Konutun bir kısmının ticari veya serbest meslek faaliyeti için iş yeri olarak kullanılması durumunda, Gelir Vergisi Kanunu’na göre vergilendirme ve beyan yükümlülükleri aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:
1) Vergi Kesintisi (Tevkifat)
Tamamı İşyeri Kabul Edilir: Konutun bir odası işyeri olarak kullanıldığında, konutun tamamı işyeri olarak kabul edilir.
Tevkifat Oranı: Bu durumda, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94/1-5(a) maddesi uyarınca brüt kira ödemelerinden %20 oranında gelir vergisi kesintisi (tevkifat) yapılır.
Kim Sorumlu?: Kira ödemesini yapan, yani faaliyeti sürdüren kişi veya kurum, vergi kesintisini yapmakla yükümlüdür.
2) Giderlerin İndirimi
Konutun işyeri olarak kullanılan kısmıyla ilgili olarak yapılan giderler, aşağıdaki koşullarda ticari kazanç veya serbest meslek kazancı hesaplarında gider olarak indirilebilir:
İspat Şartı: Giderlerin faaliyetin yürütülmesiyle doğrudan ilgili olduğu ve iş amacıyla kullanıldığı belgelenmelidir.
Giderler Neler Olabilir?:
Kira bedeli,
Elektrik, su, doğalgaz gibi genel giderler (işle ilgili kısım oransal olarak düşülebilir),
Bakım ve tadilat giderleri.
3) Kira Gelirinin Beyanı
Tevkifata Tabi Kira Geliri: Mülk sahibi tarafından elde edilen kira gelirinin, tevkifata tabi olduğu durumda, gelir tutarı yıllık kira beyan sınırını aşarsa, mülk sahibi yıllık gelir vergisi beyannamesi vermekle yükümlüdür.
Beyan Sınırları:(Brüt)
2023 yılı: 150.000 TL,
2024 yılı: 230.000 TL.
Başka Gelirlerin Olması Durumu: Eğer mülk sahibinin başka beyana tabi gelirleri varsa, GVK’nın 85 ve 86. maddelerine göre ayrı bir değerlendirme yapılır.
4) Pratik Örnek
Durum: Bir kişi, brüt 30.000 TL aylık kira ödediği evin bir odasını serbest meslek faaliyeti için işyeri olarak kullanıyor.
Tevkifat:
Aylık kira: 30.000 TL
Tevkifat oranı: %20
Tevkifat tutarı: 30.000 TL x %20 = 6.000 TL (kira ödeyen tarafından kesilecek ve vergi dairesine beyan edilecek).
Mülk Sahibinin Beyanı:
Yıllık brüt kira geliri: 360.000 TL (tevifat sonrası tutar).
Yıllık gelir 2024 yılı sınırı olan 230.000 TL’yi aştığı için gelir vergisi beyannamesi verilecektir.
Sonuç
Konutun bir kısmının işyeri olarak kullanılması durumunda, vergi tevkifatı yapılması zorunludur.
Faaliyeti sürdüren kişi, işyeri kullanımına ilişkin giderlerini belgelemek koşuluyla kazanç hesaplamasında gider olarak düşebilir.
Mülk sahibinin elde ettiği kira gelirinin yıllık beyan sınırını aşması durumunda, gelir beyan edilmelidir. Mükelleflerin işlemlerini yasal düzenlemelere uygun şekilde gerçekleştirmesi, ileride doğabilecek cezai durumların önlenmesi açısından önemlidir.
Örnek Özelge için aşağıdaki içeriği inceleyebilirsiniz.
TAVSİYE EDİLEN İLAVE İÇERİKLER
Kaynak: GİB Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
