Bir araç kiralama firması almış olduğu araçları nasıl muhasebe kaydı yapmalıdır?
Araç için ÖTV ödenmiş ise 254 veya 770 hesaba yazılır. Amortisman için kıst uygulaması olmaz.(VUK Md.320)
Özelge: Özel matraha tabi ikinci el araç satışında KDV oranı hk.
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Gaziantep Vergi Dairesi Başkanlığı
(KDV- ÖTV Müdürlüğü)
| Sayı | : | 20811645-130[18-415-9]-E.9046 | 05.02.2019 | ||
| Konu | : | Özel matraha tabi ikinci el araç satışında KDV oranı hk. | |||
| İlgi | : | 09.04.2018 havale tarihli özelge talep formunuz. |
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal ettiğiniz belirtilerek, katma değer vergisi (KDV) mükellefi olmayanlardan alınan araçlar ile mükellef olanlardan istisna kapsamında alınan araçların vasfında esaslı değişiklik yapılmaksızın tesliminde faturanın nasıl düzenleneceği hususu ile bunların KDV oranı hakkında bilgi istenilmektedir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 23/f maddesinde; ikinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmaz ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce, KDV mükellefi olmayanlardan (mükellef olanlardan istisna kapsamında yapılan alımlar dâhil) alınarak vasfında esaslı değişiklik yapılmaksızın satılan ikinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmazların tesliminde matrahın, alış bedeli düşüldükten sonra kalan tutar olduğu hüküm altına alınmıştır.
KDV oranları anılan Kanunun 28 inci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (BKK) eki (I) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 1, (II) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 8, bu listelerde yer almayan vergiye tabi işlemler için % 18 olarak tespit edilmiştir.
Söz konusu BKK eki (I) sayılı listenin 9 uncu sırasında; Türk Gümrük Tarife Cetveli (TGTC)’ nin 87.03 tarife pozisyonundaki binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlardan (87.02 pozisyonuna girenler hariç) kullanılmış olanların tesliminin % 1 oranında KDV’ye tabi tutulması öngörülmüştür.
Ayrıca, 287 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı eki Kararın 4 üncü maddesinde, 31/10/2018 tarihinden 31/12/2018 tarihine kadar (bu tarih dâhil) uygulanmak üzere; 25/12/2017 tarihli ve 2017/11170 sayılı BKK ile yürürlüğe konulan İstatistik Pozisyonlarına Bölünmüş TGTC’nin; 8701.20, 87.02, 87.04, 87.05 gümrük tarife istatistik pozisyon (GTİP) numaralarında yer alan malların KDV oranı % 1 olarak belirlenmiştir.
Bunun yanı sıra, ikinci el motorlu kara taşıtı teslimlerinde özel matrah uygulamasına ilişkin olarak KDV Genel Uygulama Tebliğinin (III/A-4.9) bölümünde gerekli açıklamalara yer verilmiştir.
Bu durumda, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiniz kapsamında KDV mükellefi olmayanlardan veya KDV mükellefi olmakla birlikte istisna kapsamında satış yapanlardan satın alınıp işletme adına kayıt ve tescil ettirilen, 2007/13033 sayılı BKK eki (I) sayılı listenin 9 uncu sırasında tanımlanan binek otomobil olmayan taşıtın satışı sırasındaki faturanın aşağıdaki bilgileri ihtiva edecek şekilde düzenlenmesi mümkündür.
| Satış bedeli (KDV Hariç) (1) | 40.000 TL |
| Alış Bedeli (2) | 35.000 TL |
| KDV Matrahı (3) = (1)-(2) | 5.000 TL |
| KDV Tutarı (Ticari araç) (4) = (3) x % 18 | 900 TL |
| Toplam (5) = (1)+(4) | 40.900 TL |
Söz konusu satışta özel matrah şekli uygulanan 5.000 TL’nin, 1 no.lu KDV beyannamesinin “Matrah” kulakçığının “Tevkifat Uygulanmayan İşlemler” tablosunda gösterilmesi, alış bedelinin (35.000 TL) ise aynı beyannamenin “Sonuç Hesapları” kulakçığındaki “Özel Matrah Şekline Tabi İşlemlerde Matraha Dahil Olmayan Bedel” satırında gösterilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, 8701.20, 87.02, 87.04, 87.05 GTİP numaralarında yer alan taşıtların KDV mükellefi olmayanlardan veya mükellef olanlardan istisna kapsamında alınmış olması halinde bunların satışında uygulanacak KDV oranının belirlenmesinde 287 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının da dikkate alınacağı tabiidir.
2021 YILINDA BİNEK ARAÇ ALIMI VE AMORTİSMANI ÖRNEK UYGULAMA
01/01/2021 Tarihinden itibaren geçerli olmak üzere; Gider olarak yazılacak tutar özel tüketim vergisi ve katma değer vergisinin toplam tutarı 01/01/2021 den itibaren 150.000 TL’dir.
Bu tutardan fazlası KKEG olarak kaydedilir.
01/01/2021 den itibaren Amortisman olarak indirim konusu yapılabilecek tutar;
-Özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç 170.000 TL,
-Vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hallerde ise 320.000 TL’dir.
YENİ (İLK İKTİSAP) BİNEK OTOMOBİL ALIMI VE AMORTİSMANINA İLİŞKİN MUHASEBE KAYDI
1)- ÖTV ve KDV’nin MALİYETE EKLENMESİ HALİNDE
Örnek: (X) Anonim Şirketi genel yönetim hizmetlerinde kullanılmak üzere 15.01.2021 tarihinde KDV ve ÖTV hariç fiyatı 200.000 TL olan bir BİNEK otomobil satın almıştır.
-Söz konusu otomobil için 120.000 TL ÖTV ve 57.600 TL KDV ödenmiştir.
-Vergiler dahil alım bedeli 377.600 TL’dir (200.000+120.000+57.600)
-Ödeme satın alma tarihinde banka üzerinden gerçekleşmiştir.
-Şirket, binek otomobilin ÖTV ve KDV’sini maliyete eklemiştir.
-Binek otomobilin maliyete eklenmesi durumunda aracın muhasebe kaydı özellik arz etmemektedir.
Özellik arz eden durum bu araca ilişkin amortisman kaydına ilişkindir.
Alış Muhasebe kaydı;
ÖTV ve KDV’si maliyete eklenen binek otomobilin 2021 yılı birinci geçici vergileme dönemi muhasebe kaydında dikkat edilmesi gereken husus; 320.000 TL’lik sınırdır.
Vergilerin maliyete eklendiği durumda 2021 yılı için 320.000 TL’yi aşan araçlar için aşan kısım için ayrılan amortismanın KKEG olarak dikkate alınması gerekecektir.
Normal Amortisman yöntemine göre hesaplama :
(377.600×0.20)x(2/12)= 12.586,67 TL
(Ocak ayı da kıst olarak uygulanabilir. )
Gider olarak dikkate alınabilecek tutar: (320.000/377.600)x12.586,67=10.666,67 TL
KKEG olarak dikkate alınacak tutar: 12.586,67-10.666,67= 1.920,00 TL
Amortisman kaydı
2)- ÖTV ve KDV’nin MALİYETE EKLENMEYİP GİDER YAZILMASI HALİNDE
7194 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanunu’nun 40’ıncı maddesinde yapılan değişiklik uyarınca, binek otomobilin iktisabına ilişkin KDV ve ÖTV toplamının 150.000 TL’ye kadarlık kısmı ticari kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir.
Binek otomobile ilişkin KDV ve ÖTV tutarı toplamının bu tutarı aşan kısmı ise Kanunen Kabul Edilmeyen Gider (KKEG) olarak işlem görecektir.
Örnek: (Z) LİMİTED Şirketi, genel yönetim hizmetlerinde kullanılmak üzere;
– 15.01.2021 tarihinde KDV ve ÖTV HARİÇ fiyatı 200.000 TL olan bir BİNEK otomobil satın almıştır.
– Söz konusu otomobil için 120.000 TL ÖTV ve 57.600 TL KDV ödenmiştir (Toplam 177.600 TL)
– Ödeme satın alma tarihinde banka üzerinden gerçekleşmiştir.
Söz konusu aracın ÖTV ve KDV toplamı (120.000 + 57.600) olan 177.600 TL, 2021 yılı için öngörülen gider olarak yazılabilecek 150.000 TL’nin üzerinde olduğundan, limiti aşan 27.600 TL’lik kısmın KKEG olarak dikkate alınması gerekecektir.
Buna göre; Binek otomobilin vergisiz bedeli: 200.000 TL,
Binek otomobil için ödenen KDV+ÖTV Tutarı: 177.600 TL.
Gider yazılabilecek KDV+ÖTV Tutarı: 150.000 TL.
KDV+ÖTV’nin KKEG olarak işlem görecek kısmı: 177.600 – 150.000 = 27.600 TL
Alış Muhasebe kaydı;
Satın Alınan Yeni Binek Otomobilin 2021 Birinci Geçici Vergileme Dönemi Amortisman Kaydı
Satın alınan ÖTV+KDV hariç iktisap bedeli (2021 ) 170.000 TL’yi aşan yeni binek otomobillerin her birine ilişkin ayrılan amortismanın ancak bu tutara isabet eden kısmı gider olarak dikkate alınabilecektir.
Buna göre.
Amortisman tutarı: (200.000×0.20)x(2/12)=6.666,66 TL
Gider olarak dikkate alınabilecek tutar: (170.000/200.000)*6.666,66=5.666,66TL
KKEG olarak dikkate alınacak tutar: 6.666,66-5.666,66 =1.000,00 TL
Amortisman kaydı
ÖNEMLİ NOT: KKEG hesabı ticari kar/mali kar ayrımını belirtmek amacıyla 689 olarak kullanılmıştır. Finansal tabloların okumasının doğru yapılabilmesi için KKEG’nin ilgili gider ve maliyet hesabı altında kaydedilmesi ve mali karın düzenlenmesi sırasında kullanılmak amacıyla Nazım Hesaplarda takip edilmesi gerekmektedir.
Kaynak: İsmmmo, GİB Özelge
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
