KAMU TAŞINMAZLARI ÜZERİNDE EĞİTİM VE YURT FAALİYETLERİ İÇİN 49 YIL SÜRE İLE BEDELSİZ İRTİFAK HAKKI VERİLDİ.
Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflardan öğrencilere yönelik eğitim ve yurt temini faaliyeti bulunanlardan Gençlik ve Spor Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından müştereken belirlenen şartları sağlayanlar lehine, kuruluş amaçlarına uygun olarak kullanılmak üzere mülkiyeti Hazineye veya kamu kurum ve kuruluşlarına ait taşınmazlar üzerinde 49 yıl süre ile bedelsiz irtifak hakkı tesis edilmesi, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerler üzerinde ise bunlar adına bedelsiz kullanma izni verilmesine karar verilmiştir.
1- EĞİTİM FAALİYETİ İÇİN BAŞVURU KOŞULLARI NELERDİR?
4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanununun ek 4’üncü maddesinin ikinci fıkrasından eğitim kurumu yapmak amacıyla yararlanmak isteyen vakıfların başvuru tarihi itibarıyla;
1.1- Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınması,
1.2- Vakıf senedinde, vakfın faaliyet unsurları arasında eğitim faaliyetlerinin bulunması,
1.3- Eğitim faaliyetleri için talep ettikleri taşınmazlar üzerinde yeni yapacakları tesislerdeki fiili öğrenci sayısının (%3 zorunlu okutulacak öğrenci oranı dahil) en az %10’nun bedelsiz, %10’nun ise %50 indirimli olarak ihtiyaç sahibi öğrencilere ayrılması,
1.4- Eğitimin daha nitelikli sunulmasına yönelik olarak ilgisine göre Milli Eğitim Bakanlığının veya Diyanet İşleri Başkanlığının uygun görüşlerini de içeren plan ve proje hazırlanması,
1.5- Son 1 yıl fiilen ve kesintisiz olarak eğitim faaliyetini sunuyor olması,
gerekmektedir.
2- ÖĞRENCİ YURDU İÇİN BAŞVURU KOŞULLARI NELERDİR?
4706 Sayılı Kanunun ek 4’üncü maddesinin ikinci fıkrasından öğrenci yurdu yapmak amacıyla yararlanmak isteyen vakıfların başvuru tarihi itibarıyla,
2.1- Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınması,
2.2- Vakıf senedinde, vakfın faaliyet unsurları arasında öğrenci yurdu faaliyetlerinin bulunması,
2.3- Ülke genelinde en az 5 ilde özel öğrenci yurdu faaliyetinde bulunulması,
2.4- Öğrenci barınma faaliyetlerinin daha nitelikli sunulmasına yönelik olarak ilgisine göre Milli Eğitim Bakanlığının veya Diyanet İşleri Başkanlığının uygun görüşlerini de içeren plan ve proje hazırlanması,
2.5- Ülke genelindeki yurtlarının toplamda en az 1.000 kurum kontenjanına sahip olması,
2.6- Son 1 yıl fiilen ve kesintisiz olarak öğrenci yurt hizmetini sunuyor olması,
2.7- Yurt faaliyetleri için talep ettikleri taşınmazlar üzerinde yeni yapacakları tesislerdeki fiili öğrenci sayısının en az %10’nun bedelsiz, %10’nun ise; indirimli (%50) olarak ihtiyaç sahibi öğrencilere ayrılması,
2.8- Mevcut barınma faaliyetlerinin yanında öğrencilere yönelik sosyal, kültürel ve sportif vb. faaliyetlerin iyileştirilmesine imkân sağlıyor olması,
gerekmektedir.
3- VAKIFLARIN TAŞINMAZ TALEPLERİNDEN NELER DEĞERLENDİRİLMEYE ALINIR?
Taşınmazlar üzerinde, Yönetmeliğin 5’inci veya 6’ncı maddesinde belirtilen koşulları sağlayan vakıfların;
3.1- Yurt ve eğitim faaliyetlerine ilişkin taşınmaz talepleri,
3.2- İrtifak hakkı tesisi veya kullanma izni verilen taşınmazların üzerindeki binalarda öğrencilerin ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik kapalı alanlarda %20’yi geçmeyen kısımlarının ticari amaçlı kullanım talepleri,
3.3- Yeni yapılacak eğitim kurumlarının veya yurtların yapım, bakım, onarım, işletim ve benzeri giderlerinin karşılanmasında kullanılması için ihtiyaç duydukları taşınmaz talepleri,
3.4- Taşınmazın kısmen yurt ve eğitim faaliyeti kısmen de yeni yapılacak eğitim ve yurtların yapım, bakım, onarım, işletim ve benzeri giderlerin karşılanması için ihtiyaç duydukları taşınmaz talepleri,
İdare tarafından değerlendirmeye alınır.
4- BAŞVURU VE DEĞERLENDİRME NASIL YAPILIR?
4.1- Vakıf veya şartları taşıyan benzer nitelikteki birden fazla vakıf tarafından, kuruluş amacı dâhilindeki faaliyetlerini gerçekleştirmek amacıyla üzerinde kullanma izni verilmesi veya irtifak hakkı tesis edilmesi amacıyla Yönetmelikte yer alan bilgi ve belgeler ile taşınmazın varsa tapu bilgileri de eklenmek suretiyle elektronik ortam yoluyla ya da bir dilekçeyle İdareye başvuruda bulunulur.
4.2- İdare tarafından yapılan ilk inceleme ve değerlendirme sonucu taşınmazın Yönetmelik kapsamında değerlendirilmesinin uygun olmadığının anlaşılması halinde başvuru reddedilerek durum başvuru sahibi vakfa/vakıflara bildirilir.
4.3- Talep sahibi vakfın/vakıfların Yönetmeliğin 5’inci veya 6’ncı maddelerinde belirtilen şartları taşıyıp taşımadıklarının değerlendirilmesi Milli Eğitim Bakanlığınca veya Diyanet İşleri Başkanlığınca gerçekleştirilir ve durum ilgili İdareye bildirilir.
4.4- Milli Eğitim Bakanlığınca veya Diyanet İşleri Başkanlığınca vakfın/vakıfların Yönetmelikte belirtilen şartları taşıdığının bildirilmesi üzerine başvuru sahibi vakıf/vakıflar adına kullanma izni verilmesi veya lehlerine irtifak hakkı tesis edilmesine ilişkin işlemlere başlanılır. Aksi halde durum vakfa/vakıflara bildirilir.
5- ÖN İZİN NEDİR? NASIL VERİLİR?
Ön izin: İrtifak hakkı kurulmadan veya kullanma izni verilmeden önce; tescil, ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin yapılması veya imar planının yaptırılması, değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin hazırlanması ve onaylatılması gibi işlemlerin yerine getirilebilmesi için İdarece verilen izindir.
5.1- Bu Yönetmelik kapsamında değerlendirilmesi uygun görülen taşınmazların irtifak hakkı veya kullanma izni ihalesi ilan yapılmaksızın gerçekleştirilir.
5.2- Yapılacak yatırım için ön izne ihtiyaç duyulması halinde, lehine irtifak hakkı tesis edilecek veya kullanma izni verilecek vakfa/vakıflara; 19.6.2007 tarihli ve 26557 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelikte yer alan hükümler çerçevesinde ön izin verilir.
5.3- Ön izin döneminde ön izin sahibi vakıf/vakıflar, bu Yönetmelikte belirtilen şartlara uyulması kaydıyla projenin gerçekleştirilmesi için Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan diğer vakıfları ortak alabilir. Ortak alınması durumda, Yönetmelik ve Sözleşme hükümlerine aykırı davranılması halinde her türlü sorumluluk hak lehtarı olan Vakfa aittir.
6- İRTİFAK HAKKI TESİSİ VEYA KULLANMA İZNİ HANGİ HALLERDE VERİLİR?
6.1- Ön izin döneminde yükümlülüğünü yerine getiren vakıf/vakıflar için tapu kütüğünün ayrı bir sayfasına taşınmaz olarak kaydedilmeyen, ancak tapu kütüğünün “İrtifak Hakları ve Gayrimenkul Mükellefiyetleri” sütununa kaydedilen süreli (normal) nitelikli irtifak hakkı tesis edilebilir veya tapuda kayıtlı olmayan taşınmazlar için kullanma izni verilebilir.
6.2- Ön izine ihtiyaç duyulmayan hallerde bu Yönetmelikteki şartları taşıması kaydıyla, ön izin verilmeden irtifak hakkı tesis edilebilir veya kullanma izni verilebilir.
7- İRTİFAK HAKLARI VE KULLANMA İZİN SÜRESİ NE KADARDIR?
Yönetmelik kapsamında tesis edilecek irtifak hakları ile verilecek kullanma izinlerinin süresi kırk dokuz yıldır.
8- ÖN İZİN, İRTİFAK HAKKI VEYA KULLANMA İZNİ BEDELLERİ NASIL TESPİT EDİLİR?
8.1- Ön izin, irtifak hakkı ve kullanma izni bedelsizdir. Bunlardan hasılat payı da alınmaz.
8.2- İrtifak hakkı tesis edilen veya kullanma izni verilen taşınmazlardan söz konusu vakıflar ile bu vakıfların kurduğu veya ortağı olduğu iktisadi işletme ve şirketleri tarafından elde edilen gelirin tamamı, münhasıran öğrencilere yönelik eğitim kurumlarının veya yurtların yapım, bakım, onarım, işletim ve benzeri giderlerinin karşılanmasında kullanılır. Gelirler ayrı bir hesapta takip edilir ve kullanılamayan gelirler aynı şekilde sonraki yıllarda kullanılır.
8.3- Bu kapsamda elde edilen gelirin tespitinde, 20.02.2008 tarihli ve 5737 sayılı Vakıflar Kanunu ile 27.09.2008 tarihli ve 27010 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vakıflar Yönetmeliği uyarınca tutulan muhasebe kayıtları esas alınır.
9- İRTİFAK HAKKI VEYA KULLANMA İZNİ LEHTAR TARAFINDAN BAŞKASINA DEVREDİLEBİLİR Mİ?
HAYIR.
İrtifak hakkı lehtarı veya kullanma izni sahibi tarafından irtifak hakkı ve kullanma izni üçüncü kişilere devredilemez.
10- İRTİFAK HAKKI VE KULLANMA İZNİ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ VE FESHİ NASIL GERÇEKLEŞİR?
10.1- İrtifak hakkı ve kullanma izni sözleşmesi, sözleşme süresinin bitiminde sona erer.
10.2- Sözleşme hükümlerine aykırı davranılması, taşınmazın sözleşmede öngörülen amaç dışında kullanıldığının tespiti halinde İdarece verilen on günlük süre içerisinde aykırılıkların giderilmemesi veya adına kullanma izni verilen ya da lehine irtifak hakkı kurulan tarafından talep edilmesi hâlinde sözleşme İdarece feshedilir.
10.3- İrtifak hakkı veya kullanma izni sözleşmesinin sona ermesi veya feshedilmesi hâlinde, özel hükümler saklı kalmak kaydıyla, taşınmaz üzerindeki tüm yapı ve tesisler sağlam ve işler durumda tazminat veya bedel ödenmeksizin İdareye intikal eder ve bundan dolayı adına kullanma izni verilen ya da lehine irtifak hakkı kurulan tarafından veya üçüncü kişilerce her hangi bir hak ve talepte bulunulamaz.
11- İRTİFAK HAKKI VERİLEN TAŞINMAZ ÜZERİNDE TİCARİ NİTELİKLİ ÜNİTELER AÇILABİLİR Mİ?
11.1- Taşınmazlar üzerinde, Yönetmelikte belirtilen koşulları sağlayan vakıflar lehine yurt ve eğitim faaliyetlerine ilişkin verilen taşınmazların üzerindeki binalara ait kapalı alanların %20’lik kısmını geçmeyecek şekilde ihtiyaçların karşılanmasına yönelik olarak ticari nitelikli ünitelerin açılmasına izin verilebilir.
11.2- İrtifak hakkı kurulan veya kullanma izni verilen taşınmaz üzerinde bulunan tesis bizzat vakıf, vakıf tarafından kurulan iktisadi işletme veya şirketler tarafından işletilebileceği gibi; bu Yönetmelikte belirtilen şartları taşıması vakfın/vakıfların kuruluş amacı ile resmi senedinde belirtilen faaliyet unsurları arasında yer alması kaydıyla aynı taşınmazın belirli bir kısmının öğrenci ve yurt faaliyeti için, diğer kısmın ise ticari nitelikli faaliyetler için veya tamamı üzerinde öğrencilere yönelik yeni yapılacak eğitim kurumlarının veya yurtların yapım, bakım, onarım, işletim ve benzeri giderlerinin karşılanmasında kullanılması için tesisin tamamı veya bir kısmı üzerinde üçüncü kişilerin faaliyetine izin verilebilir.
***Ancak; bu madde kapsamındaki işlemlerin yapılabilmesi için taşınmaz üzerinde yapılacak tesisin vakıf tarafından tamamlanması ve İdareden izin alınması zorunludur.
12- İRTİFAK HAKKI TESİS EDİLEN TAŞINMAZ İÇİN TAPU SİCİLİNDE ŞERH KONULUR MU?
EVET.
Yönetmelik hükümleri uyarınca üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmazın tapu kütüğünün beyanlar hanesine; “Taşınmazın üzerinde ……………………… yapılmak/kullanılmak amacıyla irtifak hakkı tesis edilmiş olup, taşınmaz irtifak hakkı süresi içerisinde başka bir amaçla kullanılamaz.” şeklinde şerh konulur.
***Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde, Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik hükümleri kıyasen uygulanır.
13- DAHA ÖNCE İRTİFAK HAKKI TESİS EDİLEN VAKIFLAR 4706 SAYILI KANUNUN GEÇİCİ 21’NCİ MADDESİNDEN YARARLANABİLİR Mİ?
EVET.
13.1- 4706 sayılı Kanunun ek 4’üncü maddesinin yürürlüğe girdiği tarihten önce lehlerine bedelli olarak ön izin, kullanma izni ve irtifak hakkı tesis edilen vakıfların 4706 sayılı Kanunun geçici 21’inci maddesinden yararlanabilmeleri için 27.01.2018 tarihine kadar İdareye başvuruda bulunmaları gerekmektedir.
13.2- Mevcut eğitim ve yurt faaliyetlerinde bulunulan taşınmazlarla ilgili olarak; Yönetmeliğin 5’inci ve 6’ncı maddelerinde (ç bentleri hariç) belirtilen koşulların taşınması, İdarece yapılan değerlendirme sonucu talebin uygun görülmesi ve yeni sözleşme düzenlenmesinin kabul edilmesi şartıyla, (gerekmesi halinde) yeniden ön izin sözleşmesi, irtifak hakkı ve/veya kullanma izni sözleşmesi düzenlenir ve hasılat payı alınmaksızın kırkdokuz yıl süreli bedelsiz irtifak hakkına/kullanma iznine dönüştürülebilir.
13.3- Bu maddenin birinci fıkrası kapsamında kalan taşınmazların kullanımı ile ilgili olarak lehlerine irtifak hakkı tesis edilen veya adlarına kullanma izni verilen vakıflardan, tahakkuk ve/veya tebliğ edilen ancak henüz tahsil edilmeyen ön izin, kullanma izni ve irtifak hakkı bedelleri ile hasılat payları tahsil edilmez, tahsil edilenler iade edilmez.
14- YURT İÇİN BELİRLENECEK KURUM KONTENJANLARININ HESAPLAMASI NASIL YAPILIR?
Yurt için belirlenecek kurum kontenjanlarının hesaplanmasında vakıfların geçici kullanımına bırakılan yurtlardaki öğrenci sayıları da dikkate alınır.
Açıklamalar
Eğitim faaliyeti: Milli Eğitim Bakanlığınca kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı verilen ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflarca yürütülen; okul öncesi, ilkokul, ortaokul, ortaöğrenim kurumlarını açma ve işletme faaliyeti, yükseköğrenim öğrencilerinin eğitimine yönelik eğitim kurumu açılması ve işletilmesi faaliyeti ile yurt açılmasını ve işletilmesini, ayrıca; Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı olarak açılan Kur’an-ı Kerim okumak, anlamını öğrenmek, hafızlık yapmak ve din eğitimi almak isteyen vatandaşlara verilen eğitimi,
İdare: Hazine taşınmazları bakımından merkezde Maliye Bakanlığını (Millî Emlak Genel Müdürlüğü); illerde defterdarlığı (millî emlak dairesi başkanlığı veya millî emlak müdürlüğü) ve ilçelerde millî emlak müdürlüğünü yoksa mal müdürlüğünü, diğer kamu taşınmazları bakımından ise özel bütçeli idareleri, il özel idarelerini, belediyeleri ve taşınmaz maliki diğer kamu kurum ve kuruluşlarını
İrtifak hakkı: Bir taşınmaz üzerinde yararlanmaya ve kullanıma rıza göstermeyi veya mülkiyete ilişkin bazı hakların kullanılmasından vazgeçmeyi kapsayan ve diğer bir taşınmaz veya kişi lehine aynî hak olarak kurulan yükümlülüğü
Kanun: 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunu,
Kullanma izni: Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerler üzerinde kişiler lehine verilen izni,
Kuruluş amacı: Vakfın gayesini ve vakfın gayesini gerçekleştirmek için yapılabilecek iş ve işlemleri,
Kurum kontenjanı: Milli Eğitim Bakanlığınca verilen iş yeri açma ve çalışma ruhsatında geçen kapasiteyi,
Ön izin: İrtifak hakkı kurulmadan veya kullanma izni verilmeden önce; tescil, ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin yapılması veya imar planının yaptırılması, değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin hazırlanması ve onaylatılması gibi işlemlerin yerine getirilebilmesi için İdarece verilen izni,
Yurt temini faaliyeti: Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflarca ülke sınırları içerisinde Milli Eğitim Bakanlığınca kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenerek açılan ve işletilen özel öğrenci yurdu barınma faaliyeti ile resmi öğretim kurumlarının yatılılık ve pansiyon ihtiyacını karşılamak üzere resmi öğrenci yurdu yapılması ve/veya işletme hizmeti sunulması ile Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı olarak açılan Kur’an eğitim ve öğretimi kursu hizmetlerinin yürütülmesinde barınma ve beslenme ihtiyacını karşılamak üzere açılan yurt ve pansiyonları,
İfade etmektedir.
Kaynak: Resmî Gazete (21.07.2017 – 30130)
Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
