İş hayatında işçi hakları ve işveren yükümlülükleri, 4857 Sayılı İş Kanunu kapsamında açıkça belirtilmiştir. Çalışanların en önemli haklarından biri de ücret hakkıdır. Peki, işçi ücretleri nasıl ödenmeli, hangi yöntemler geçerli ve işverenlerin yasal yükümlülükleri nelerdir? İşte detaylar.

İş Kanunu’na Göre Ücret Nedir?

4857 Sayılı İş Kanunu’nun 32. maddesine göre, ücret, bir çalışanın yaptığı iş karşılığında işveren ya da üçüncü kişiler tarafından ödenen tutardır. Bu ödeme Türk Lirası ile yapılmalı ve işyerinde ya da özel olarak açılmış bir banka hesabına yatırılmalıdır. İş sözleşmesinde aksi belirtilmişse, ücret yabancı para cinsinden de belirlenebilir, ancak ödeme günündeki kur esas alınarak Türk Lirası karşılığı ödenmelidir.

İşçi Ücretleri Banka Hesabına Yatırılmak Zorunda mı?

Günümüzde işçi maaş ödemeleri büyük ölçüde banka hesabı aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı, işverenleri banka üzerinden ödeme yapmaya zorunlu tutabilir. Özellikle belli büyüklükteki işletmeler ve belli sayıda işçi çalıştıran işverenler, işçi ücretlerini banka hesabına yatırmak zorundadır.

Bu zorunluluk kapsamında işverenler, ücret, prim, ikramiye gibi ödemeleri banka aracılığıyla yapmakla yükümlüdür. Banka dışındaki ödeme yöntemleri geçerli sayılmamaktadır.

Ücret Ödeme Şekilleri ve Yasaklar

Kanuna göre ücret ödemesi, şu şekillerde yapılamaz:

• Bono (senet) ile,
• Kupon veya herhangi bir senetle,
• Yurtta geçerli parayı temsil ettiği iddia edilen herhangi bir belgeyle.

Ücretin en geç ayda bir ödenmesi zorunludur. İş sözleşmeleri ya da toplu iş sözleşmeleri ile bu süre bir haftaya kadarindirilebilir.

İşten Çıkarma Durumunda Ücretin Ödenmesi

İş sözleşmesi sona erdiğinde, işverenin işçiye ödemesi gereken tüm hak ve alacaklar derhal ödenmelidir. Bunlar arasında yalnızca temel ücret değil, prim, ikramiye, kıdem tazminatı ve varsa diğer mali haklar da bulunur.

İşten ayrılan işçilerin ücret alacaklarında zamanaşımı süresi beş yıldır. Bu nedenle işten ayrılan bir çalışan, beş yıl içinde hukuki yollarla ücret alacaklarını talep edebilir.

Ücretin Ödenemeyeceği Yerler

Kanun, bazı işyerlerinde ücret ödemelerini yasaklamaktadır. Buna göre, meyhaneler, eğlence yerleri ve perakende satış yapılan dükkanlar gibi işletmelerde, burada çalışanlar hariç, işçi ücretlerinin ödenmesi yasaktır.

Özet

4857 Sayılı İş Kanunu’na göre işçi ücretleri düzenli ve eksiksiz şekilde ödenmelidir. İşverenler, işçilerin maaşlarını banka hesabı üzerinden ödemek zorundaysa cezai durumla karşılaşmamak için bu zorunluluğa uymalıdır. Ücret alacaklarında zamanaşımı süresi beş yıl olup, işten ayrılan çalışanlar bu süre içinde haklarını arayabilir. İşverenlerin yasaya uygun hareket etmesi, hem işçi haklarını korumak hem de hukuki sorunlarla karşılaşmamak adına büyük önem taşımaktadır.

4857 Sayılı İş Kanunu
…

Ücret ve ücretin ödenmesi

Madde 32 – Genel anlamda ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır.

(Değişik ikinci fıkra : 17/4/2008-5754/85 md.) Ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkak kural olarak, Türk parası ile işyerinde veya özel olarak açılan bir banka hesabına ödenir. Ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkak, yabancı para olarak kararlaştırılmış ise ödeme günündeki rayice göre Türk parası ile ödeme yapılabilir. Çalıştırılan işçilerin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakının özel olarak açılan banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenmesi hususunda; tabi olduğu vergi mükellefiyeti türü, işletme büyüklüğü, çalıştırdığı işçi sayısı, işyerinin bulunduğu il ve benzeri gibi unsurları dikkate alarak işverenleri veya üçüncü kişileri zorunlu tutmaya, banka hesabına yatırılacak ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakının, brüt ya da kanuni kesintiler düşüldükten sonra kalan net miktar üzerinden olup olmayacağını belirlemeye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanlığı müştereken yetkilidir. Çalıştırdığı işçilerin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını özel olarak açılan banka hesapları vasıtasıyla ödeme zorunluluğuna tabi tutulan işverenler veya üçüncü kişiler, işçilerinin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaklarını özel olarak açılan banka hesapları dışında ödeyemezler.

(Ek fıkra : 17/4/2008-5754/85 md.) İşçinin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakının özel olarak açılan banka hesaplarına yatırılmak suretiyle ödenmesine ilişkin diğer usûl ve esaslar anılan bakanlıklarca müştereken çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Emre muharrer senetle (bono ile), kuponla veya yurtta geçerli parayı temsil ettiği iddia olunan bir senetle veya diğer herhangi bir şekilde ücret ödemesi yapılamaz.

Ücret en geç ayda bir ödenir. İş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile ödeme süresi bir haftaya kadar indirilebilir.

İş sözleşmelerinin sona ermesinde, işçinin ücreti ile sözleşme ve Kanundan doğan para ile ölçülmesi mümkün menfaatlerinin tam olarak ödenmesi zorunludur.

Meyhane ve benzeri eğlence yerleri ve perakende mal satan dükkan ve mağazalarda, buralarda çalışanlar hariç, ücret ödemesi yapılamaz.

Ücret alacaklarında zamanaşımı süresi beş yıldır.

TAVSİYE EDİLEN İÇERİKLER

Kaynak: 4857 Sayılı İş Kanunu
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.