Bir işyerinde Suriye’li çalıştırma sınırı kaç kişi veya neye göredir?
İş yerinizde geçici koruma kartı (GKK) sahibi bir Suriyeli işçi çalıştırmak için SGK ya kayıtlı en az bir Türk personelinizin olması yeterlidir,
1 Geçici koruma sahibi kişiler çalışma iznine başvurabilir mi?
Geçici koruma sağlanan yabancılar için, geçici koruma kimlik belgesinin düzenlendiği tarihten altı ay sonra çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti almak için başvurabilirler.
2 Geçici koruma kapsamındayım, uzun dönem ikamet izni başvurusunda bulunabilir miyim?
Geçici koruma kimlik belgesi uzun dönem ikamet iznine geçiş hakkı sağlamaz.
3 Geçici koruma kapsamındayım, sağlık hizmetlerinden faydalanabilir miyim?
Kayıt altına alınarak Geçici Koruma Kimlik Belgesi düzenlenmiş olan Suriyeliler ikamet ettikleri il sınırları içerisinde sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedir.
4 Geçici koruma kapsamındayım, eğitim hizmetlerinden faydalanabilir miyim?
Kayıt altına alınarak Geçici Koruma Kimlik Belgesi düzenlenmiş olan Suriyeliler Milli Eğitim Bakanlığının ilgili düzenlemesi ile ilk ve orta öğretim seviyesinde okullara kayıt yaptırabilmektedirler.Ayrıca üniversitelerde bu belge ile öğrenim görebilmektedirler.
5 Geçici koruma kapsamındayım, barınma merkezlerinde kalabilir miyim?
Geçici Barınma merkezlerine yerleştirilmek için kayıtlı olduğunuz ilin İl Göç İdaresi ile görüşerek talebinizi iletebilirsiniz.
6 Geçici koruma kapsamındayım çalışma iznim var Türkiye dışına çıkış giriş yapabilir miyim?
Geçici koruma kapsamında çalışma izni alanlar iller arası seyahat yapabilmeleri için kayıtlı oldukları İlin Göç İdaresinden izin almakla yükümlüdürler. Yurt dışına çıkış yapmaları halinde-Göç İdaresinden alınan resmi izinler hariç- geçici koruma kartları iptal edilir.
7 Üçüncü ülkeye çıkış yapılması halinde GK sona erer mi?
Geçici korumadaki Suriyelilerin üçüncü bir ülkeye insani nedenler veya yeniden yerleştirme kapsamında kabul edilmesi ya da üçüncü bir ülkeye çıkış yapması hallerinde geçici korumaları bireysel olarak sona erer.
8 Suriyeli bir vatandaş Geçici Koruma için nereye kayıt yaptırmalıdır?
Geçici Koruma kapsamında kayıt yaptırmak üzere bulunduğunuz İlin İl Göç İdaresine Müracaat edebilirsiniz. İstanbul ilinde ise Kumkapı ve Sultanbeyli Koordinasyon merkezleri ile iletişime geçebilirsiniz.
9 Geçici koruma kimlik belgesi sahibine Türk vatandaşlığı için başvuru hakkı sağlar mı?
Geçici koruma kimlik belgesi, Türkiye’de kalış hakkı sağlar. Ancak bu belge sahibine Türk vatandaşlığına başvuru hakkı sağlamaz.
10 Geçici Koruma kapsamında bulunan bir Suriyeli bebeğinin doğum kaydını nasıl yaptırabilir?
İlk olarak hastaneden doğum belgesi alınır. Ancak bebeğin hastane dışında doğması halinde (Ev vs.) muhtarlıktan doğumun gerçekleştiğine dair bir belge alınır. Doğum belgesi ya da muhtarlıktan doğumun gerçekleştiğine dair belge alındıktan sonra Nüfusa ve Kayıt Merkezine çocuğun kaydı yaptırılır. İşlemleri yaparken gerekli belgeler: Çocuğun doğum belgesi ve ebeveynlerin geçici koruma kimlikleri.
11 E-randevu sisteminden alınmış randevuya yalnızca aile reisinin gitmesi yeterli olur mu?
Randevu aile reisi tarafından alınmış olsa dahi randevu gününde tüm aile üyelerinin veri güncelleme ofisinde hazır bulunması gerekmektedir.
12 Geçici Koruma kimlik belgemi kaybettim. Nasıl bir yol izlemeliyim?
Geçici Koruma Kartını kaybedenler veya çaldıranlar Emniyette kayıp/çalıntı tutanağı tanzim ettirip İl Göç İdaresine müracaat etmeleri gerekmektedir. İlgili tutanak tanzim edilmemesi halinde yerel veya ulusal gazeteye ilan verilmelidir. Daha sonra İl Göç İdaresine müracaat edilmelidir.
13 Ön kayıt belgem var, il değişikliği yapabilir miyim?
Kayıt işlemlerinin tamamlanmasının ardından düzenlenen Geçici Koruma Kimlik Belgesi ile ikamet il değişikliği için İl Göç İdaresi Müdürlüğüne başvuruda bulunulabilir.
14 Geçici koruma kimliğim var üniversitede okuyorum öğrenci ikamet iznine başvuru yapabilir miyim?
Geçici Koruma kapsamındaki Suriyelilerin mevcut statüleriyle eğitim alma hakları vardır. Öğrenci İkamet İzni almak istemeleri halinde ise gereken şartları sağlıyorlar ise (6458 sayılı YUKKun 38. maddesindeki şartları taşıması) durumunda öncelikli olarak kendi durumlarına ilişkin detaylı bilgi edinmek için kayıtlı oldukları ildeki İl Göç İdaresi Müdürlüğüne giderek bilgi almalılardır.
15 Geçici koruma kapsamındaki Suriyelilerin evlilikleri hakkında bilgi verebilir misiniz?
Evlenmek isteyen Geçici Koruma kapsamındaki Suriyeli yabancıların; bulundukları ildeki İl Göç İdaresi Müdürlüklerine başvuru yapmaları durumda medeni durumunu gösterir “Evlenme Ehliyet Belgesi” verilir. Bu belge ile resmi evlilik işlemlerini gerçekleştirebilmektedirler. Evlenme Ehliyet Belgesi” İl Göç İdarelerinde varsa kimlik belgesine göre, yoksa beyana göre düzenlenir.
16 Türk vatandaşları ile evlilik yapan geçici koruma kapsamındaki Suriyeliler vatandaşlık alabilir mi?
Geçici Koruma kapsamında geçirilen süreler evlenme yoluyla kazanmada hesaplamaya katılmamaktadır. Ancak yabancı 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun evlenme yoluyla kazanma hükümlerine göre başvurma hakkına sahiptir aynı zamanda görev ve yetkili birim Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüdür.
17 Geçici koruma kapsamındaki Suriyeliler ikamet izni için başvuru yapabilirler mi?
Geçici Koruma kapsamındaki Suriyelilerin ikamet izni alabilmesi için bulundukları ilde yer alan İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne müracaat etmeleri gerekmektedir.
18 Geçici Koruma kapsamındaki Suriyelilerin Türkiyeden çıkış sebeplerine göre izin almaları gereken kurum değişiyor mu?
Geçici koruma kapsamında bulunan Suriyelilerden üçüncü bir ülkeden vize/ikamet izni alanların ya da ülkeden çıkmak amacıyla başvuracakların alacakları tüm belge ve dökümanlar ikamet ettiği ilde yer alan İl Göç İdaresi Müdürlüğüne müracaat etmesi gerekmektedir.
19 Gitmek istediği ülkede aile üyeleri olmayan, akrabaları bulunmayan ve tedavi görmeyecek olan Suriyeliler üçüncü ülkeye çıkış başvurularını hangi belgelerle yapacaklar?
Geçici koruma kapsamındaki Suriyelilerden üçüncü ülkeler tarafından adlarına vize/ikamet izni düzenlenenler hakkında sahip oldukları vize veya ikamet izinlerinin veriliş amacına bakılmaksızın gerekli değerlendirme ikamet ili valiliği (İl Göç İdaresi Müdürlüğü) tarafından yapılmaktadır.
20 Geçici Koruma kapsamındaki Suriyelilerden gitmek istedikleri üçüncü bir ülkede tedavi görecek olanlar hangi belgelerle nereye müracaat etmelidir?
Geçici koruma kapsamındaki Suriyelilerden üçüncü ülkeler tarafından adlarına vize/ikamet izni düzenlenenler hakkında sahip oldukları vize veya ikamet izinlerinin veriliş amacına bakılmaksızın gerekli değerlendirme ikamet ili valiliği (İl Göç İdaresi Müdürlüğü) tarafından yapılmaktadır.
21 Gitmek istedikleri ülkede akrabaları bulunan Geçici koruma kapsamındaki Suriyelilerin nereye ve hangi belgelerle müracaat etmesi gerekiyor?
Geçici koruma kapsamındaki Suriyelilerden üçüncü ülkeler tarafından adlarına vize/ikamet izni düzenlenenler hakkında sahip oldukları vize veya ikamet izinlerinin veriliş amacına bakılmaksızın gerekli değerlendirme ikamet ili valiliği (İl Göç İdaresi Müdürlüğü) tarafından yapılmaktadır.
22 Gitmek istedikleri ülkede aile üyesi bulunan Geçici koruma kapsamındaki Suriyelilerin nereye ve hangi belgelerle müracaat etmesi gerekiyor?
Geçici koruma kapsamındaki Suriyelilerden üçüncü ülkeler tarafından adlarına vize/ikamet izni düzenlenenler hakkında sahip oldukları vize veya ikamet izinlerinin veriliş amacına bakılmaksızın gerekli değerlendirme ikamet ili valiliği (İl Göç İdaresi Müdürlüğü) tarafından yapılmaktadır.
23 Gönüllü geri dönüş kapsamında kendi ülkesine döndükten sonra tekrar ülkemize gelen yabancı hakkında nasıl bir işlem yürütülüyor?
Gönüllü geri dönüş kapsamında kendi ülkesinde döndükten sonra geçici korumadan faydalanmak üzere tekrar sınırlarımıza gelmesi ve sınırlarımızdan geçmesi halinde söz konusu kişinin bulunduğu ildeki il göç idaresi müdürlüğüne müraacat etmesi gerekmektedir. Burada kendisinden neden geri döndüğüne dair mülakatı alınır ve hakkında geçici koruma hükümlerinin uygulanıp uygulanmayacağına dair değerlendirme yapılır.
24 Gönüllü geri dönüş yapan Geçici Koruma kapsamındaki Suriyelinin çıkış işlemleriyle ilgili prosedür nasıldır?
Gönüllü geri dönüş kapsamında ülkesine dönmek isteyenler öncelikle il göç idaresi müdürlüğüne giderek Gönüllü Geri dönüş Formu doldurmaktadır. Kendilerine verilen Yol İzin Belgesi ve Gönüllü Geri Dönüş formunun bir nüshası ile sınır kapısından çıkış yapılabilir. Sınır kapısında yetkili personel tarafından Geçici Koruma Kartı teslim alınır.
25 Bireysel ve kitlesel olarak Geçici Koruma Kapsamı nasıl sona erer?
Geçici korumanın sona ermesindeki esas uygulama Cumhurbaşkanlığı Kararı ile verilir. Bu toplu olarak geçici korumanın sonlandırılması anlamına gelmektedir. Bireysel olarak sona erme ise; geçici korunan Suriyelinin üçüncü ülkeye çıkışı, gönüllü geri dönüşü, bir başka ülkenin korumasından faydalanması, ikamet iznine geçişi, ölümü durumlarında olmaktadır.
26 Geçici koruma kapsamındaki yabancılar kaldıkları ili değiştirmek istediklerinde nasıl bir yol izlemeleri gerekiyor?
Geçici koruma kapsamında bulunan yabancılar başka bir ile gitmek istediklerinde; kayıtlı oldukları ildeki il göç idaresine giderek izin almaları gerekir. İş, Eğitim, Sağlık, Akrabalık ilişkileri gibi makul bir gerekçeye sahiplerse uygun görülmesi halinde kendilerine verilecek Yol İzin Belgesi ile gittikleri ildeki il göç idaresi müdürlüğüne başvurabilirler.
27 Geçici koruma kapsamındaki yabancılar hangi illerde kalabiliyorlar?
Geçici Koruma kapsamında bulunan yabancılar Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen bir ilde, geçici barınma merkezinde veya belli bir yerde ikamet etmekle yükümlüdür.
28 Geçici koruma uygulaması ne zaman başlıyor ve bitiyor?
Geçici koruma uygulamasının başlaması ve bitişi Cumhurbaşkanlığının alacağı kararla gerçekleşmektedir. Ülkemizde bulunan Suriyelilere uygulanan geçici koruma prosedürü 22/10/2014 tarihli geçici koruma yönetmeliğinin yürürlüğe girmesiyle başlamış olup 28/04/2011 tarihinden itibaren ülkemize gelen Suriyelileri kapsayan geçici korumanın bitiş tarihi belirli değildir.
29 Irak uyruklu yabancılar geçici koruma kapsamana alınmakta mıdır?
28/4/2011 tarihinden itibaren Suriye Arap Cumhuriyeti’nde meydana gelen olaylar sebebiyle geçici koruma amacıyla Suriye Arap Cumhuriyeti’nden kitlesel veya bireysel olarak sınırlarımıza gelen veya sınırlarımızı geçen Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşları ile vatansızlar ve mülteciler, uluslararası koruma başvurusunda bulunmuş olsalar dahi geçici koruma altına alınırlar.
30 Geçici koruma kapsamına kimlerin alınacağına nasıl karar veriliyor?
Ülkemize kitlesel olarak göç yaşandığı durumlarda Cumhurbaşkanlığı kararı ile geçici koruma kapsamına alınıp alınmayacaklarına karar verilmektedir.
31 Kimler geçici koruma kapsamına alınmışlardır?
28/4/2011 tarihinden itibaren Suriye Arap Cumhuriyeti’nde meydana gelen olaylar sebebiyle geçici koruma amacıyla Suriye Arap Cumhuriyeti’nden kitlesel veya bireysel olarak sınırlarımıza gelen veya sınırlarımızı geçen Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşları ile vatansızlar ve mülteciler, uluslararası koruma başvurusunda bulunmuş olsalar dahi geçici koruma altına alınırlar.
32 Geçici Koruma kayıt işlemleri nasıl ve nerede yürütülür? Yapılır?
Geçici koruma kayıt işlemleri İl Göç İdaresi Müdürlüklerince yürütülmektedir. Geçici koruma için başvuran Suriyelilere 30 gün süreli geçerliliği olan Ön Kayıt belgesi verilir. Kayıt işlemleri tamamlananlara Geçici Koruma Kimlik Belgesi düzenlenir.
GEÇİCİ KORUMA SAĞLANAN YABANCILARIN ÇALIŞMA İZİNLERİNE DAİR UYGULAMA REHBERİ
1. BÖLÜM
AMAÇ VE KAPSAM, YASAL DAYANAKLAR, TANIMLAR
1.1. Amaç ve Kapsam
Bu rehberin amacı, 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu uyarınca geçici koruma sağlanan yabancılar adına düzenlenecek çalışma izinleri ile mevsimlik tarım veya hayvancılık işlerinde çalışacaklara sağlanacak çalışma izni muafiyetine
ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.
1.2. Yasal Dayanaklar
Bu rehber, 6458 sayılı Kanunun 91 inci maddesi ile 13/10/2014 tarihli ve 2014/6883 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca 22/10/2014 tarihli ve 29153 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Geçici Koruma Yönetmeliği”nin 29 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Bu rehber aynı zamanda, Bakanlar Kurulu tarafından 11/1/2016 tarihinde kararlaştırılarak 15/1/2016 tarihli ve 29594 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik” hükümleri
esas alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Valilikler, Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri ile diğer ilgili kurumların görev ve yetkileri ile geçici koruma sağlananlar ve bunların işverenlerinin yükümlüklerini belirlemek amacıyla hazırlanmıştır.
1.3. Tanımlar
Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,
İl Müdürlüğü: Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü,
Otomasyon sistemi: Yabancıların Çalışma İzinleri Otomasyon Sistemini,
Yabancı kimlik numarası: Geçici koruma sağlanan yabancıların 99 ile başlayan 11 haneli kimlik numarasını
ifade eder.
2. BÖLÜM
MEVSİMLİK TARIM VE HAYVANCILIK İŞLERİNDE ÇALIŞMA İZNİ MUAFİYETİ
2.1. Başvuru Şartları
Geçici koruma sağlanan yabancılardan aşağıda belirtilen şartları taşıyanların çalışma izni muafiyet başvuruları kabul edilir:
a) Yabancının geçici koruma kapsamında olduğunu belirten geçici koruma kimlik belgesinin/yabancı tanıtma belgesinin ve yabancı kimlik numarasının olması,
b) Çalışma izni muafiyeti başvurusunun yapıldığı tarih itibarıyla en az altı aylık geçici koruma süresinin doldurulmuş olması,
c) Geçici koruma kaydına göre yabancıya kalma hakkı sağlanan ilde ve sadece mevsimlik tarım ve hayvancılık işlerinde çalışmak üzere başvuru yapılması.
2.2. Başvuru Usulü ve Değerlendirme
a) Çalışma izni muafiyet başvurusu, yabancı tarafından geçici koruma kimlik belgesi/yabancı tanıtma belgesi ile geçici koruma ile kalma hakkı sağlanan ildeki İl Müdürlüğüne yapılır.
b) İl Müdürlüğünün yetkili kullanıcısı tarafından yabancının kimlik numarası otomasyon sistemine girildikten sonra sorgulama yapılarak yabancıya ait kimlik bilgileri getirilir.
Yapılan sorgulamada;
• yabancının geçici koruma kapsamında olduğu,
• başvurunun yapıldığı tarih itibarıyla en az altı aylık geçici koruma süresinin doldurulduğu,
İçişleri Bakanlığı kayıtlarından teyit edilemezse otomasyon sisteminde işleme devamedilemeyeceği uyarısı alınır.
c) Geçici korunan yabancının çalışma izni muafiyeti talep ettiği il bilgisinin seçilmesi ve kaydedilmesi ile kayıt işlemi tamamlanır. Seçilen il kodu ile İçişleri Bakanlığı kayıtlarına göre yabancıya kalma hakkı sağlanan il kodunun uyuşmaması halinde otomasyon sisteminde işleme devam edilemeyeceği uyarısı alınır.
ç) Geçerli bir çalışma izni bulunan geçici koruma sağlanan yabancının, çalışma izni muafiyet başvurusu yapacak olması halinde otomasyon sisteminde işleme devam edilemeyeceği uyarısı alınır. Ancak çalışma izninin iptal edilmesi sonrasında muafiyet başvurusuna devam edilebilir.
d) Kaydı tamamlanarak talebi uygun görülen geçici koruma sağlanan yabancıya, otomasyon sistemi üzerinden çıktısı alınan çalışma izni muafiyeti bilgi formu verilecektir.
e) Çalışma izni muafiyetini iptal ettirmek amacıyla geçici koruma sağlanan yabancı tarafından il müdürlüğüne başvuru yapılması halinde, il müdürlüğünce gerekli iptal işlemi otomasyon sistemi üzerinden yapılır.
2.3. Çalışma İzni Muafiyeti Bilgi Formunun Kapsamı ve İçeriği
Çalışma izni muafiyeti bilgi formunda yabancıların;
• Sadece mevsimlik tarım veya hayvancılık işlerinde çalışabilecekleri,
• Geçici koruma sağlanan ilden başka bir ilde çalışma haklarının bulunmadığı,
• Çalışma izni muafiyeti bilgi formunun geçici koruma kimlik belgesi/yabancı tanıtma belgesi ile birlikte ibraz edilmesi zorunluluğunun bulunduğu,
• Muafiyetin sona erme tarihinden sonra çalışmaya devam edilecek olması halinde, İl Müdürlüğüne yeniden başvurulması gerektiği,
• Geçici koruma sağlanan yabancının çalışma izni muafiyeti kapsamında olup olmadığının Yabancı Çalışma İzni Sorgulama Sistemi (www.calismaizni.gov.tr) üzerinden yabancı kimlik numarası girilerek sorgulanabileceği,
hususları belirtilir.
2.4. Valiliklere Bildirim
Mevsimlik tarım ve hayvancılık işlerinde çalışmak üzere çalışma izni muafiyeti bilgi formu verilen geçici korunan yabancıların il müdürlüklerince her ay otomasyon sistemi üzerinden alınan listesi, izleyen ayın ilk haftası içerisinde Valiliğe bildirilir.
3. BÖLÜM
ÇALIŞMA İZNİ
3.1. Başvuru Şartları
Geçici koruma sağlanan yabancılardan aşağıda belirtilen şartları taşıyanları çalıştırmak üzere yapılan başvurular kabul edilir:
a) Yabancının geçici koruma kapsamında olduğunu belirten geçici koruma kimlik belgesinin/yabancı tanıtma belgesinin ve yabancı kimlik numarasının olması,
b) Çalışma izni başvurusunun yapıldığı tarih itibarıyla en az altı aylık geçici koruma süresinin doldurulmuş olması,
c) Geçici koruma kaydına göre yabancıya kalma hakkı sağlanan ilde çalışmak üzere başvuru yapılması,
d) Ön izin alma zorunluluğu olan mesleklerde çalışacak geçici korunanların, ilgili Bakanlıklardan ön izin belgesinin alınmış olması.
e) Geçici koruma sağlanan yabancının başka bir işverenin yanında çalışmak üzere düzenlenen çalışma izninin ya da bu yabancı için daha önce yapılmış sonuçlanmayan bir başvurusunun bulunmaması.
3.2. Başvuru Usulü
a) Çalışma izni başvurusu, geçici koruma sağlanan yabancıları çalıştıracak işverenler tarafından yapılır.
b) Başvuru, e-Devlet Kapısı üzerinden (www.turkiye.gov.tr veya www.calismaizni.gov.tr) online olarak otomasyon sisteminde geçici koruma kapsamındaki yabancılar için ayrılan modül seçilerek yapılır.
c) Otomasyon sisteminde işveren kaydı olmayanlar öncelikle işveren kaydı oluştururlar.
ç) Otomasyon sistemine yabancının kimlik numarası girildikten sonra sorgulama yapılarak yabancıya ait nüfus bilgileri getirilir.
Yapılan sorgulamada;
• yabancının geçici koruma kapsamında olduğu,
• başvurunun yapıldığı tarih itibarıyla en az altı aylık geçici koruma süresinin
doldurulduğu,
İçişleri Bakanlığı kayıtlarından teyit edilemezse otomasyon sisteminde işleme devam edilemeyeceği uyarısı alınır.
d) Geçici korunan yabancının çalışılacağı adres bilgisinin sistem girilmesi esnasında seçilen il ile yabancıya geçici koruma ile kalma hakkı sağlanan ilin kodunun uyuşmaması halinde otomasyon sisteminde işleme devam edilemeyeceği uyarısı alınır.
e) Yabancıya ve işverenine ait bilgilerin otomasyon sistemine eksiksiz girilmesi ve yabancı ve işveren arasında düzenlenen iş sözleşmesi ile yabancının fotoğrafının sisteme taranılması zorunludur.
f) Geçici koruma sağlanan yabancının daha önce yapılmış değerlendirme aşamasında bir başvurusunun bulunması halinde otomasyon sisteminde işleme devam edilemez.
g) Çalışma izin başvurusunun otomasyon sistemi üzerinden online yapılması yeterli olup, Bakanlığa kağıt ortamında herhangi belge gönderilmeyecektir.
ğ) Geçici koruma kapsamında kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan yabancılar vergi numaraları olması kaydıyla işyerinin kuruluş işlemlerinin tamamlanması sonrasında, şirketler için ticaret sicil gazetesi, gerçek kişi tacirler ile esnaf ve sanatkarlar için ilgili
oda sicil kayıt belgesi gibi işyerinin faaliyetini gösterir belgelerin başvuru esnasında otomasyon sistemine taranılması suretiyle çalışmaya başlamadan önce çalışma izni almak zorundadır. Yetkili idarelerce, işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilirken yabancının çalışma izninin bulunması koşulu aranılacaktır.
3.3. Çalışma İzni Başvurularının Değerlendirilmesi
Bakanlıkça, çalışma izni başvuruları aşağıda belirtilen hallerde reddedilir:
a) İşyerinde geçici koruma kapsamında çalışan sayısının, aynı işyerinde çalışan Türk vatandaşı sayısının yüzde onunu geçmesi,
b) Başvurunun, özel kanunları ile yalnızca Türk vatandaşları tarafından icrasına izin verilen iş ve meslekler için yapılmış olması,
c) Sağlık meslek mensupları için Sağlık Bakanlığından, eğitim meslek mensupları için Milli Eğitim Bakanlığından veya Yükseköğretim Kurulu Başkanlığından ön izin alınmaması,
ç) Değerlendirme kriterlerinin karşılanmaması,
d) İlgili mercilerin olumsuz görüşünün bulunması.
3.4. Çalışma İzin Belgesi ve Bildirim
a) Çalışma izni başvurusuna ilişkin Bakanlıkça yapılan değerlendirmenin sonucu, geçici koruma sağlanan yabancıyı çalıştırmak isteyen işverene ve İçişleri Bakanlığına online olarak bildirilir.
b) Talebi uygun görülen geçici koruma sağlanan yabancı için Bakanlıkça oluşturulan çalışma izni otomasyon sisteminde “Başvuru Takip” kısmında görüntülenebilecektir.
Ayrıca, yabancı adına Bakanlıkça düzenlenen kart şeklindeki çalışma izin belgesi yabancının çalışacağı adrese nitelikli kurye ile gönderilecektir.
c) Çalışma izni verilen geçici koruma sağlanan yabancı, işinin gereği olarak farklı bir ilde bulunmasının zorunlu olduğu hallerde, göç idaresi il müdürlüğüne bu durumu bildirmekle yükümlüdür.
3.5. İstihdam Kotası
İşyerinde geçici koruma kapsamında çalışan sayısının, aynı işyerinde çalışan Türk vatandaşı sayısının yüzde onunu geçmemesi esastır. Ancak, hiç Türk vatandaşı çalışanı bulunmayan veya toplam çalışan sayısı ondan az olan işyerlerinde, geçici koruma sağlanan en fazla bir yabancıya çalışma izni verilebilir.
Ayrıca, işveren tarafından; işyerinin kayıtlı bulunduğu ildeki İl Müdürlüğünden, çalışma izni başvurusu tarihinden önceki dört haftalık süre içerisinde yabancının çalıştırılacağı işi yapacak aynı nitelikte Türk vatandaşı bulunamadığının belgelendirildiği başvurularda istihdam kotası uygulanmayabilir. Bu hususun Bakanlıkça değerlendirilmesinde çalışma izni talebinde bulunulan sektör ve illere göre açık iş ve işe yerleştirmeler dikkate alınır.
İşverenlerce istihdam edilmek istenen ancak o işyerinde çalışan Türk vatandaşı sayısının yüzde onunu geçen her geçici koruma sağlanan yabancı için, Bakanlığa çalışma izin başvurusunda bulunulması öncesinde il müdürlüklerine başvuruda bulunularak istihdam kotası uygulanmayabileceğine yönelik belgenin alınması gerekmektedir.
Bu amaçla işverenlerce il müdürlüklerine yapılan başvuruyu izleyen dört haftalık süre içerisinde, istihdam edilmek istenen geçici koruma sağlanan yabancının çalıştırılacağı işi yapacak aynı nitelikte Türk vatandaşının bulunup bulunmadığına ilişkin olarak il müdürlüklerince gerekli değerlendirme yapılır. Dört haftalık sürenin bitiminde, yabancının çalıştırılacağı işi yapacak Türk vatandaşının o ilde bulunmadığının tespit edilecek olması
halinde, il müdürlükleri tarafından işverenlere, geçici koruma sağlanan yabancının istihdam
edilebileceğine yönelik bir belge verilir.
İstihdam kotası uygulanmayacağına yönelik olarak belge verilirken; işyerinin SGK tescil numarası, çalışma izni talep edilen işin meslek kodu ve o meslekte istihdam edilebilecek yabancı sayısı bilgileri açıkça belirtilecektir. Örneğin, il müdürlüğünce verilecek söz konusu belgede “123…” SGK tescil numaralı işyerinde 9312.02 Beden İşçisi (İnşaat) meslek kodu ile 15 işçi talebinin dört haftalık süre içerisinde karşılanamadığı hususları belirtilecektir.
4/11/2004 tarihli ve 5253 sayılı Dernekler Kanunu uyarınca kamu yararına çalışan dernek statüsüne sahip dernekler ile 30/7/2003 tarihli ve 4962 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Vakıflara Vergi Muafiyeti Tanınması Hakkında Kanun uyarınca vergi muafiyeti tanınan vakıflar tarafından insani yardım hizmeti faaliyetlerinde çalıştırılmak istenen geçici koruma sağlanan yabancılara ilişkin Bakanlığa yapılan çalışma izin taleplerinin değerlendirilmesinde istidam kotası uygulanmayacaktır.
3.6. Mesleki eğitim
Geçici koruma sağlanan yabancılar, en az altı aylık geçici koruma süresinin doldurulmuş olması koşuluyla, Türkiye İş Kurumu tarafından aktif işgücü hizmetleri kapsamında düzenlenen kurs ve programlara katılabilir ve bu kapsamda bir işyerinde mesleki
eğitim ve işbaşı eğitimi görebilirler.
Mesleki eğitimlerini tamamlayan yabancıların eğitim gördükleri işyerinde çalıştırılmak istenilmesi durumunda, işverenler tarafından bu rehberle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde Bakanlığa başvuruda bulunularak çalışma izni alınması zorunludur. Bu kapsamda yapılan başvurularda istihdam kotası Bakanlıkça farklı uygulanabilir.
4. BÖLÜM
DİĞER HUSUSLAR
1. Geçici koruma sağlanan yabancılar, çalışma izni muafiyeti veya çalışma izni olmaksızın Türkiye’de çalışamaz veya çalıştırılamaz.
2. Geçici koruma sağlanan yabancıların ve işverenlerin çalışma ve sosyal güvenlik mevzuatı ile diğer ulusal mevzuattan kaynaklanan hak ve yükümlülükleri saklıdır.
3. Geçici koruma kapsamında olan yabancılardan çalışma izni harcı alınacak, ikamet izni harcı alınmayacaktır.
4. Geçici koruma sağlanan yabancılara verilen “çalışma izin belgesi” ile “çalışma izni muafiyetine ilişkin bilgi formu” ikamet izni yerine geçmez.
5. Başvuru esnasında istenilen belgelerin yanısıra Bakanlıkça gerek görülmesi halinde ek belge talep edilebilir.
6. Geçici koruma sağlanan yabancılara her seferinde en fazla 1 (bir) yıl süreli çalışma izni ve çalışma izni muafiyeti verilecektir.
7. En az altı aylık geçici koruma süresini doldurmuş olan yabancılar, Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerine başvurarak “iş arayan” olarak kurum hizmetlerinden yararlanmak amacıyla kayıt yaptırabilirler.
8. “Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik”te düzenlenmeyen konularda, 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun ile bu Kanunun Uygulama Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
9. Geçici koruma sağlanan yabancılara ilişkin “çalışma izni” ile “çalışma izni muafiyeti” başvuruları yabancıların 99 ile başlayan kimlik numarası ile yapıldığından, yabancıların sahip oldukları 98 ile başlayan numaraları ile http://www.goc.gov.tr/gecicikoruma/Pages/YabanciKimlikSorgulama.aspx adresinden sorgulama yapılarak 99 ile başlayan kimlik numaraları öğrenilebilir.
10. Geçici koruma sağlanan yabancının çalışma izninin bulunup bulunmadığı ile çalışma izni muafiyeti kapsamında olup olmadığı Yabancı Çalışma İzni Sorgulama Sistemi (www.calismaizni.gov.tr) üzerinden yabancı kimlik numarası girilerek sorgulanabilir.
…
Normal Çalışma İzni Değerlendirme Kriterleri
6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanununun Geçici 1. Maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca halen yürürlükte bulunan Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 13 üncü Maddesi Uyarınca Belirlenen Yabancıların Çalışma İzin Taleplerine İlişkin Olarak Başvuru Sahibi İşyerlerinin ve Yabancıların Karşılaması Zorunlu Olan Değerlendirme Kriterleri Aşağıda Belirtilmiştir;
1. Çalışma izni talep edilen işyerinde en az beş T.C. vatandaşının istihdamı zorunludur. İzin isteyen yabancının şirket ortağı olması halinde beş kişilik istihdam şartı, Bakanlıkça verilecek bir yıllık çalışma izninin son altı ayı için aranır. Aynı işyerinde birden fazla yabancı için çalışma izni talebinde bulunulması durumunda, çalışma izni verilen ilk yabancıdan sonraki her bir yabancı için ayrı ayrı beş T.C. vatandaşı istihdamı aranacaktır.
2. İşyerinin ödenmiş sermayesinin en az 100.000 TL veya brüt satışlarının en az 800.000 TL veya son yıl ihracat tutarının en az 250.000 ABD Doları olması gerekmektedir.
3. Dernek ve vakıflarda çalışacak yabancılara ilişkin izin taleplerinde 2 nci madde, yabancı devlet havayollarının Türkiye temsilciliklerinde, eğitim sektörü ve ev hizmetlerinde çalışacak yabancıların çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde ise, 1 inci ve 2 nci maddeler uygulanmayacaktır.
4. İzin isteyen şirket ortağı yabancının, 40.000 TL’den az olmamak üzere sermaye payının en az yüzde 20 olması zorunludur.
5. İşveren tarafından yabancıya ödeneceği beyan edilen aylık ücret miktarının yabancının görev ve yetkinliği ile bağdaşır seviyede olması zorunludur. Buna göre, başvuru tarihi itibariyle yürürlükte bulunan asgari ücret tutarı dikkate alınmak suretiyle yabancıya ödenecek ücretin en az;
– Üst düzey yöneticiler ve pilotlar için asgari ücretin 6,5 katı,
– Birim veya şube müdürleri ile mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 4 katı,
– (Değişik: 16.03.2012/ÇGM-5241) Uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde çalışacaklar ile öğretmenler için asgari ücretin 3 katı,
– (Değişik: 03.02.2012/ÇGM-2285) Ev hizmetlerinde çalıştırılacak yabancılar için en az asgari ücret, diğer mesleklerde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 1,5 katı,
– (Değişik: 16.03.2012/ÇGM-5241) Turizm-animasyon organizasyon firmalarında akrobat ve benzeri unvanlarda çalışacak yabancılar ile masör, masöz ve SPA terapisti gibi işlerde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 2 katı, olması gerekmektedir
6. (Değişik:01.02.2017/UİGM-1061) Bünyelerinde;
– İzinli masaj salonu bulunduğunu kanıtlayan Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli en az üç yıldızlı turizm işletmelerinin, belgeli tatil köylerinin, resmi makamlardan alınmış faaliyet izni bulunan termal otellerin,
– Hamam-sauna-SPA vb. kompleksi bulunduran belgeli turizm işletmeleriyle anlaşmalı (sözleşme bulunan) tesislerin,
– En az yirmi (20) Türk vatandaşı çalıştıran resmi makamlardan izinli spor merkezlerinin,
– Masör, masöz ve SPA terapisti gibi uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerdeki yabancı çalıştırma talepleri değerlendirmeye alınacak, bu kapsamda bulunmayan işletme ve işyerlerinin talepleri ise uygun bulunmayacaktır.
7. (Değişik: 20.4.2011/ÇGM-8108) Eğlence sektörünün ve turizm-animasyon organizasyon firmalarının uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerinde istihdam edilecek yabancılar için en az 10 T.C. vatandaşı çalıştırılması halinde her bir yabancı için ayrı ayrı beş T.C. vatandaşı istihdamına ilişkin kota ayrıca uygulanmayacaktır.
8. (Ek madde: 20.4.2011/ÇGM-8108) Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde hüküm bulunan haller ile kamu kurum ve kuruluşlarınca sözleşme veya ihale usulleriyle mal ve hizmet alımı işlerinde çalıştırılacak yabancılara ilişkin çalışma izin taleplerinin değerlendirilmesinde 1 inci ve 2 nci maddelerde belirlenen kriterler uygulanmayacaktır.
9. (Ek madde: 20.4.2011/ÇGM-8108) İleri teknoloji gerektiren işlerde veya aynı vasıflarda Türk uzmanın bulunmadığı hallerde Genel Müdürlük Makamınca verilecek onay üzerine 1 inci ve 2’nci maddelerle belirlenen kriterler uygulanmayacaktır.
10. (Ek madde: 20.4.2011/ÇGM-8108) Özellik Arzeden Doğrudan Yabancı Yatırım koşullarını taşıyan işletmelerde kilit personel dışında istihdam edilecek yabancılar için, 1 inci madde ile belirlenen kriter, işletmenin ülke çapındaki tüm işyerlerinde çalışan T.C. vatandaşı sayısı esas alınarak uygulanır.
BAŞVURULARINDA KRİTER UYGULANMAYACAK YABANCILAR
Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliği hükümlerince çalışma izni değerlendirme kriterlerine tabi olmayan yabancılar aşağıda belirtilmiş olup, burada belirtilen yabancıların çalışabilmeleri için çalışma izni almaları zorunludur. Çalışma izin başvuruları çalışma izni değerlendirme kriterlerine tabi tutulmaksızın sonuçlandırılan söz konusu yabancıların bu kapsamda bulunduklarını T.C. resmi makamlarından alınmış belgelerle kanıtlamaları zorunludur.
– Anne, baba veya çocuğu Türk vatandaşı olan yabancılar,
– En az üç yıl süreyle Türk vatandaşı ile evlilik birliği içinde yaşayan yabancılar,
– Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşı yabancılar,
– Türk ve akraba toplulukları uygulamaları çerçevesinde ikamet izni verilmiş olan yabancılar,
– İnsani mülahazalar çerçevesinde ikamet izni verilmiş olan yabancılar,
– İnsan ticareti mağduru olarak ikamet izni verilmiş olan yabancılar,
– Vatansız statüsünde ikamet izni verilmiş olan yabancılar.
Kaynak: T.C. . Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
