Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ve Savcılıklar tarafından yürütülen soruşturmalar kapsamında; ikinci el olduğu, Özel Tüketim Vergilerinin eksik ödendiği, yurda kaçak yolla sokulduğu iddiasıyla, ithal edilen binlerce lüks araç hakkında mülkiyetin kamuya geçirilmesi ve el koyma kararları verilmişti.
Bu şekilde araçları hakkında el koyma ve müsadere kararı verilen araç sahiplerinin mağduriyetlerinin giderilmesi amacıyla; 27.01.2017 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 6770 sayılı torba yasanın 13. maddesi ile 4458 sayılı Gümrük Kanunu’na Geçici 9. madde ve yine torba yasanın 31. maddesi ile 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’na Geçici 10. madde eklenmiş olup ilgili maddeler şöyledir; Gümrük Kanunu’na eklenen geçici 9. madde , ”Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bu Kanunun 235 inci maddesi uyarınca el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı verilen kara ulaşım araçları ile ilgili olarak bu maddenin yürürlüğe girdiği ayı takip eden altıncı ayın sonuna kadar ilgili gümrük idaresine başvurulması ve taşıtın ilk iktisabında ödenen özel tüketim vergisinin %25’ine tekabül eden tutarın, başvuru tarihinden itibaren bir ay içinde ilgili tahsil dairesine ödenmesi halinde, el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı kaldırılır ve el konulan araç, sahibine iade edilir. Bu karar gümrük idaresi tarafından ilgili mahkemeye bildirilir. Tasfiyesi tamamlanmış ulaşım araçları için bu fıkra kapsamında başvurular kabul edilmez
Birinci fıkrada belirtilen oran bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutularak ilk iktisabı gerçekleşmiş kara ulaşım araçları ile ilgili olarak, bu Kanunun 235 inci maddesi kapsamında el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı verilmesi gereken fiilin gümrük idaresince tespit edilmesinden önce ve birinci fıkrada belirtilen süre içinde kendiliğinden bildirilmesi durumunda %15 olarak uygulanır. » Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tespit etmeye Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı müştereken yetkilidir.”
Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa eklenen geçici 10. madde, “(1) Bu Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca gümrük vergilerinin kısmen eksik ödenmesi nedeniyle açılan kamu davalarında, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce el konulan ve müsadere kararı verilmemiş kara taşıtları ile ilgili olarak; a) Taşıtın tasfiyesinin tamamlanmamış olması b) Bu maddenin yürürlüğe girdiği ayı takip eden altıncı ayın sonuna kadar ilgili gümrük idaresine başvurulması ve taşıtın ilk iktisabında ödenmesi gereken özel tüketim vergisinin %25’ine tekabül eden tutarın başvuru tarihinden itibaren bir ay içinde ilgili tahsil dairesine ödenmesi, şartlarının birlikte gerçekleşmesi halinde el koyma kararı kaldırılır ve el konulan aracın sahibine iade edilmesine karar verilir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen kamu davalarında, eşyanın müsaderesi yerine eşyanın gümrüklenmiş değerinin ödenmesine karar verilir.
(3) Birinci fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tespit etmeye Adalet Bakanlığı ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı müştereken yetkilidir.”
Yukarıda alıntılanan Gümrük Kanunun Geçici 9. maddesi ile ilgili usul ve esasların belirlenmesi için; 12 Nisan 2017 tarih 30036 sayılı Resmi Gazete’de, “Gümrük Kanununa Göre Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesine Karar Verilen Kara Taşıtlarının Sahiplerine İadesi Hakkında Yönetmelik” yayınlanmıştır. Buna göre; Gümrük Kanunun 235 inci maddesi uyarınca el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı verilen kara ulaşım araçlarının iadesi ile ilgili olarak Kanunun geçici 9 uncu maddesi hükümlerinden yararlanmak isteyen kişilerin, 31/7/2017 tarihi mesai saati bitimine kadar mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararını veren gümrük idaresine dilekçe ile başvuruda bulunmaları gerekmektedir.
İlk iktisabın, serbest dolaşıma girişte gerçekleşmesi halinde aracın ithalatında ödenen özel tüketim vergisi tutarı, serbest dolaşıma girişten sonra gerçekleşmesi halinde ise ilgili vergi dairesi tarafından bildirilen ödenen özel tüketim vergisi tutarı esas alınarak hesaplanan %25’lik tutar, başvuru sahibine ilgili gümrük idaresince posta, elektronik posta, faks ve benzeri iletişim yolları ile bildirilir. İlgili gümrük idaresine yapılan ödemeyi müteakip, gümrük idaresince gerekli işlemler yapılarak araç sahibine iade edilir.
Gümrük vergilerinin eksik ödenmesi sebebiyle; Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında, el konulmasına karar verilen araçların sahiplerine iadesi için prosedürün nasıl olacağı ise; 09.05.2017 tarih 30061 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa Göre Gümrük Vergilerinin Eksik Ödenmesi Nedeniyle Elkonulan Kara Taşıtlarının Sahiplerine İadesine İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” ile düzenlenmiştir. Buna göre, Kaçakçılıkla Mücadele Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca gümrük vergilerinin kısmen eksik ödenmesi nedeniyle açılan kamu davalarında, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce el konulan ve müsadere kararı verilmemiş kara taşıtları için Kanunun geçici 10 uncu maddesi hükmünden yararlanmak isteyen kişiler tarafından, 31/7/2017 tarihi mesai saati bitimine kadar, ödemeleri gereken tutarın öğrenilmesi için “Ön Tespit Dilekçesi” ilgili gümrük idaresine başvuru yapılması gerekmektedir.
Ön tespit dilekçesi ile yapılan başvuru üzerine, Gümrük idaresince ödenmesi gereken tutar, başvuru sahibine bildirilir. Bunun üzerine, Kanunun geçici 10 uncu maddesinden yararlanmak isteyen kişilerin “Başvuru Formu” ile 31/7/2017 tarihi mesai saati bitimine kadar ilgili gümrük idaresine başvuruda bulunmaları gerekmektedir. Başvuru Formunun ilgili gümrük idaresine verildiği tarihten itibaren bir ay içinde ilgili gümrük idaresine ödeme yapılır. Son olarak, ödemeye dair belge, kovuşturmayı yapan mahkemeye ibraz edilerek aracın iadesine karar verilmesi talep edilir. Nitekim, mahkeme tarafından, el koyma kararı kaldırılır ve el konulan aracın sahibine iade edilmesine karar verilir.
Sonuç olarak, Yönetmeliklerde öngörülen prosedürlerin yerine getirilmesi halinde, ikinci el olduğu iddiasıyla, hakkında mülkiyetinin kamuya geçirilmesi kararı verilen ve/veya gümrük vergilerinin eksik ödendiği gerekçesiyle Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında haklarında el koyma kararı verilen kara taşıtları- nın, sahiplerine iadesi mümkün olabilmektedir.
Avukat
Aslıhan Çelik
www.ozgunlaw.com
