Vakıflarda Çalışanların Sigortalılığı
(Ek, 24/4/2019 tarihli ve 2019/9 sayılı Genelge)
5737 sayılı Vakıflar Kanunu gereğince vakıflarda, diğer tüzel kişiliklerden farklı olarak zorunlu organ tektir ve o da yönetim organıdır. Yönetim organı dışında vakıf senedinde başkaca organlara yer verilmesine engel yoktur. Vakıflarda yönetim organı tek kişiden oluşabileceği gibi bir kuruldan da oluşabilir. Yönetim organının tek kişiden oluştuğu vakıflarda vakıf başkanının kendisi ile hizmet akdi ilişkisi kurmasına imkan olmadığından, yönetim organının tek kişiden oluştuğu vakıfların faaliyetlerinde vakıf başkanlarının kanundan doğan görevleri haricinde, üçüncü şahısların yapabilecekleri işleri yapmaları halinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmayacaktır.
Yönetim organının kurul halinde görev yaptığı vakıflarda; vakıf başkanları, vakıf faaliyetlerinde görev alan mütevelli heyeti, denetim kurulu üyeleri, bağlı oldukları mevzuattan doğan görevleri haricinde, hizmet akdine tabi olarak, üçüncü şahısların yapabilecekleri işleri yapmaları karşılığında ücret ödenmesi şartıyla Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılacak, geriye dönük yapılan bildirimler ise cari usullere göre sonuçlandırılacaktır.
Ayrıca vakıflara ait işyerlerinde hizmet akdine tabi olarak çalışanların Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmaları gerekmektedir. Vakıf adına bankada hesap açma, para çekme, para yatırma, kamu ya da özel kuruluşlarca yapılacak yazılı/sözlü borçlandırıcı işlemlerin yerine getirilmesi için tesis edilen vekalet ilişkisi, kişinin yöneticilik faaliyetini yerine getirmesine yönelik olup, sigortalılık niteliğinin belirlenmesinde belirleyici unsur olarak dikkate alınmayacaktır.
Örnek 1- Eğitim ve Yardımlaşma Vakfının, vakıf senedi incelendiğinde yönetim kurulunun beş kişiden, denetleme kurulunun ise üç kişiden oluştuğu anlaşılmıştır. Vakfın, yönetim kurulu başkanı (D)’nin, Niğde’nin Bor ilçesi Çukurkuyu Beldesinde bulunan ilkokul öğrencilerine kitap malzemeleri götürmek için gitmiş ve vakıf adına dağıtım işlerini yerine getirmiştir. Burada (D)’nin yapmış olduğu iş vakıf başkanlığından dolayı görevini yerine getirdiğinden Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmayacaktır.
Örnek 2- Doğal Yaşam Vakfının vakıf senedi incelendiğinde, yönetim organının tek kişiden oluştuğu, o kişinin de (B) olduğu belirtilmiştir. (B) kişisi vakfın başkanlığı görevi haricinde kalan sürede vakfın muhasebe işlemlerini yürütmesinden dolayı aylık 2.500 TL ücret almaktadır. (B) kişisi her ne kadar tabi olduğu kanunun verdiği görev haricinde bir iş yapsa da; vakıfta karar vermeye tek yetkili olduğu gerekçesi ile hizmet akdi oluşmadığından Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmayacaktır.
Örnek 3- (A) Vakfının, vakıf senedi incelendiğinde; yönetim ve denetleme kurullarının beşer kişiden oluştuğu anlaşılmıştır. Yönetim kurulu tarafından; vakfın İstanbul şubesine ait olan öğrenci yurdunun müdürlüğünü yürüten, aynı zamanda yönetim kurulu üyesi de olan (C) kişisine yaptığı iş karşılığında aylık 3.000 TL ücret ödemesi kararlaştırılmıştır. Burada (C) kişisi, yönetim kurulu üyeliği görevi haricinde üçüncü şahısların yapabileceği işi de yaptığı için Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılacaktır.
Kaynak: SGK Genelge – 2013/11
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
