TÜRMOB
Mevzuat Sirküleri 21.08.2021/167
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklikler Yapıldı
ÖZET Sosyal Güvenlik mevzuatının usul işlemleri olarak da adlandırılan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde önemli değişiklikler yapılmıştır.
1) Mahiyet kodu; yapılan işin özel veya kamu sektörüne ait daimi veya geçici olduğunu belirtmeye yönelik olup tek hane rakamdan ibarettir. Özel sektöre ait devamlı işyerlerine, ‘2’ ve özel sektöre ait geçici işyerlerine ‘4’ mahiyet kodu , 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen kamu idareleri ve kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların bağlı idare, ortaklık, müessese ve işletmeleri ve yukarıda belirtilenlerin ödenmiş sermayesinin % 50’sinden fazlasına sahip oldukları ortaklık ve işletmeler, özel kanunlarına göre personel çalıştıran diğer kamu kurumlarına ait devamlı işyerlerine ‘1’, geçici işyerlerine ‘3’ mahiyet kodu verilecektir.
2) Aylık Prim ve Hizmet Belgesi veya Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesini vermeye yetkili meslek mensubunun kendisinin veya birinci dereceden yakınının, Kanuna göre SGK’ya verilmesi gereken her türlü bilgi, belge, bildirge ve beyannamelerin verilmesine veya SGK’ ya yapılması gereken başvurulara ilişkin sürelerin bitimine 7 gün veya daha az süre kala vefat etmesi halinde, söz konusu yükümlülüklerinin yasal sürelerinin son gününü takip eden günden itibaren 7 nci günün sonuna kadar yerine getirilmesi ve bu süre içinde sigorta primlerinin ödenmesi halinde bu yükümlülükler SGK mevzuatında öngörülen sürede yerine getirilmiş sayılacaktır.
3) 5510 sayılı Kanunun 4-1/ (a) ve (c) bendi kapsamında sigortalı çalıştıran işyerlerinin tescilinde, işyeri bildirgesi yeterli sayılmış, elektronik ortamda temin edilebilenler hariç olmak üzere eki belgeler ihtiyaç olması hâlinde istenecektir. Ancak alt işveren sözleşmesi, adi ortaklık sözleşmesi, inşaat yapım sözleşmesi ile
ÖZET ihaleli işlerde ihale makamı yazısı, elden posta yoluyla veya SGK tarafından belirlenen şekilde verilmesi gerekmektedir. 4) Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabi şirketlerin nevilerinin değişmesi, birleşmesi, bölünmesi veya diğer bir şirkete katılması durumunda, bu hususların ticaret siciline tesciline ilişkin ilan tarihini; adi şirketlerde şirkete yeni ortak alınması halinde ise, en geç yeni ortağın alındığı tarihi; takip eden on gün içinde bu durumların işyeri bildirgesi ile e-sigorta kanalıyla SGK’ya verilmesi zorunlu tutulmuştur. 5) Sigortalılara bir takvim yılı içinde tek hekim tarafından ayaktan tedavilerde verilecek istirahat sürelerinin toplamı 40 günü geçemeyecektir. Bu süreyi aşan istirahat raporlarının sağlık kurulunca verilmesi gerekmektedir. 6) 5510 sayılı Kanunun 4-1/ (a) bendi kapsamındaki sigortalıların istirahatli olduğu dönemde işyerlerinde çalışıp çalışmadığına dair bildirimin işverenleri tarafından istirahatin sona erdiği aya ait aylık prim ve hizmet belgesi/Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin verileceği süre içinde SGK tarafından belirlenen usule göre elektronik yapılması gerekir. Çalışılmadığına dair bildirimin yapılmaması veya süresi dışında yapılması halinde 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendine göre idari para cezası uygulanacaktır. 7) SGK’ya verilmesi gerekli olan aylık prim ve hizmet belgesinin özel ve kamu sektöründe verilme süresi takip den ayın/dönemin 23 ü yerine 26’sı olarak belirlenmiştir. 8) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendine tabi olarak tarımsal faaliyette bulunanlar, genel sağlık sigortası primi ile kısa ve uzun vadeli sigorta kolları primlerinden ait olduğu yılın Ocak-Haziran dönemi primlerini Temmuz ayı sonuna, Temmuz-Aralık dönemi primlerini takip eden yılın Ocak ayı sonuna kadar ödeyebilecekleridir. 9) Asgari işçilik hesaplamalarında inşaatın ruhsatnamesinde yer alan yapı sınıfı ve grubu esas alınarak araştırma işlemi yapılacaktır.
SOSYAL SİGORTA İŞLEMLERİ YÖNETMELİĞİ’NDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER:
18 Ağustos 2021 tarihli 31572 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde (SSİY) yapılan önemli değişiklikler aşağıda belirtilmiştir.
1-SSİY’nin 5 inci maddesinde yapılan değişiklikle;
⎯ Elektrik ve iletişim alt yapısında meydana gelen arıza, yangın, yıldırım, infilak ve benzeri olaylar sonucu meydana gelen ve işlem yapmayı engelleyici durumlar ile sel veya su baskını, fırtına, yer kayması, deprem gibi tabi afetler ile grev, lokavt, sabotaj, terör saldırıları nedeniyle yapılacak ertelemelere ilişkin düzenleme yapılmıştır.
⎯ Meslek mensubunun kendisinin veya yakınının vefat etmesi ve vefat tarihi itibarıyla beyanname/bildirimin verilme süresinin bitimine 7 gün veya daha az süre kalmış olması durumunda, yakını veya kendisi vefat eden meslek mensubu tarafından beyanname/bildirimleri verilen mükelleflerin mezkûr beyanname/bildirim verilme süreleri ile bunlara istinaden tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerinin son günü, bunların verilmesi gereken sürenin son gününü takip eden günden itibaren 7 nci güne uzatılmıştır.
2- SSİY’nin 9 uncu maddesinde yapılan değişiklikle;
5510 sayılı Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında ev hizmetlerinde aynı gerçek kişi yanında ayda on gün ve daha fazla çalışanlar ile konut kapıcılığı işyerlerinde çalıştırılanlar da sigortalı sayılanlar kısmına eklenmiş, vazife malullüğü aylığı bağlanmış malullerden muhtar olarak seçilenler hakkında kısa vadeli sigorta kolları ile uzun vadeli sigorta kolları uygulanmayacağı, Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında ev hizmetlerinde aynı gerçek kişi yanında ayda on günden az çalışanlar hakkında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası, istekleri halinde uzun vadeli sigorta hükümleri ile genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.
3- SSİY’nin 27 inci maddesinde yapılan değişikle;
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı çalıştırılmasa dahi şirket kuruluş sözleşmesi, ruhsat gibi belgelere istinaden kamu kurum ve kuruluşları tarafından Kuruma elektronik ortamda intikal ettirilen işyeri tesciline ilişkin bilgilere göre SGK tarafından işyeri tescili yapılacağı açıklanmış ve resmi gazete yayımlanan işveren uygulama tebliğinin 8.1.1- İşyerinin Tescili başlığındaki işyeri bildirgesine ilişkin hükümleri buraya taşınmıştır.
4- SSİY’nin 28 inci maddesinde yapılan değişikle;
Mahiyet kodunun; yapılan işin özel veya kamu sektörüne ait daimi veya geçici olduğunu belirtmeye yönelik olup tek hane rakamdan ibaret olduğu, özel sektöre ait devamlı işyerlerine, ‘2’ ve özel sektöre ait geçici işyerlerine ‘4’ mahiyet kodu, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen kamu idareleri ve kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların bağlı idare, ortaklık, müessese ve işletmeleri ve yukarıda belirtilenlerin ödenmiş sermayesinin % 50’sinden fazlasına sahip oldukları ortaklık ve işletmeler, özel kanunlarına göre personel çalıştıran diğer kamu kurumlarına ait devamlı işyerlerine ‘1’, geçici işyerlerine ‘3’ mahiyet kodu verileceği belirtilmiştir.
5- SSİY’nin 29 uncu maddesinde yapılan değişikle;
5510 sayılı Kanunun 4-1/ (a) ve (c) bendi kapsamında sigortalı çalıştıran işyerlerinin tescilinde, işyeri bildirgesinin yeterli olacağı, elektronik ortamda temin edilebilenler hariç olmak üzere eki belgeler ihtiyaç olması hâlinde isteneceği ancak alt işveren sözleşmesi, adi ortaklık sözleşmesi, inşaat yapım sözleşmesi ile ihaleli işlerde ihale makamı yazısı, elden posta yoluyla veya SGK tarafından belirlenen şekilde verileceği belirtilmiştir.
6- SSİY’nin 33 üncü maddesinde yapılan değişikle;
Resmi gazete yayımlanan işveren uygulama tebliğinin İşyerinin Tescili başlığındaki işyeri devri, nakli, intikaline ilişkin hükümleri buraya taşınmıştır.
7- SSİY’nin 39 üncü maddesinde yapılan değişikle;
⎯ Sigortalıların ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerdeki tedavileri sonucu verilen istirahat raporlarının ilgili ülke mevzuatına uygun olduğunun ülkemiz dış temsilciliklerince onanması hâlinde, yetkilendirilen hekim ve sağlık kurullarının ayrıca onayı aranmayacağı,
⎯ İstirahat raporlarının elektronik ortamda düzenlenmesi durumunda yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularınca istirahat raporunun, düzenleme tarihinden itibaren üç iş günü içerisinde onaylanacağı, istirahat raporunun elektronik ortamda düzenlenememesi halinde, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularınca istirahat raporlarının birer nüshası düzenlendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde sigortalının işyerinin kurulu bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine, sözleşmeli ülke sigortalısının belgeleri ise sağlık yardımı belgesini düzenleyen sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine gönderileceği,
⎯ Sigortalılara bir takvim yılı içinde tek hekim tarafından ayaktan tedavilerde verilecek istirahat sürelerinin toplamı 40 günü geçemeyeceği, bu süreyi aşan istirahat raporları sağlık kurulunca verileceği,
Belirtilmiştir.
8- SSİY’nin 40 ıncı maddesinde yapılan değişikle;
⎯ Sigortalının, aynı süre içinde aynı sigortalılık hâline tabi olacak şekilde birden fazla işyerinde çalışması hâlinde, üst sınır dikkate alınarak ilgili dönemdeki prime esas kazançlar toplamının, bir ay için 30, toplamda 90 günü geçmemek üzere bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle gelir ve ödeneğe esas günlük kazancın hesaplanacağı,
⎯ Mahsuplaşma talebinde bulunan iş yerlerinde çalışan sigortalılara ödenecek geçici iş göremezlik ödeneği, yapılacak protokol ile sigortalılar için SGK’ ya ödenecek sigorta primine mahsup edilmek üzere, işverenleri tarafından SGK adına sigortalılara ödenebileceği, işveren tarafından sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmesi hâlinde, SGK tarafından hesaplanarak bulunacak geçici iş göremezlik ödeneği toplamı, işverenin SGK’ ya olan borcuna, borcun olmaması hâlinde ise ilk prim borcuna mahsup edileceği, işyerinin kapanmış olması hâlinde ise iade edileceği,
⎯ 5510 sayılı kanunun 4-1/a kapsamındaki sigortalıların istirahatli olduğu dönemde işyerlerinde çalışıp çalışmadığına dair bildirimin işverenleri tarafından istirahatin sona erdiği aya ait aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin verileceği süre içinde Kurumca belirlenen usule göre elektronik ortamda yapılmasının zorunlu olduğu, çalışılmadığına dair bildirimin yapılmaması veya süresi dışında yapılması halinde 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendine göre idari para cezası uygulanacağı,
Belirtilmiştir.
9- SSİY’nin 53 üncü maddesinde yapılan değişikle;
Malûllük durumunu gösteren sağlık kurulu raporu alınmadan doğrudan malûllük aylığı bağlanması talebinde bulunan sigortalılardan, varsa talep tarihinden önceki 6 ay içerisinde SGK tarafından yetkilendirilmiş hastanelerce düzenlenmiş durum bildirir sağlık kurulu raporunun kabul edileceği, yoksa SGK tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucusuna sevk edilerek, malûllük durumunun tespitine esas sağlık kurulu raporunun temini yoluna gidileceği, belirtilmiştir.
10- SSİY’nin 59 üncü maddesinde yapılan değişikle;
Yaşlılık aylığı bağlanması veya toptan ödeme yapılması talebinde bulunan ve talep tarihi itibari ile yaşlılık aylığı için diğer şartları taşımakla birlikte gerekli prim ödeme gün sayısını sonradan tespit edilen hizmet süreleriyle tamamlayanlardan, toptan ödeme talebinden önce tahsis talebinde bulunanlara ilk tahsis talep tarihi, diğerlerine ise toptan ödeme talep tarihi esas alınarak aylık bağlanacağı, toptan ödeme tutarı bağlanacak aylıklardan mahsup edileceği, belirtilmiştir.
11- SSİY’nin 66 ıncı maddesinde yapılan değişikle;
Hizmet borçlanmasına ilişkin taleplerin, örneği SGK tarafından hazırlanan hizmet borçlanması başvuru belgesi veya borçlanma isteğini belirtir dilekçe ile SGK’ ya yapılacağı, Kanunun yürürlük tarihinden önce veya sonra geçen ve Kanunun 41 inci maddesinde belirtilen sürelerin borçlanılması için borçlanma talep tarihinden önce Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının;
– (a) bendi kapsamında tescil edilmiş ve adına kısa ve/veya uzun vadeli sigorta kollarına tabi prim bildirilmiş/tahakkuk etmiş olması,
– (b) bendi kapsamında tescil edilmiş ve talep tarihi itibariyle tahakkuk etmiş veya ödenmiş süresi olması,
– (c) bendi kapsamında tescil edilmiş olması,
gerekmekte olduğu, borçlanma talep tarihi veya ölüm tarihi itibarıyla sigortalı olma şartı aranmayacağı,
Borçlanma gün sayısının ilgili aylara mal edilmesinde ayın 30, yılın 360 gün olarak dikkate alınacağı, borçlanma sürelerinin kanunla belirlenmiş süreleri aşamayacağı Belirtilmiştir.
12- SSİY’nin 97 inci maddesinde yapılan değişikle;
Resmi gazete yayımlanan işveren uygulama tebliğinin 7- Prime Esas Kazancın Tespitine İlişkin Usul Ve Esaslar başlığındaki sigortalıların prime esas kazançlarına ilişkin hükümleri buraya taşınmıştır.
13- SSİY’nin 100′ üncü maddesinde yapılan değişikle;
Resmi gazete yayımlanan işveren uygulama tebliğinin 2.1.2.3- Ay/Dönem İçinde Bazı Günlerde Çalışmamış ve Çalışmadığı Günler İçin Ücret Almamış Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması, 2.1.2.4- İşverenlerce Kurumumuzdan Geçici İş Göremezlik Ödeneği Alan Sigortalılara İstirahatli Oldukları Süreler İçin Ücret Ödenmesi Halinde Prim Ödeme Gün Sayısının Hesaplanması ve 2.1.2.5- Hafta Tatili Ücretine Hak Kazanıp Kazanılmamasına Göre Prim Ödeme Gün Sayısının Hesaplanmasına ilişkin hükümleri buraya taşınmıştır.
14- SSİY’nin 102 inci maddesinde yapılan değişikle; Resmi gazete yayımlanan işveren uygulama tebliğinin 2.1- Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin Düzenlenmesi başlığı altındaki hükümleri, buraya taşınmış, SGK’ ya verilmesi gerekli olan aylık prim ve hizmet belgesinin özel ve kamu sektöründe verilme süresi takip den ayın/dönemin 23 ü yerine 26’sı olarak belirlenmiştir.
15- SSİY’nin 108 inci maddesinde yapılan değişikle; ⎯ 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendine tabi olarak tarımsal faaliyette bulunanlar, genel sağlık sigortası primi ile kısa ve uzun vadeli sigorta kolları primlerinden ait olduğu yılın Ocak-Haziran dönemi primlerini Temmuz ayı sonuna, Temmuz-Aralık dönemi primlerini takip eden yılın Ocak ayı sonuna kadar ödenebileceği, ⎯ Görevine son verilenlerden yargı kararı ile görevlerine iade edilenlerin görevine son verildiği tarih ile görevine başladığı tarih arasındaki sürelere ilişkin sigorta primleri sigortalı ve işveren hisselerine ait gecikme cezası ve gecikme zamları ile birlikte prim ödeme yükümlüsü olan kurumlarınca ödeneceği, Belirtilmiştir.
16- SSİY’nin 111 inci maddesinde yapılan değişikle; Asgari işçilik hesaplamalarında İnşaatın ruhsatnamesinde yer alan yapı sınıfı ve grubu esas alınarak araştırma işleminin yapılacağı, belirtilmiştir.
17- SSİY’nin 112 inci maddesinde yapılan değişikle;
⎯ Asgari işçilik hesaplaması sonucu ortaya çıkan borcun işverence tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi veya itirazda bulunulmaması halinde borç kesinleşeceği ve işlemlerin sonuçlandırılacağı,
⎯ Ünitece hesaplanan borca işverence faturalı işçilik ödemeleri, fatura mukabili iş yaptırılması, işin kısmen devamlı işyeri sigortalıları ile yapılması, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamı dışındaki kişilerin çalışması nedenleriyle itiraz edilmesi halinde, SGK’nın denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurlarınca inceleme yapılacağı,
Belirtilmiştir.
SGK mevzuatı ile ilgili hususlarda yönetmelikte yapılan değişikliklere riayet edilmesi yararlı olacaktır.
Kaynak: TÜRMOB
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
