüsünün ilk katmanının üst sınırına girmekten” kaçınmak için yaptığı keskin manevra -ki bu jetin “süper kritik bir uçuş rejimine girmesine ve karmaşık hava şartlarında durmasına” yol açar- olduğunu ortaya çıkardı.

1968’deki ölümün araştırılması için kurulan bir Devlet Komisyonu üyesi olan Aleksey Leonov, 2004’te yayınlanan Ayın İki Yüzü kitabında, “Uzakta iki yüksek sesli patlama” duyduğunda aynı alanda helikopterle uçtuğunu anlatıyor. Diğer teorileri destekler nitelikte vardığı sonuç bir Sukhoi jetinin -ki kendisi Su-15 Flagon olarak tanımlıyor- izin verilen minimum irtifanın altında uçması ve “korkunç hava koşullarından dolayı farkında olmadan, ses bariyerini kırarken Yuri ve Seregin’in uçağının 10 ya da 20 metre yakınından geçtiğiydi.” Ortaya çıkan türbülans, MiG’yi kontrol dışı bir dönüşe yönlendirdi. Leonov, duyduğu ilk patlamanın ses bariyerini kıran jet olduğuna, ikincisinin ise Gagarin’in uçak çarpışması olduğuna inanmaktadır. Haziran 2013’te Rus televizyonu RT ile yapılan röportajda Leonov, olayla ilgili gizli olmayan bir raporda bölgede uçan ikinci bir “yetkisiz” Su-15’in varlığının ortaya çıktığını belirtti.

Leonov bu uçakların afterburners’ları kullanırken 450 metreye indiğini ve, “uçağın Gagarin’e yaklaşarak, bulutların içinde saatte 750 kilometre hızla kuyruğunu çevirerek -derin bir spiral, kesin olmak gerekirse-, 10-15 metre mesafeden kademesini azalttığını açıkladı. Ancak Leonov -raporun görüşülmesine izin verilmesi şartıyla- 2013 yılı itibarıyla 80 yaşındave sağlıksız olduğu rapor edilen diğer pilotun adını açıklamadı.

Şeref ve Ödüller

• Jubilee Madalyası “SSCB Silahlı Kuvvetlerinin 40 Yılı” (SSCB, 1958)
• Sovyetler Birliği kahramanı (14 Nisan 1961)
• Lenin Düzeni (SSCB, 14 Nisan 1961)
• Sosyalist İşçi Kahramanı (Çekoslovak Sosyalist Cumhuriyeti, 29 Nisan 1961)
• Sosyalist İşçi Kahramanı, (Bulgaristan Halk Cumhuriyeti, 24 Mayıs 1961)
• Georgi Dimitrov’un emri (Bulgaristan, 24 Mayıs 1961)
• Yıldız Siparişi, 2. Sınıf (Endonezya, 10 Haziran 1961)
• Grunwald Haçı, 1. sınıf (Polonya, 20 Haziran 1961)
• SSCB Pilot Kozmonotu (27 Haziran 1961)
• Playa Girón Düzeni’nin ilk komutanı (Küba, 18 Temmuz 1961)
• “Havacılıkta başarılar için” (Brezilya, 2 Ağustos 1961)
• Güney Haçının Siparişi (Brezilya, 3 Ağustos 1961) [67]
• Macaristan Bayrağı Düzeni, 1. sınıf elmaslı (Macaristan, 21 Ağustos 1961)
• SSCB Sporunun Onur Ustası (1961, unvan, bir uzay uçuşu için ödül olarak elde edildi)
• 1. Sınıf Askeri Pilot (1961, uzay uçuşu niteliğini kazandı)
• İngiliz İnterpolerators Cemiyeti Altın Madalyası, 1961
• Fahri suvorovets (Moskova Suvorov Askeri Okulu, 1962)
• Nil Düzeni (Mısır, 31 Ocak 1962)
• Afrika Yıldızı Emri (Liberya, 6 Şubat 1962)
• İş Kahramanı, (Vietnam Demokratik Cumhuriyeti, 28 Nisan 1962)
• Avusturya Hükümetinin Altın Madalyası, 1962
• Sovyet-Küba dostluk toplumunun onursal başkanı
• Topluluğun Onursal Üyesi, “Finlandiya-Sovyetler Birliği”
• Karl Marx’ın Siparişi (Alman Demokratik Cumhuriyeti, 22 Ekim 1963)
• Jubilee Madalyası “Büyük Yurtsever Savaşta Yirmi Yıl Zafer 1941-1945” (SSCB, 9 Mayıs 1965)
• “Kusursuz Hizmet için” madalyası, 3. sınıf (Sovyetler Birliği, Mart 1966)
• Uluslararası Astronotik Akademisi Onursal Üyesi (1966)
• Klement Gottwald (Çekoslovak Sosyalist Cumhuriyeti) Emri
• Jubilee Madalyası “SSCB Silahlı Kuvvetlerinin 50 Yılı” (SSCB, Ocak 1968)
• Konstantin Tsiolkovsky Altın Madalyası “gezegenlerarası iletişim alanında olağanüstü çalışma” (USSR)
• De Lavaux madalyası (FAI)
• Altın Madalya ve Diploma “Uzaydaki Adam”, İtalyan Uzay Birliği
• Altın Madalya “Üstün farklar için” ve Royal Aero Club Diploma, İsveç
• Madalyon Columbus (İtalya)
• Saint-Denis Altın Madalyası (Fransa)
• Fund Matstsotti’nin (İtalya) “cesareti” altın madalya ödülü, 2007 ve diğerleri.

   Yuri Gagarin aşağıdaki illerin fahri vatandaşı seçildi:

• SSCB: Kaluga, Novozybkov, Klintsy, Novocherkassk, Lyubertsy, Sumqayit (bugünkü Azerbaycan’da), Smolensk, Vinnytsia (günümüzde Ukrayna’da), Sivastopol (Kırım’da), Saratov, Komsomolsk-on-Amur, Tyumen
• Rusya: Orenburg
• Bulgaristan: Sofya, Pernik, Plovdiv
• Yunanistan: Atina
• Kıbrıs: Mağusa, Limasol
• Fransa: Saint-Denis
• Çekoslovakya: Trenčianske Teplice

Ayrıca Mısır şehirleri Kahire ve İskenderiye’nin kapılarının altın anahtarlarıyla ödüllendirildi.

Kaynak: Vikipedia
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.