Ticari araç alımlarında yapılacak muhasebe kaydında aracın KDV’si direkt indirim konusu yapılabilir mi ve ÖTV ‘si de aracın alım bedeline eklenerek amortisman yoluyla giderleştirilebilir mi ?
Ticari taşıt için ödenen KDV indirim konusu yapılır. Gider veya maliyet olmaz. ÖTV ise; taşıtın maliyetine eklenebilir veya direkt gider yazılabilir
Ticari Araç Alımı Örnek Muhasebe Kaydı
1- ÖTV’nin direkt gider yazıldığına ilişkin örnek
_________________ / _________________
252 TAŞITLAR (B)
191 İNDİRİLECEK KDV (B)
730 HİZMET ÜRETİM ÜRETİM MALİYETİ (B)
(740, 760 gibi hesaplar da olabilir)
329 DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇLAR (A)
_________________ / _________________
2- ÖTV’nin aracın maliyetine atılmasına ilişkin örnek
_________________ / _________________
252 TAŞITLAR (B)
191 İNDİRİLECEK KDV (B)
329 DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇLAR (A)
_________________ / _________________
Ayrıca ticari araçlarda binek oto gider kısıtlaması yoktur. Amortisman yakıt, sigorta, bakım, onarım, MTV’nin tamamı gider/maliyet yazılabilir
T.C.
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı
Gelir Kanunları Kdv ve Ötv Grup Müdürlüğü
|
|
|
|||
|
Sayı |
: |
21152195-130[2020/3229]-239092 |
01.06.2023 |
|
|
Konu |
: |
Envantere kayıtlı yük nakli-hususi olarak belirtilmiş olan kamyonete ilişkin giderler ve amortismanının indirimi. |
|
|
İlgide kayıtlı özelge talep formunda; “Su, kanalizasyon, arıtma, drenaj sistemlerine yönelik projelendirme, mühendislik, bakım ve onarımı ile bu faaliyetlere ilişkin malzemelerin alım satımı faaliyetiyle” iştigal ettiğiniz, faaliyetinizin yürütülmesi esnasında şirket envanterinize kayıtlı ve ruhsatta kullanım amacı “Yük Nakli-Hususi” olarak belirtilmiş … model … kamyoneti, mal ve malzeme taşımak için kullandığınızı belirtilerek, 7194 Sayılı Kanun ile uygulanmaya başlayan; binek otomobillere ilişkin gider kısıtlamasının envanterinize kayıtlı kamyonetiniz için de uygulanıp uygulanamayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmiştir.
Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden:
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun “Safi kurum kazancı” başlıklı 6 ncı maddesinde; kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun “Ticari Kazancın Tarifi” başlıklı 37 nci maddesinde, her türlü ticari ve sınai faaliyetten doğan kazançların ticari kazanç olduğu belirtilmiş; Kanunun 38 inci maddesinin birinci fıkrasında da; “Bilanço esasına göre ticari kazanç, teşebbüsdeki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet farktır. Bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce:
1. İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir;
2. İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur.
Ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri ile bu kanunun 40 ve 41 inci maddeleri hükümlerine uyulur.”
hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun İndirilecek Giderler başlıklı 40 ıncı maddesinde; “Safi kazancın tespit edilmesi için, aşağıdaki giderlerin indirilmesi kabul edilir:
1. Ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderler; “….(Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 5.500 Türk lirasına (323 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2023 yılında uygulanmak üzere 17.000 TL) kadarlık kısmı ile binek otomobillerinin iktisabına ilişkin özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla 115.000 Türk lirasına (323 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2023 yılında uygulanmak üzere 440.000) kadarlık kısmı gider olarak dikkate alınabilir.)
…
5. Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri (Şu kadar ki faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, binek otomobillere ilişkin giderlerin en fazla %70’i indirilebilir.)
…
7. Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlar. (İşletmeye dâhil olan gayrimenkulün iktisadi değerini artırıcı niteliği olan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar, yapıldığı yılda doğrudan gider yazılabilir.) (Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 135.000 Türk lirasını, (323 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2023 yılında uygulanmak üzere 500.000 TL) söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hâllerde, amortismana tabi tutarı 250.000 Türk lirasını (323 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2023 yılında uygulanmak üzere 950.000) aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gider yazılabilir. Bu hükmün uygulanmasında binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar dikkate alınır.)
…”
hükmüne yer verilmiştir.
Ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi maksadıyla yapılan genel giderlerin indirim konusu yapılabilmesi için, işin mahiyeti ve genişliği ile uygun olması, giderle kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında doğrudan ve açık bir illiyet bağının bulunması, giderlerin keyfi olmaması yani kazancın elde edilmesi için mecburi olarak yapılması, yapılan gider karşılığında gayrimaddi bir kıymet iktisap edilmemiş olması ve Vergi Usul Kanununa göre tevsik edici belgelere dayandırılması gerekmektedir.
Diğer taraftan, araçların binek otomobil olup olmadığı, Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.03 numaralı istatistik pozisyonunda yer almadığına bakılarak belirlenecek olup 87.03 tarife pozisyonunda yer alan eşyaların belirlenmesine ilişkin olarak, 27/7/2005 tarih ve 25888 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 8 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) ile 6/2/2010 tarih ve 27485 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliğinde (Gümrük Tarife Cetveli Açıklama Notları) açıklamalar yapılmıştır.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, faaliyetlerinizde kullandığınız, işinizin ehemmiyetiyle orantılı olan ve Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.04 tarife pozisyonunda sınıflandırılan “…” markalı motorlu taşıtınıza ilişkin giderlerin tamamının kurum kazancının tespitinde dikkate alınabilmesi mümkün bulunmaktadır.
Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden:
3065 sayılı KDV Kanununun;
– 29/1-a maddesinde, mükelleflerin, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV’den, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV’yi indirebilecekleri,
– 29/3 üncü maddesinde, indirim hakkının, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılını takip eden takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabileceği,
– 30/b maddesinde, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen KDV’nin, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV’den indirilemeyeceği
hüküm altına alınmıştır.
KDV Genel Uygulama Tebliğinin (III/C-2.1.) bölümünde, “…3065 sayılı Kanunun (30/b) maddesi hükmüne göre, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları binek otomobillerinin alış belgelerinde gösterilen KDV hariç olmak üzere, KDV mükelleflerinin binek otomobili alımında yüklendikleri KDV’nin indirimi mümkün bulunmamaktadır…” açıklamaları yer almaktadır.
KDV Kanununun (30/b) maddesi uygulamasında, bir aracın binek otomobil olup olmadığı, TGTC’nin 87.03 tarife pozisyonunda yer alıp almadığına bakılarak belirlenmekte olup, 60 No.lu KDV Sirkülerinin “5.10. Araçların Tesliminde Oran Uygulaması” başlıklı bölümünde, bir aracın 87.03 tarife pozisyonunda yer alan araç olup olmadığı hususunda ayrıntılı açıklamalara yer verilmiştir.
Bu bakımdan, mesleki faaliyetinizde kullanmak üzere aldığınız ve işinizin ehemmiyetiyle orantılı, TGTC’nin 87.04 tarife pozisyonunda sınıflandırılan “…” markalı aracınızın alımında yüklenilen KDV’nin genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılması mümkündür.
Kaynak: İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
