Küçük İşletmeler İçin İş Güvenliği Zorunluluğu: 2025 Yılında Yeni Bir Dönem Başlıyor

1 Ocak 2025 itibarıyla, çalışan sayısı 50’nin altında olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işletmeler de İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına alınıyor. Bu tarihten itibaren, ilgili işletmelerde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurmak artık yasal bir zorunluluk olacak. Ya da bu gerekliliği kendileri veya eğitim aldıracakları çalışanları aracılığı ile de yapabilecekler. Buna ilişkin bir erteleme olup olmayacağı hala tartışılıyor.

Hangi İşletmeler Kapsama Giriyor?

4857 sayılı İş Kanununun mülga 81’inci maddesi kapsamında çalışanlar hariç kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 31/12/2024 tarihinde yürürlüğe girecek olan düzenleme küçük işletmeleri de kapsıyor.

1 Milyonun üzerinde iş yerinin iş güvenliği düzenlemelerine tabi olacağı tahmin ediliyor.

İşverenler için Alternatif Çözümler

Kanun, işverenlere bu yükümlülüğü yerine getirebilmeleri için birkaç seçenek sunuyor:

1. Eğitim Alarak Kendileri Üstlenebilirler: İşveren veya belirleyecekleri bir kişi, gerekli eğitimleri alarak işe giriş muayeneleri ve tetkikler haricindeki iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilir.
2. Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinden (OSGB) Hizmet Alabilirler: İşverenler, dışarıdan profesyonel bir OSGB ile anlaşma yaparak bu yükümlülüğü karşılayabilir.
3. Kısmi Süreli Uzman ve Hekim İstihdamı: İşletmeler, ihtiyaçlarına göre iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi ile kısmi süreli olarak çalışabilir.

Geçmişteki Ertelemeler ve Güncel Durum

Son olarak 2023 yılı sonunda yapılan düzenleme ile, 50’den az çalışanı olan az tehlikeli sınıftaki işletmeler ve kamuya ait işyerlerinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu 31 Aralık 2024 tarihine kadar ertelenmişti. Ancak, 2025’te yeni bir erteleme yapılmazsa, bu zorunluluk 1 Ocak 2025 itibarıyla resmen yürürlüğe girmiş oldu.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

(https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6331&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5)

…

İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri

MADDE 6 – (1) Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik çalışmaları da kapsayacak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için işveren;

a) Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi veon ve daha fazla çalışanı olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerindediğer sağlık personeli görevlendirir. Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir. Ancak belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir. (Ek cümle: 10/9/2014-6552/16 md.) Belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olmayan ancak 50’den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işverenleri veya işveren vekili tarafından Bakanlıkça ilan edilen eğitimleri tamamlamak şartıyla işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilirler.[2][3]

b) Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşların görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılar.

c) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürütenler arasında iş birliği ve koordinasyonu sağlar.

ç) Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşlar tarafından iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazılı olarak bildirilen tedbirleri yerine getirir.

d) Çalışanların sağlık ve güvenliğini etkilediği bilinen veya etkilemesi muhtemel konular hakkında; görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşları, başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanları ve bunların işverenlerini bilgilendirir.

(2) 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşları; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini, Sağlık Bakanlığına ait döner sermayeli kuruluşlardan doğrudan alabileceği gibi 4734 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde de alabilir.

(3) Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir.

(4) (Ek: 10/9/2014-6552/16 md.) Birinci fıkranın (a) bendine göre yapılacak görevlendirme süresinin belirlenmesinde 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ile 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu kapsamındaki öğrenci statüsünde olan çırak ve stajyerler, çalışan sayısının toplamına dâhil edilmez.

…

Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.