Özel Gider (Harcama) Bildirimi Uygulamasının İhdası
Geçmiş Düzenlemeler: Gelir tanımına yönelik geçmişte yapılan düzenlemeler kapsamında gelirin kavranmasında harcamalardan ve servet artışlarından hareketle vergilendirme öngören düzenlemeler yapılmıştı. Bu kapsamda, gider esasına göre gelir takdiri, servet beyanı, hayat standardı gibi vergi güvenlik müesseseleri mevzuatımızda yer almıştı.
Yurt Dışı Uygulamaları: Yurtdışı ülke örnekleri incelendiğinde (ABD, Batı Avustralya, İtalya vb.) servet, harcama, gider düzeylerinin beyan edilen gelir düzeyi ile önemli ölçüde uyumsuz olduğu durumlarda mükelleflerin bu uyumsuzluk ile ilgili izaha davet edildiği görülmektedir. Bunun yanında bu uyumsuzluk sonucu oluşan fark vergi konusu olmakla birlikte mali suçlarla mücadele birimlerinin ilgi alanına da girmektedir.
Önerilen Düzenleme: Risk analizi sonucu beyana tabi gelirleri ile yapılan harcamaları arasında %20’nin üzerinde uyumsuzluk olan mükelleflerden Özel Gider (Harcama) Bildirimi istenmesi ve aradaki farkın izah edilememesi durumunda ilgili hakkında vergi incelemesi yapılması, izah edilemeyen fark tutarların arızi kazanç olarak kabul edilerek gelir vergisi tarh edilmesi öngörülmektedir.
Bu düzenleme, mükelleflerin harcama ve gelirlerinin görülebilmesine imkan tanıyan «mükellef hesap kartı» gibi bir çalışma ile birlikte yürütülecektir.
Etki analizi: Gelir artırıcı ve gönüllü uyumu destekleyici etkisi olacaktır. 2024 yılı kazançlarına uygulanmak üzere 1.1.2025 tarihinde yürürlüğe konulması önerilmektedir.
MÜKELLEF HESAP KARTI
HARCAMA KALEMLERİ*-Gayrimenkul ve taşıt alımları -Kira ve aidat ödemeleri -Eğitim harcamaları -Sağlık, hayat, kasko v.b. sigorta ödemeleri -Seyahat harcamaları (Havayolu, hızlı tren, otel, seyahat acentası v.b.) -Kredi kartı harcamaları *Tapu, noter, banka vb. yerlerden alınan bilgilerle oluşturulacaktır. |
|
GELİR KALEMLERİ** -Beyana tabi gelirler (ticari, zirai, mesleki, ücret, GMSİ, MSİ, DAK) -Stopaja tabi gelirler(zirai, ücret, GMSİ, MSİ) -Veraseten veya ivazsız intikaller -Kullanılan krediler -Gayrimenkul ve araç satışları -Banka hesabına yatan paralar **Yıllık beyanname, muhtasar beyanname, bankalar, tapu vb. yerlerden alınan bilgilerle oluşturulacaktır. |
Özel Gider (Harcama) Bildirimi Uygulaması-Fiili Durum Örnekleri
-2 No.lu ÖTV Beyannamesinden Hareketle: Mükellefiyet kaydı bulunmayan Hilmi G*****’in, beyanname üzerinden alınan verilere göre, 2023 takvim yılında, 35.366.995 TL harcama yaparak 911 GT3 RS model Porsche marka ve 21.592.610 TL harcama yaparak BENTAYGA EWB model Bentley marka taşıt aldığı tespit edilmiştir.
Özel gider bildirimine ilişkin düzenlemenin hayata geçirilmesi ile birlikte Hilmi G*****’den, özel gider bildirimi ve harcamanın kaynağını açıklamak üzere izahta bulunması talep edilebilecektir.
-Tapu Sicil Kayıtlarından Hareketle: Mükellefiyet kaydı bulunmayan M.Akif B****’in, tapudan alınan verilere göre, 2022 takvim yılında 33.624.307 TL harcama yaparak 32 adet gayrimenkul satın aldığı 31/12/2022 tarihi itibarıyla adına tapuda kayıtlı 18 adet gayrimenkulün olduğu tespit edilmiştir.
Tapu Sicil Kayıtları ile Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesinden Hareketle: Merter Vergi Dairesi Müdürlüğünün gayrimenkul sermaye iradı yönünden mükellefi olan Yahya D*******’nün 2022 takvim yılına ait gelir vergisi beyannamesi incelendiğinde 928 TL vergiye tabi gelir beyan ettiği tespit edilmiştir. Yahya D******’nün; tapudan alınan verilere göre, 2022 takvim yılında 15.900.000 TL harcama yaparak 30 adet gayrimenkul satın aldığı 31/12/2022 tarihi itibarıyla adına tapuda kayıtlı 30 adet gayrimenkulün olduğu tespit edilmiştir.
Tapu Sicil Kayıtları ile 2 No.lu ÖTV Beyannamesi, Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi ve Noter Kayıtlarından Hareketle: İnegöl Vergi Dairesi Müdürlüğünün ticari kazanç yönünden mükellefi olan Onur Y*****’nın 2022 takvim yılına ait yıllık gelir vergisi beyannamesi incelendiğinde 319,72 TL zarar beyan ettiği tespit edilmiştir.
Onur Y*****’nın, beyanname üzerinden ve noterden alınan verilere göre, 2022 takvim yılında en az 59.891.034 TL harcama yaparak 142 adet taşıt satın aldığı 31/12/2022 tarihi itibarıyla adına 7 adet tescil edilmiş taşıtın bulunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, Onur Y*****’nın; tapudan alınan verilere göre, 2022 takvim yılında 5.806.000 TL harcama yaparak 16 adet gayrimenkul satın aldığı 31/12/2022 tarihi itibarıyla adına tapuda kayıtlı 2 adet gayrimenkulün olduğu tespit edilmiştir.
Özel gider bildirimine ilişkin düzenlemenin hayata geçirilmesi ile birlikte beyan ettiği gelir ile yapmış olduğu harcama arasında %20’den daha fazla uyumsuzluk bulunan örneklerdeki kişilerden, özel gider bildirimi ve harcamanın kaynağını açıklamak üzere izahta bulunması talep edilebilecektir.
Not: GİB’den alıntılanan bu yazının yayımlandığı tarihte harcama esaslı gelirin tespiti, servet vergisi diye de adlandırılan uygulama ile ilgili TBMM’ye henüz bir kanun tasarısı sunulmamıştı. Son yapılan değerlendirmelerde ek vergi paketinde bu düzenlemelerin yer almayacağı yönünde yorumlar yapılıyordu.
Kaynak: GİB MEVZUAT DÜZENLEMELERİ 2024
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
