FİNANSAL HESAP BİLGİLERİNİN VERGİ AMAÇLI OTOMATİK DEĞİŞİMİ

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), G20 ve Avrupa Birliği (AB)’nin vergi kayıp ve kaçağının önlenmesi ile vergi uygulamalarında şeffaflığın sağlanmasına dönük çalışmaları sonucunda, “Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesi”ni oluşturmuştur.

AB üyesi ülkelerin tamamının yanı sıra toplam 147 ülkenin taraf olduğu Sözleşme, 2011 yılında Türkiye tarafından da imzalanmış, Kanunlaşma ve onay sürecini tamamlayarak 2018 yılında yürürlüğe girmiştir.

Bu sözleşmenin uygulama anlaşması niteliğini taşıyan ve 16 Mayıs 2023 itibarıyla toplam 120 ülkenin taraf olduğu “Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması”nı (Anlaşma) da Türkiye, 2017 yılında imzalamış ve 2019 yılında onaylamıştır.

Anlaşmaya göre; taraf ülkeler, karşılıklılık temelinde, ilgili ülkelerin mukimlerine ait finansal hesap bilgilerini finansal kuruluşlardan toplayıp, otomatik olarak her yıl ilgili ülkeyle paylaşma yükümlülüğünü üstlenmiştir. Bu kapsamda, örneğin yerleşim yeri adresi Norveç’te olan bir şahsın Türkiye’deki bir bankadaki bilgilerinin karşılıklı olarak Norveç’le paylaşılması gerekmektedir.

HANGİ BİLGİLER OTOMATİK PAYLAŞIM KAPSAMINA GİRMEKTEDİR?

Anlaşma çerçevesinde mevduat, saklama ve yatırım kuruluşları ile belirli sigorta şirketleri nezdindeki;

 Mevduat hesapları,
 Saklama hesapları,
 Ortaklık ve borç ilişkisi menfaati,  Nakdi değer sigorta sözleşmeleri ve  Düzenli ödeme sözleşmelerine

ilişkin finansal hesap bilgilerinin paylaşılması gerekmektedir. Değişime tabi tutulan bilgiler;

  Hesap sahibinin adı ve soyadı,

  Adresi,

  Yerleşik (mukim) olduğu ülke ve vergi kimlik numarası,

  Doğum yeri ve tarihi,

  Hesap numarası,

  Yıl sonu hesap bakiyesi ya da değeri,

  Hesaba yıl içinde ödenen faiz ve temettü gibi gelirleri ya da hesapta tutulan varlıklardan

elde edilen gelirlerin toplam brüt tutarı gibi bilgilerden oluşmaktadır.

Hesap hareketleri detayı ile gayrimenkul ve taşıt bilgileri, otomatik bilgi paylaşımı kapsamında değildir.

TÜRKİYE NEDEN BU DÜZENLEMEYE DÂHİL OLMUŞTUR?

Gerek kurucu üyeleri arasında yer aldığımız OECD ve G20 kapsamında 2013 yılından başlayarak alınan kararlar ve bunların devamı olarak hazırlanan uluslararası sözleşmeler kapsamındaki yükümlülükleri, gerek vergi kayıp ve kaçağının asgari düzeye düşürülmesinin ekonomik gelişimi için gerekli olması hasebiyle, Türkiye de bu düzenleme içinde yer almıştır.

Öte yandan aday ülke ilişkimizin bulunduğu ve dış ticaretimizde en büyük paya sahip olan AB, bu düzenlemelere dair gerekli adımları atmayan ülkeleri “vergi konularında işbirliği yapmayan ülkeler listesi”ne almış; bunlara karşı hem Birlik olarak hem de münferiden üye ülkeler tarafından vergi ve vergi dışı kimi tedbirler uygulanmaya başlanmıştır.

Bu tedbirler, listelenen ülkelerin dış ticaretleri ile doğrudan ve dolaylı yatırımlarını olumsuz etkileyecek, ayrıca AB fonlarından yararlanma imkânını da kısıtlayacak niteliktedir. 14/2/2023 itibarıyla bahse konu listede; Amerikan Samoa’sı, Anguilla, Bahamalar, Fiji, Guam, Palau, Panama, Samoa, Trinidad ve Tobago, ABD Virjin Adaları, İngiliz Virjin Adaları, Kosta Rika, Marshall Adaları, Rusya, Turks ve Caicos Adaları ile Vanuatu yer almaktadır.

OECD Bilgi Değişimi Küresel Forumunun da benzer listeleme çalışmaları bulunmaktadır.

TÜRKİYE ANLAŞMA KAPSAMINDA OTOMATİK BİLGİ PAYLAŞIMINA NE ZAMAN BAŞLAMIŞTIR?

Anlaşma çerçevesinde, 2017 yılında bazı ülkelerce ilk bilgi değişimi yapılmaya başlanmış; 2020 itibarıyla da 100’den fazla ülke ve idare, Anlaşma veya ikili düzenlemeler çerçevesinde bilgi değişimi yapmıştır. Ülkemiz dışındaki tüm G20 ve OECD üyesi ülkeler de kendi aralarında hâlihazırda bilgi değişimi yapmaktadır.

Türkiye ise ihtiyaç duyulan idari ve yasal çalışmaları tamamlamak ve vatandaşlarımızı bilgilendirmek saikiyle, uzun bir geçiş dönemi öngören daha geç bir takvimi tercih etmiş; bu çerçevede, AB ile gerçekleştirdiği yoğun müzakereleri takiben otomatik bilgi değişimi takvimini daha ileri bir tarihe ertelemişti.

Türkiye’nin ilk otomatik bilgi değişimi, 2018 yılında Norveç ve Letonya ile başlamıştır. Anlaşma kapsamında ise karşılıklılık sağlanan ülkeler ile 2019 yılına ait bilgilerle başlamak üzere her yıl bilgi değişimi yapılmaktadır.

Bu çerçevede uluslararası yükümlülüklerimize uygun olarak, ilgili yıla ilişkin bilgilerin karşılıklı olarak paylaşımı takip eden yılın Eylül ayı sonuna kadar gerçekleştirilmektedir.