Ortak alacaklarının sermaye eklenmesi halinde nakit blokaj zorunluluğu var mı?

Anonim şirketlerin kuruluşunda veya sonradan yapılacak nakit sermaye artışlarında sermaye tutarının 1/4’ünün (%25) bankaya bloke edilmesi zorunludur.

Ortak alacaklarının şirketten olan alacaklarının sermaye eklenmesi işlemi SMMM raporu ile yapılacak ve nakit artış söz konusu olmadığı için banka blokajı işlemi de olmayacaktır.

Anonim Şirketlerde Nakit Sermaye Artırımı: Genel Bilgilendirme

Anonim şirketlerde (A.Ş.), sermaye artırımı şirketin büyümesi, yeni yatırımlara kaynak sağlanması veya mali yapının güçlendirilmesi amacıyla sıkça başvurulan yöntemlerden biridir. Bu yazıda, Türkiye’de anonim şirketlerin nakit sermaye artırımı süreçlerine ilişkin temel bilgileri, yasal gereklilikleri ve avantajlarını ele alacağız.

Nakit Sermaye Artırımı Nedir?

Nakit sermaye artırımı, şirketin mevcut sermayesinin artırılarak ortaklardan veya dış kaynaklardan nakit fon sağlanması anlamına gelir. Bu yöntem, şirketin özkaynaklarını artırmak için en etkili yöntemlerden biridir ve genellikle şu durumlarda tercih edilir:

• Şirketin büyüme hedefleri için finansman sağlama,
• Borç yükünü azaltma,
• Yatırım ve projeleri finanse etme,
• Şirketin finansal istikrarını artırma.

Nakit Sermaye Artırım Süreci

Anonim şirketlerde nakit sermaye artırımı süreci, Türk Ticaret Kanunu’nda (TTK) belirtilen yasal prosedürlere uygun olarak gerçekleştirilir. Süreç genellikle şu adımlardan oluşur:

1. Genel Kurul Kararı

Sermaye artırımına karar verilmesi, şirketin genel kurulunun onayıyla mümkündür. Bunun için:

• Yönetim kurulu, genel kurula sermaye artırımı teklifi sunar.
• Genel kurul toplantısında sermaye artırım kararı alınır ve bu karar, toplantı tutanaklarına işlenir.

2. Ana Sözleşme Değişikliği

Eğer sermaye artırımı şirketin ana sözleşmesinde bir değişiklik gerektiriyorsa, bu değişikliğin de genel kurulda onaylanması gerekir. Örneğin, şirketin kayıtlı sermaye tavanı artırılacaksa ana sözleşme revize edilmelidir.

3. Sermaye Miktarının Belirlenmesi

Sermaye artırımı kapsamında artırılacak miktar net olarak belirlenir. Ayrıca, artırılan sermayenin hangi oranda mevcut ortaklardan veya dışarıdan alınacağına karar verilir.

4. Sermayenin Tahsili

Sermaye artırımı kapsamında şirketin banka hesaplarına yatırılır ve para yatırılırken sermaye artırım bedeli veya sermaye taahhüt ödemesi açıklaması yapılır.

5. Tescil ve İlan

Sermaye artırımı işlemleri, ticaret sicil müdürlüğüne tescil edilerek Ticaret Sicil Gazetesi’nde ilan edilir. Bu tescil, sermaye artırımının hukuken geçerli hale gelmesi için zorunludur.

Nakit Sermaye Artırımında Vergisel Avantajlar

Türkiye’de nakit sermaye artırımı yapan anonim şirketler için bazı önemli vergisel teşvikler bulunmaktadır:

1. Nakit Sermaye İndirimi

5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10/1-(ı) maddesi uyarınca, şirketlerin nakit sermaye artırımı yoluyla sağladıkları fonlar için kurumlar vergisi matrahından indirim hakkı tanınmıştır.

• İndirim oranı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından belirlenen ağırlıklı ortalama ticari kredi faiz oranına göre hesaplanır.
• Sermaye artırımının işletmeye kattığı nakit tutar üzerinden hesaplanan bu indirim, vergi yükünü hafifletmekte etkili bir araçtır.

2. Kurumlar Vergisi Avantajı

Şirketler, artırılan sermayeyi yeni yatırımlarda kullanarak çeşitli yatırım teşviklerinden ve kurumlar vergisi istisnalarından faydalanabilir.

Nakit Sermaye Artırımının Avantajları

Nakit sermaye artırımı, anonim şirketlere şu önemli avantajları sağlar:

• Finansman Sağlama: Borçlanmadan şirketin özkaynaklarını artırır.
• Yatırımları Destekleme: Yeni projelerin finansmanı için önemli bir kaynak oluşturur.
• Kredi Güvenilirliği: Daha güçlü bir sermaye yapısı, bankalar ve diğer finansal kuruluşlar nezdinde şirketin itibarını artırır.
• Vergisel Avantajlar: Yukarıda bahsedilen teşviklerden yararlanarak mali yük azaltılabilir.

Kurumlar Vergisi Kanunu’ndaki ilgili madde aşağıda verilmiştir.

…

ı) (Ek: 27/3/2015-6637/8 md.) (8)Finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri hariç olmak üzere sermaye şirketlerinin ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan “Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı” dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50’si.

(7338 sayılı kanunun 59 uncu maddesiyle eklenen paragraf; Yürürlük: bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren madde kapsamında yapılacak nakdi sermaye artışlarına uygulanmak üzere 26.10.2021)Nakdi sermaye artışlarının, yurt dışından getirilen nakitle karşılanan kısmı için bu oran %75 olarak uygulanır.

(7417 sayılı kanunun 49 uncu maddesiyle değişen fıkra; Yürürlük: 05.07.2022)Bu indirimden, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap dönemi ile bu dönemi izleyen dört hesap dönemi için ayrı ayrı yararlanılır. Bu dönemlerde sermaye azaltımı yapılması hâlinde azaltılan sermaye tutarı indirim hesaplamasında dikkate alınmaz. (9)

Bu bent hükümlerine göre hesaplanacak indirim tutarı, nakdi sermayenin ödendiği ay kesri tam ay sayılmak suretiyle hesap döneminin kalan ay süresi kadar hesaplanır. Matrahın yetersiz olması nedeniyle ilgili dönemde indirim konusu yapılamayan tutarlar, sonraki hesap dönemlerine devreder. Bu bendin uygulanmasında sermaye şirketlerine nakit dışındaki varlık devirlerinden kaynaklananlar dâhil olmak üzere, sermaye şirketlerinin birleşme, devir ve bölünme işlemlerine taraf olmalarından veya bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesinden kaynaklanan ya da ortaklar veya bu Kanunun 12 nci maddesi kapsamında ortaklarla ilişkili olan kişilerce kredi kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artırımları, indirim hesaplamasında dikkate alınmaz.

Bu bentte yer alan oranı, şirketlerin aktif büyüklükleri, ortaklarının hukuki niteliği, çalışan personel sayıları ve yıllık net satış hasılatlarına göre veya sermayenin kullanıldığı yatırımdan elde edilen gelirlerin kurumun esas faaliyeti kapsamında olmayan faiz, kâr payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet satış geliri gibi pasif nitelikli gelirlerden oluşmasına göre ya da sermayenin kullanıldığı yatırımların teşvik belgeli olup olmadığına veyahut makine ve teçhizat veya arsa ve arazi yatırımları için sermayenin kullanıldığı alanlar itibarıyla ya da bölgeler, sektörler ve iş kolları itibarıyla ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye veya %100’e kadar artırmaya; halka açık sermaye şirketleri için halka açıklık oranına göre %150’ye kadar farklı uygulatmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir. (1)

Sonuç

Nakit sermaye artırımı, anonim şirketlerin büyüme ve finansal dengeyi sağlama hedefleri için stratejik bir adım olarak öne çıkar. Ancak, bu sürecin Türk Ticaret Kanunu’na uygun olarak yürütülmesi ve gerekli yasal prosedürlerin eksiksiz tamamlanması önemlidir.

Şirketlerin, sermaye artırımı kararı alırken hem finansal hem de hukuki boyutları dikkatlice değerlendirmesi önerilir. Bu süreçte bir mali müşavir veya hukuk danışmanından destek alınması, sermaye artırımı işlemlerinin sorunsuz şekilde gerçekleştirilmesine yardımcı olur.

TAVSİYE EDİLEN EK İÇERİKLER

Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.