7326 sayılı Kanunun 10. Maddesinin Altıncı Fıkrasına (Araç Muayenelerine) Dair Tebliğ TASLAĞI Hazırlandı.

9/6/2021 tarihli ve 31506 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunun 10 uncu maddesinin altıncı fıkrası kapsamında, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu uyarınca araç muayenelerini yaptırmaları gerektiği halde muayenelerini süresinde yaptıramamış olan araç sahiplerinin,  Kanunda belirtilen süre içerisinde muayenelerini yaptırmaları halinde kendilerine sağlanacak kolaylıklar hakkında düzenlemeler içeren 1 Seri No.lu 7326 Sayılı Kanunun 10 uncu Maddesinin Altıncı Fıkrasına (Araç Muayenelerine) Dair Tebliğ Taslağı hazırlanmıştır.

TASLAK TEBLİĞ – Yayın Tarihi: 9/6/2021 – 13:31

Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:

7326 SAYILI KANUNUN 10 UNCU MADDESİNİN ALTINCI FIKRASINA (ARAÇ MUAYENELERİNE) DAİR TEBLİĞ (SERİ NO:1)

I- AMAÇ, KAPSAM VE DAYANAK

3/6/2021 tarihli ve 7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun 9/6/2021 tarihli ve 31506 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

Bu Tebliğ ile 7326 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin altıncı fıkrasının Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden söz konusu fıkranın uygulamasına yönelik usul ve esaslar belirlenmiştir.

II- KANUN HÜKMÜ

7326 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin altıncı fıkrasında, “(6) Bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla (bu tarih dâhil) 2918 sayılı Kanun uyarınca araç muayenesi yaptırmaları gerektiği hâlde muayenelerini süresinde yaptırmamış olanların, 31/12/2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil) araç muayenelerini yaptırmaları ve anılan Kanunun 35 inci maddesi uyarınca muayene süresi geçirilen her ay ve kesri için tahsili gereken %5 fazla yerine Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları, bu Kanunun yayımlandığı tarihten (yayımlandığı ay dâhil) araç muayenelerinin yapıldığı tarihe kadar her ay ve kesri için aylık %0,75 oranı esas alınarak hesaplanacak tutarı ödemeleri şartıyla anılan madde uyarınca alınması gereken %5 fazlaların tahsilinden vazgeçilir ve yetkili kuruluş tarafından tahsil edilen bu tutarlar anılan maddede belirtilen süre ve şekilde Hazine hesaplarına aktarılır. Bu fıkra kapsamına giren alacaklara karşılık bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce tahsil edilmiş olan tutarların bu fıkra hükümlerine dayanılarak red ve iadesi yapılmaz. Bu fıkranın uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir. 22/3/2020 ila 3/7/2020 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) geçen süre için 2918 sayılı Kanunun 35 inci maddesinde yer alan %5 fazlaya ilişkin hüküm ve Yİ-ÜFE aylık değişim oranları uygulanmaz, tahsil edilmiş tutarlar red ve iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

III- UYGULAMAYA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR

13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun;

“Araçların muayenesi” başlıklı 34 üncü maddesinde, trafiğe çıkarılacak motorlu araçların teknik şartlara uyup uymadığının ekonomik yapıları da dikkate alınmak suretiyle belirli zamanlarda muayene edilerek tespit edileceği, motorlu araçların muayenelerinin, yönetmelikte belirtilen süreler içinde yaptırılmasının zorunlu olduğu, muayenesi yaptırılmamış bir araçla trafiğe çıkılması hâlinde araç sahibine idari para cezası kesileceği,

“Muayeneye yetkili kuruluşlar” başlıklı 35 inci maddesinde, araçların muayenelerinin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına ait muayene istasyonlarında veya bu Bakanlık tarafından işletme yetki belgesi ile yetki verilmesi halinde, yetki verilen gerçek veya tüzel kişilere ait muayene istasyonlarında yapılacağı, muayene süresi geçirilen her ay ve kesri için muayene ücretinin, yetki verilen gerçek veya tüzelkişi ya da alt işleticiler tarafından, %5 fazlası ile tahsil edileceği, tahsil edilen tutarın tamamının Hazine payı olarak, izleyen ayın yedinci günü akşamına kadar, yetki verilen gerçek veya tüzel kişi tarafından, yıllık gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine şekli ve içeriği Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen bir bildirim ile birlikte ödeneceği,

hüküm altına alınmıştır.

Bu hükümlere göre, araç muayenelerinin ilgili yönetmelikte belirtilen sürelerde yaptırılması zorunludur. Ancak, araç muayenesinin süresi içerisinde yaptırılmaması halinde, muayenenin yapıldığı yılda geçerli olan muayene ücreti ile birlikte gecikilen her ay ve kesri için %5 fazla hesaplanması ve ilgilisinden tahsil edilerek Kanunda düzenlenen sürede Hazine hesaplarına aktarılması gerekmektedir.

7326 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin altıncı fıkrası ile Kanunun yayımlandığı 9/6/2021 tarihine kadar muayene süresi geçtiği halde araç muayenelerini yaptırmamış olanların 31/12/2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil) araç muayenelerini yaptırmaları durumunda, 2918 sayılı Kanunun 35 inci maddesi gereği hesaplanması gereken %5 fazla yerine 7326 sayılı Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları, bu tarihten sonra aylık %0,75 oranı esas alınarak hesaplanacak tutarın muayene ücreti ile birlikte ödenmesi halinde söz konusu %5 fazlaların alınmayacağı düzenlenmiştir.

Kapsam ve Süre

7326 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin altıncı fıkrası kapsamına; Kanunun yayımlandığı 9/6/2021 tarihi itibarıyla (bu tarih dâhil) 2918 sayılı Kanunun 34 üncü maddesi uyarınca zorunlu araç muayenesi yaptırılması gerektiği halde muayeneleri süresinde yaptırılmamış olan araçlar girmektedir.

Kapsama giren araçların 31/12/2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil) muayene ettirilmesi durumunda, anılan fıkra hükmünden yararlanılabilecektir.

Öte yandan, zorunlu araç muayene tarihi 7326 sayılı Kanunun yayımlandığı 9/6/2021 tarihinden sonraya rastlayan araçların süresinde muayene ettirilmemesi halinde, araç muayene ücreti ile birlikte muayenede gecikilen her ay ve kesri için 2918 sayılı Kanunun 35 inci maddesi gereğince %5 fazlanın tahsil edilmesi gerektiği tabiidir.

%5 Fazla Yerine Hesaplanacak Tutarın Tespiti

7326 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin altıncı fıkrası gereğince, zorunlu araç muayenesinin süresinde yaptırılmaması nedeniyle 2918 sayılı Kanunun 35 inci maddesi uyarınca gecikilen her ay ve kesri için hesaplanan %5 fazla yerine, 7326 sayılı Kanunun yayımlandığı 9/6/2021 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile Kanunun yayımı tarihinden (yayımlandığı ay dâhil) araç muayenesinin yapıldığı tarihe kadar geçen her ay ve kesri için aylık %0,75 oranı esas alınarak hesaplanacak tutarın toplamının ödenmesi halinde %5 fazlaların tahsilinden vazgeçilecektir.

Bu durumda, %5 fazla yerine hesaplanacak tutar aşağıdaki formüle göre hesaplanacaktır.

%5 Fazla Yerine Hesaplanan Tutar = Araç Muayene Ücreti x [Araç Muayenesinin Yaptırılması Gereken Tarih ile Kanunun Yayımlandığı Tarih Arasında Geçen Süreye İlişkin Yİ-ÜFE Aylık Değişim Oranları Toplamı + (Kanunun Yayımlandığı Tarih ile Araç Muayenesinin Yapıldığı Tarih Arasında Geçen Ay Sayısı x %0,75)]

7326 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde, Yİ-ÜFE aylık değişim oranları tabirinin, Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği 31/12/2004 tarihine kadar toptan eşya fiyatları endeksi (TEFE) aylık değişim oranlarını, 1/1/2005 tarihinden itibaren üretici fiyatları endeksi (ÜFE) aylık değişim oranlarını, 1/1/2014 tarihinden itibaren yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranlarını, 1/11/2016 tarihinden itibaren aylık %0,35 oranını ifade ettiği hükme bağlanmış olup, Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın tespitinde bu oranlar kullanılacaktır.

Türkiye İstatistik Kurumunca, Ocak/2005 ayından Ekim/2016 ayına ait açıklanan Yİ-ÜFE aylık değişim oranları ile 1/11/2016 tarihinden itibaren esas alınacak aylık oran ekli tabloda (Ek:1) yer almaktadır. Yİ-ÜFE tutarlarının tespitinde kullanılacak olan Yİ-ÜFE aylık değişim oranlarının eksi değer çıkması durumunda bu oranlar da hesaplamada eksi değer olarak dikkate alınacaktır. Hesaplamaya konu döneme ilişkin olarak Yİ-ÜFE aylık değişim oranlarının toplamı eksi değer olması halinde, %5 fazla yerine alınması gereken Yİ-ÜFE tutarı sıfır kabul edilecektir. %5 fazla yerine yapılacak bu hesaplamalarda ilk aya ilişkin esas alınacak Yİ-ÜFE aylık değişim oranı, aracın geçerli zorunlu muayene tarihinin (bu tarihin ayın son günü olması durumunda da) rastladığı ay için açıklanmış olan oran olacaktır.

Yİ-ÜFE tutarının hesaplanmasında, %5 fazlanın hesaplama yöntemi ve hesaplama süreleri değiştirilmeyecek, sadece muayenenin süresinde yapılmamasından dolayı gecikilen her ay ve kesri için hesaplanan %5 fazla yerine Mayıs 2021 ayı dâhil Yİ-ÜFE aylık değişim oranları, Haziran 2021 ayından itibaren ise %0,75 oranı esas alınacaktır.

Ancak, 7326 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin altıncı fıkrasında yer alan “22/3/2020 ila 3/7/2020 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) geçen süre için 2918 sayılı Kanunun 35 nci maddesinde yer alan %5 fazlaya ilişkin hüküm … uygulanmaz,” hüküm gereğince, 22/3/2020 ila 3/7/2020 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) geçen süre için %5 fazla hesaplanmayacağından, bu tarih aralığına isabet eden süreler için Yİ-ÜFE tutarı da hesaplanmayacaktır.

Örnek 1- (A) plakalı otomobilin araç muayene süresi 26 Ağustos 2016 tarihinde sona ermiştir.

Araç sahibi süresinde yaptırmadığı araç muayenesi için 15 Ekim 2021 tarihinde yetkili muayene istasyonuna gelerek aracını muayene ettirmek istediğinde, araç muayene ücreti ile birlikte ödemesi gereken %5 fazla yerine, 7326 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin altıncı fıkrası hükmü kapsamında ödeyeceği tutar aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

22 Mart 2020 ila 3 Temmuz 2020 tarihleri arası için %5 fazla hesaplanmadığından, aynı süreye Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak bir hesaplama da yapılmayacaktır.

2021 yılında otomobiller için 372,88 TL araç muayene ücreti alınmaktadır. Buna göre, %5 fazlanın hesaplandığı süre ve %5 fazla tutar aşağıdaki şekilde olacaktır.

Bu örnekte, %5 fazla yerine uygulanacak Yİ-ÜFE aylık değişim oranları ile %0,75 oranı dönemler itibarıyla aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Bu durumda, tabloda yer alan oranlar esas alınarak %5 fazla yerine ödenecek tutar aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

%5 Fazla Yerine Hesaplanan Tutar= Araç Muayene Ücreti x [Araç Muayenesinin Yaptırılması Gereken Tarih ile Kanunun Yayımlandığı Tarih Arasında Geçen Süreye İlişkin Yİ-ÜFE Aylık Değişim Oranları Toplamı + (Kanunun Yayımlandığı Tarih ile Araç Muayenesinin Yapıldığı Tarih Arasında Geçen Ay Sayısı x %0,75)]

%5 Fazla Yerine Hesaplanan Tutar  = 372,88 x [%19,06 + (5 x %0,75)]

372,88 x %22,81

85,05 TL

Buna göre, araç sahibinin ödeyeceği araç muayene ücreti ile %5 fazla yerine ödeyeceği tutar ve tahsilinden vazgeçilecek %5 fazlaya ilişkin tutar aşağıdaki gibi olacaktır.

Dolayısıyla, 7326 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin altıncı fıkrası kapsamında aracın muayene ettirilmesi halinde 1.099,99 TL fazla yerine 85,05 TL tahsil edilecektir.

Örnek 2- (B) plakalı otomobilin araç muayene süresi 10 Ekim 2019 tarihinde sona ermiş olmakla birlikte, aracın çalınmasından dolayı tescil kaydı 23 Ocak 2020 tarihinde silinmiş ve aracın daha sonra bulunması nedeniyle 17 Temmuz 2020 tarihinde yeniden açılmıştır.

Araç sahibi, 27 Ağustos 2021 tarihinde yetkili muayene istasyonuna gelerek aracını muayene ettirmek istediğinde, araç muayene ücreti ile birlikte gecikilen her ay ve kesri için ödeyeceği %5 fazla yerine ödeyeceği tutar aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

Aracın trafikten tescil kaydının silindiği 23 Ocak 2020 ila 16 Temmuz 2020 tarihleri arası için %5 fazla hesaplanmadığından, aynı süreye Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak bir hesaplama da yapılmayacaktır.

2021 yılında otomobiller için 372,88 TL araç muayene ücreti alınmaktadır. Buna göre, %5 fazlanın hesaplandığı süre ve %5 fazla tutar aşağıdaki şekilde olacaktır.

Bu örnekte, %5 fazla yerine uygulanacak Yİ-ÜFE aylık değişim oranları ile %0,75 oranı dönemler itibarıyla aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Bu durumda, tabloda yer alan oranlar esas alınarak %5 fazla yerine ödenecek tutar aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

%5 Fazla Yerine Hesaplanan Tutar= Araç Muayene Ücreti x [Araç Muayenesinin Yaptırılması Gereken Tarih ile Kanunun Yayımlandığı Tarih Arasında Geçen Süreye İlişkin Yİ-ÜFE Aylık Değişim Oranları Toplamı + (Kanunun Yayımlandığı Tarih ile Araç Muayenesinin Yapıldığı Tarih Arasında Geçen Ay Sayısı x %0,75)]

%5 Fazla Yerine Hesaplanan Tutar  = 372,88 x [%5,25 + (3 x %0,75)]

372,88 x %7,50

27,97 TL

Buna göre, araç sahibinin ödeyeceği araç muayene ücreti ile %5 fazla yerine ödeyeceği tutar ve tahsilinden vazgeçilecek %5 fazlaya ilişkin tutar aşağıdaki gibi olacaktır.

Dolayısıyla, 7326 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin altıncı fıkrası kapsamında aracın muayene ettirilmesi halinde 335,60 TL fazla yerine 27,97 TL tahsil edilecektir.

IV- DİĞER HUSUSLAR

7326 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin altıncı fıkrasında yer alan “22/3/2020 ila 3/7/2020 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) geçen süre için 2918 sayılı Kanunun 35 nci maddesinde yer alan %5 fazlaya ilişkin hüküm … uygulanmaz,” hükmü, 2918 sayılı Kanunun 34 üncü maddesi uyarınca zorunlu araç muayenesini süresinde yaptırmamış olan tüm araç sahipleri için geçerli olup, hükümden yararlanılması için belirli bir tarih sınırı bulunmamaktadır. Bu itibarla, zorunlu araç muayene tarihi 3/7/2020 tarihinden önce olduğu halde muayeneyi 22/3/2020 tarihinden sonra yaptıranlar için 22/3/2020 ila 3/7/2020 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) geçen süreye %5 fazla hesaplanmayacaktır. 

7326 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin altıncı fıkrasında, fıkra kapsamına giren alacaklara karşılık Kanunun yayımlandığı tarihten önce tahsil edilmiş olan tutarların bu fıkra hükümlerine dayanılarak red ve iadesinin yapılmayacağı hüküm altına alınmıştır. Bu nedenle, Kanunun yayım tarihi olan 9/6/2021 tarihinden önce tahsil edilmiş olan %5 fazlalar red ve iade edilmeyecektir. 

Muayeneye yetkili kuruluşlar tarafından, 7326 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin altıncı fıkrası kapsamında %5 fazlalar yerine tahsil edilen tutarların 2918 sayılı Kanunun 35 inci maddesinde belirtilen süre ve şekilde Hazine hesaplarına aktarılması gerekmektedir.

Tebliğ olunur.

*7326 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendi gereğince, 1/11/2016 tarihinden Yİ-ÜFE aylık değişim oranı olarak aylık 0,35 oranı dikkate alınmıştır.

Kaynak: GİB – TASLAK TEBLİĞ 9.6.2021
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.