1. Esnaf Muaflığından Yararlanma Şartları Nelerdir?

Bu muaflıktan faydalanılabilmesi için;

• Ürünlerin işyeri açmaksızın satılması,
• Sanayi tipi ve ya seri üretim yapabilen makine ve aletler kullanılmaması,
• Ürünlerin sadece internet ve benzeri elektronik ortamdan satış yapılması,
• İkametgâhlarının bulunduğu yerdeki tarha yetkili vergi dairesine başvurarak“Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi” alınması,
• Türkiye de kurulu bankalarda internetten yapılan satış gelirlerinin tahsilini vebu gelirleri üzerinden tevkifat yapılmasını teminen bir ticari hesap açılması ve

  tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi,

• Bir takvim yılında elde edilen hasılatın 2023 yılı için 700.000 Türk lirasını (323Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğ) aşmaması,
• Ticari, zirai ve ya mesleki kazancı dolayısı ile gerçek usulde gelir vergisine tabiolunmaması,
• Faaliyetin, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekildeyapılmaması, gerekmektedir.

  Birden fazla ürün imal edilerek internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satılması durumunda, elde edilen hasılatın ilgili yıl içinde geçerli olan tutarı aşmaması şartı, her bir ürün cinsi için ayrı ayrı değil, tüm ürünlerden elde edilen toplam hasılat için geçerlidir.

  2. Satışların Bir Kısmının İnternet ve Benzeri Elektronik Ortamlar Üzerinden Bir Kısmının Diğer Şekillerde Yapılması Mümkün mü?

  Bu muafiyetten faydalanılabilmesi için evlerde imal edilen ürünlerin münhasıran internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satılması şarttır. Satışların bir kısmının internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden, bir kısmının ise diğer şekillerde yapılması halinde bu bent kapsamında muafiyetten faydalanılması mümkün değildir. Şartların varlığı halinde ilgili maddenin (6) numaralı bentleri kapsamında esnaf muaflığından faydalanılması mümkündür.

  3. Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu Maddesinin Birinci Fıkrasının (6) ve (10) Numaralı Bentlerinden Aynı Takvim Yılında Faydalanılması Mümkün mü?

  Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) ve (10) numaralı bentlerinde düzenlenen muafiyetlerden aynı takvim yılında aynı anda faydalanılması mümkün değildir. Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendi kapsamında muafiyetten faydalananların internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden yıl içerisinde yapılan satışların ilgili yılda geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarını geçmesi nedeniyle esnaf muafiyetini kaybedecek ve izleyen takvim yılı başı itibarıyla gelir vergisi mükellefiyeti tesis edilecek olanlar, izleyen yıl Ocak ayının sonuna kadar Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendinde belirtilen şartları sağlamaları halinde, izleyen yılda bu bent kapsamında esnaf muaflığından faydalanabilecektir.

  Örnek 4: Bayan (F), sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanmaksızın evinde ürettiği ekmek, bazlama, kurabiye ve pasta ile reçel, salça ve turşu gibi ürünleri internet üzerinden satışa aracılık eden bir platform aracılığıyla satmaktadır.

  Bayan (F) bu ürünlerin satışı dolayısıyla 2023 yılında Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendi kapsamında esnaf muaflığından faydalanmaktadır. Bayan (F)’nin internet üzerinden yapmış olduğu satış tutarı olan 140.000 TL, 2023 yılı için belirlenen yıllık asgari ücretin brüt tutarı olan 120.096 TL’yi aştığından, Bayan (F) izleyen takvim yılı başından itibaren (6) numaralı bent kapsamında muafiyetten faydalanamayacaktır.

  Ancak Bayan (F), 2023 yılı Ocak ayının sonuna kadar Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendinde belirtilen şartları sağlaması kaydıyla, 2023 yılında internet ve benzeri alanlar üzerinden yapacağı satışları için (10) numaralı bent kapsamında esnaf muaflığından faydalanabilecektir.

  4. Bankalar Tarafından Yapılacak İşlemler ve Tevkifat Uygulaması Nedir?

  Bankalar tarafından, Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasına eklenen (10) numaralı bent hükmü kapsamında Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi ibraz edenlere, münhasıran internet ve benzeri elektronik ortamlarda yapılacak mal satışlarına ilişkin elde edilen hasılatın yatırılacağı ticari bir hesap açılacaktır.

  Birden fazla bankada veya aynı bankanın değişik şubelerinde birden fazla ticari hesap açılması mümkün bulunmaktadır. Açılacak ticari hesaba yatırılan tüm ödemelerden tevkifat yapılacağından, açılacak hesabın münhasıran esnaf muafiyeti kapsamındaki satış bedellerinin tahsili için kullanılması gerekmektedir.

  Bankalar, bu ticari hesaplara aktarılan tutarlar üzerinden, aktarım tarihi itibarıyla %4 oranında gelir vergisi tevkifatı yapacaklardır. Bir aya ilişkin aktarılan tutarlar üzerinden tevkif edilen vergiler, muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile beyan edilip ödenecektir.

  5. Tevkifat Oranı İndirimli Olarak Nasıl Uygulanır?

  Bu bent kapsamında esnaf muaflığından yararlanan kişilerin bir veya üzeri işçi çalıştırdığı durumlarda tevkifat oranı %4 yerine %2 olarak uygulanacaktır.

  İndirimli tevkifat oranının uygulanması için ilgili ayda bir işçinin en az on gün süreyle çalıştırılması gerekmektedir. İndirimli tevkifat oranından faydalanmak isteyenler, faaliyetlerinde işçi çalıştırdığını, Sosyal Güvenlik Kurumundan alınan tevsik edici belgelerle birlikte ticari hesap açtıkları bankalara bildireceklerdir. Çalıştırılan işçinin, işten çıkartılması veya ayrılması durumları da ayrıca ilgili bankalara bildirilecektir. Çalışanın işten ayrıldığı yönünde bir bildirimde bulunulmadığı sürece bildirim tarihini izleyen dönemlerde de indirimli tevkifat uygulamasına devam edilecektir.

  İşçi çalıştırıldığını veya çalıştırılan işçinin işten ayrıldığının bankaya bildirilmesi sorumluluğu muafiyetten yararlanan kişilerdedir. Bankalar kendilerine yapılan bildirim durumuna göre vergi tevkifatı yapacaklardır. İlgili ayda on günden fazla işçi çalıştırılmadığı halde çalıştırıldığının bildirilmesi veya çalıştırılan işçinin işten ayrıldığının bildirilmemesi nedeniyle eksik yapılan tevkifatın sorumluluğu vergiden muaf esnafta olup, eksik hesaplanan vergiler muafiyetten yararlananlar adına cezalı olarak tarh edilecek ve bunlardan gecikme faiziyle birlikte tahsil edilecektir.

  6. Muafiyetten Faydalananların Yükümlülükleri ve Belge Düzeni Nasıl Olmalıdır?

  Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendi kapsamında esnaf muaflığından faydalananların mükellefiyet tesisi, belge düzenleme, defter tutma, beyanname verme gibi yükümlülükleri bulunmamaktadır. Bu muafiyetten yararlananların, kendilerine düzenlenen gider pusulalarını ve bu faaliyetleri ile ilgili olarak satın aldıkları mal ve giderlerine ilişkin belgelerini Vergi Usul Kanununda öngörülen 5 yıllık süre boyunca saklamaları zorunludur.

  Esnaf vergi muafiyeti belgesi alarak esnaf muaflığından faydalananların üç yılda bir tarha yetkili vergi dairelerine başvurarak durumlarını güncellemeleri gerekmektedir.

  Esnaf vergi muafiyeti belgesi, ilgili bölümleri doldurulduktan sonra vergi dairesince onaylanacaktır. Söz konusu belge, geçerli olduğu süre içerisinde çoğaltılmak suretiyle kullanılabilir.

  İnternet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden yapılan satışlarda, ürünün satışının tevsik edilmesi, güvenli bir şekilde taşınması ve alıcıya ulaşması için, onaylı esnaf vergi muafiyeti belgesi örneğinin (fotokopisinin) alt kısmında boş olarak yer alan ürün satışına ilişkin bölümün vergiden muaf esnaf tarafından doldurulması ve ürünle birlikte gönderilmesi mümkündür.

  Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabı ve çiftçiler tarafından, Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendi kapsamında esnaf muaflığından yararlananlardan yapılan alışların 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 234 üncü maddesi kapsamında; gider pusulası veya bedelin banka aracılığıyla ödenmesine ilişkin olarak bu kurumlarca düzenlenen belgeler (dekont gibi) ile belgelendirilmesi gerekmektedir.

  Yukarıda belirtilenler haricindekiler tarafından esnaf muaflığından yararlananlardan yapılan alımlara ilişkin olarak 213 sayılı Kanun kapsamında belge düzenleme yükümlülüğü bulunmamaktadır.

  Esnaf vergi muafiyeti belgesi talep dilekçesi; interaktif vergi dairesine giriş yaptıktan sonra, “İşlem Başlat/Mükellefiyet işlemleri/ Esnaf Vergi Muafiyeti Talep Dilekçesi” adımından oluşturularak vergi dairesine elektronik ortamda da iletilebilmektedir.

  7. Muafiyet Şartlarını Sağlamadığı Tespit Edilenler İçin Mükellefiyet Ne Zaman Başlar?

  Bir takvim yılında elde edilen hasılatın 2023 yılı için 700.000 Türk lirasını (323 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğ) aşması alinde, içinde bulunulan takvim yılında esnaf muaflığından faydalanılabilecek, izleyen takvim yılının başından itibaren ise esnaf muaflığından faydalanılamayacaktır.

  Muaflığa ilişkin şartları kaybedenlere izleyen takvim yılı başından itibaren gelir vergisi mükellefiyeti tesis edilecek ve tekrar aynı muafiyetten faydalanamayacaklardır.

  8. Muafiyet Şartlarını Sağlamadığı Tespit Edilenler Hakkında Yapılacak İşlemler Nelerdir?

  • Geçerli esnaf vergi muafiyet belgesi olmadığının,
  • Türkiye’de kurulu bankalarda ticari hesap açılmadığının,
  • Elde edilen hasılatın tamamının açılan banka hesabına yatırılmadığının veyaeksik yatırıldığının,
  • Malların sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve aletler kullanılarakimal edildiğinin,
  • Evde imal edilen mallar dışında dışarıdan satın alınan malların satışınınyapıldığının,
  • Evden değil işyerinden faaliyette bulunulduğunun,
  • Faaliyetin gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekildeyapıldığının tespit edilmesi halinde,

    ilgili takvim yılının başından itibaren esnaf muaflığından faydalanılamayacak ve alınmayan vergiler, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil edilecektir.

    Esnaf muaflığından yararlanmaktayken öngörülen şartları ihlal ettiği tespit edilenler muafiyet hükmünden faydalanamayacağından bunlara verilen Esnaf Vergi Muafiyet belgesi, vergi dairesince ilgili takvim yılının başından itibaren veya belge daha sonraki bir tarihte verilmişse bu tarihten geçerli olmak üzere iptal edilir. Belirlenen hasılat limitinin aşılması durumunda ise Esnaf Vergi Muafiyet Belgesi izleyen takvim yılı başından itibaren iptal edilir.

  EVLERDE ÜRETİLEN ÜRÜNLERİN İNTERNET ÜZERİNDEN SATIŞINDA ÖZET TABLO

  GVK’nın 9/1-6 ncı Bendi Kapsamındaki Vergiden Muaf Esnaf	GVK’nın 9/1-10 uncu Bendi Kapsamındaki Vergiden Muaf Esnaf
  İşyeri açılmamalıdır.
  Oturulan evlerde imalat yapılmalıdır.
  Sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanılmamalıdır.
  Faaliyet, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapılmamalıdır.
  Ticarî, ziraî veya meslekî kazancı dolayısı ile gerçek usulde gelir vergisine tâbi olunmamalıdır.
  Satın alınan mallara ve giderlere ilişkin belgelerin muhafaza ve ibraz yükümlülüğü bulunmaktadır.
  Dışardan işçi çalıştırılamayacaktır.	Dışarıdan işçi çalıştırılabilmektedir.
  Hem internet ve benzeri elektronik ortamlardan hem de diğer yollarla satış yapılabilmektedir.	Sadece internet ve benzeri elektronik ortamdan satış yapılabilmektedir.
  Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi alınması isteğe bağlıdır.	Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi alınması zorunludur.
  Ticari bir hesap açılması ve hasılatın bu hesap aracılığı ile elde edilmesi zorunluluğu yoktur.	Türkiye’de bulunan bankadan ticari bir hesap açılması ve hasılatın bu hesap aracılığı ile tahsil edilmesi zorunludur.
  İnternet ve benzeri elektronik ortamdan elde edilen hasılat sınırı 2023 yılı için 120.096 TL’dir.	İnternet ve benzeri elektronik ortamdan elde edilen hasılat sınırı 2023 yılı için 700.000 TL’dir.
  GVK 94 üncü madde kapsamındaki alıcılar gelir vergisi tevkifatı yapmak zorundadır. Alıcı, GVK 94 üncü madde kapsamında ise tevkifat oranı %2, değilse tevkifat yapılmamaktadır.	Sadece bankalar hasılat üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapmak zorundadır. Alıcı, GVK 94 üncü madde kapsamında olsun ya da olmasın vergiden muaf esnaf işçi çalıştırıyorsa %2, çalıştırılmıyorsa %4 oranında tevkifat yapılmaktadır.
  Hasılat sınırı aşılırsa gelir vergisi mükellefiyeti açtırılır. İzleyen yıl Ocak ayının sonuna kadar Kanunun 9/1-10 uncu bendinde belirtilen şartları sağlamaları halinde, izleyen yılda aynı bent kapsamında esnaf muaflığından faydalanabilecektir.	Hasılat sınırı aşılırsa gelir vergisi mükellefi olunur. Ancak bir daha esnaf muaflığına geri dönülememektedir.