TÜRMOB
04.01.2023/23-1
2023 YILINDA
MALİYET HESAPLARININ 7/A VE 7/B SEÇENEKLERİNE GÖRE TUTULMASINA İLİŞKİN HADLER
ÖZET
2022 yılı Aktif Toplamı 14,008,700 TL veya Net Satışlar Toplamı 28,016,300 TL’yi aşan üretim ve hizmet işletmeleri, 2023 yılında maliyet hesaplarını 7⁄A seçeneğine göre tutmak zorundadırlar.
2022 yılı Aktif Toplamı 14,008,700 TL ve Net Satışlar Toplamı 28,016,300 TL’nin altında kalan üretim ve hizmet işletmeleri ile ticaret işletmeleri ise 2023 yılında 7/A veya 7/B seçeneklerinden herhangi birini seçebilirler.
26/12/1992 tarihli ve 21447 (M) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinde maliyet hesaplarının uygulamada esneklik sağlamak üzere iki seçenek halinde 7/A ve 7/B olarak sunulduğu,
- 7/A seçeneğinde giderlerin defter-i kebirde fonksiyon esasına göre,
- 7/B seçeneğinde ise çeşit esasına göre
belirlendiği, bu suretle, işletmelere giderlerin bölümlenmesinde ve defter-i kebirde izlenmesinde kendi organizasyon yapılarına, büyüklüklerine ve ihtiyaçlarına göre düzenleyebilmeleri için kolaylık sağlandığı, farklı maliyet hesaplama yöntemlerine uyulabilmesi açısından da geniş bir esneklik tanındığı belirtilmiştir.
Daha sonra 18/09/1994 tarihli ve 22055 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 3 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği (MSUGT) ile yapılan düzenlemeyle de 7/A seçeneğini uygulamak zorunda olan işletmelerin tespitinde kullanılan kriterleri netleştirilerek bir önceki yıl aktif toplamı 25 milyar lirayı veya net satışlar toplamı 50 milyar lirayı aşan üretim ve hizmet işletmeleri için 7/A seçeneği zorunlu hale getirilmiştir. Aynı Tebliğde ayrıca aktif ve net satışlar toplamları bu rakamların altında kalan üretim ve hizmet işletmeleri ile aktif ve net
Daha sonra 18/09/1994 tarihli ve 22055 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 3 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği (MSUGT) ile yapılan düzenlemeyle de 7/A seçeneğini uygulamak zorunda olan işletmelerin tespitinde kullanılan kriterleri netleştirilerek bir önceki yıl aktif toplamı 25 milyar lirayı veya net satışlar toplamı 50 milyar lirayı aşan üretim ve hizmet işletmeleri için 7/A seçeneği zorunlu hale getirilmiştir. Aynı Tebliğde ayrıca aktif ve net satışlar toplamları bu rakamların altında kalan üretim ve hizmet işletmeleri ile aktif ve net satış toplamları ne olursa olsun ticaret işletmeleri için 7/A seçeneğinin zorunlu olmadığı, bu işletmelerin 7/A ve 7/B seçeneğinden herhangi birini tercih edebilecekleri belirtilmiştir.
Daha sonra 19/12/2000 tarihli ve 24265 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 10 Sıra No.lu MSUGT’de; tebliğde yer alan parasal hadlerin, takip eden yıllarda Bakanlıklarınca ayrıca bir belirleme yapılmadığı takdirde, her yıl bir önceki yıl için Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca tespit edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacağı; bu şekilde yapılacak hesaplamada 50 lira ve daha düşük olan tutarların dikkate alınmayacağı, 50 liradan fazla olan tutarların ise 100 liraya yükseltileceği belirtilmiştir.
2021 yılı Aktif Toplamı 6.283.900 TL veya Net Satışlar Toplamı 12.567.300 TL’yi aşan üretim ve hizmet işletmeleri, 2021 yılında maliyet hesaplarını 7⁄A seçeneğine göre tutmak zorundaydılar.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca çıkarılan ve 24/11/2022 tarihli ve 32023 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 542 seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde, yeniden değerleme oranı 2022 yılı için
% 122,93 olarak tespit edilmiştir.
Buna göre 2022 yılı Aktif Toplamı 14,008,700 TL veya Net Satışlar Toplamı 28,016,300 TL’yi aşan üretim ve hizmet işletmeleri, 2023 yılında maliyet hesaplarını 7⁄A seçeneğine göre tutmak zorundadırlar.
2022 yılı Aktif Toplamı 14,008,700 TL ve Net Satışlar Toplamı 28,016,300 TL’nin altında kalan üretim ve hizmet işletmeleri ile ticaret işletmeleri ise 2023 yılında 7/A veya 7/B seçeneklerinden herhangi birini seçebilirler.
Saygılarımızla…
…
Gider Çeşitleri Hesaplarının İşleyişi :
Eş zamanlı kayıt yöntemini uygulayan işletmelerde, giderler tahakkuk ettikçe ilgili fonksiyonel gider hesaplarına kaydedilirken, aynı anda yardımcı defterlerdeki söz konusu çeşit hesaplarına da kaydedilir. Gider çeşitlerinin izlendiği yardımcı defter kayıtlarının gider yerlerini de gösterecek biçimde tutulması esastır.
10-99 GİDER YERLERİ
Gider yeri, üretim ve hizmetlerin yapıldığı ve maliyetlerin oluştuğu, örgütün bir birimini ya da birim içindeki bir yeri ifade eder.
Giderlerin planlanması, kontrol edilmesi ve bu giderlerin dengeli bir biçimde toplanıp dağıtılmasını sağlar.
Gider yerlerinin saptanmasında genellikle kuruluşların organizasyon şeması esas alınır.
Gider yerleri aşağıdaki gibi bölümlenir.
– Esas üretim gider yerleri
– Yardımcı üretim gider yerleri
– Yardımcı hizmet gider yerleri
– Yatırım gider yerleri
– Üretim yerleri yönetimi gider yerleri
– Araştırma ve geliştirme gider yerleri
– Pazarlama, satış ve dağıtım gider yerleri
– Genel yönetim gider yerleri.
Gider yerlerinin bölümlenmesinde yukarıda verilen gider yerleri gruplanması esas olmakla beraber, kuruluşların işletme faaliyet alanı ile faaliyetin teknolojik akımına uygun olarak açılacak gider yerleri, bu verilen ana grup başlıkları altında yer alabilir.
7/B SEÇENEĞİNDE MALİYET HESAPLARI
Ticaret işletmeleri isteyen küçük hizmet işletmeleri ve isteyen küçük üretim işletmeleri giderlerin izlenmesinde bu seçeneği uygular.(1)
Bu uygulamada; giderler defter-i kebirde maliyet dönemi boyunca çeşit esasına göre izlenir. Maliyet çıkarma dönemlerinde, söz konusu giderler gider dağıtım tablosu aracılığıyla fonksiyonlarına dönüştürülerek ilgili gider yerlerine ve hizmet veya mamül maliyetlerine veya sonuç hesaplarına aktarılır.
Gider çeşitlerinin fonksiyonlarına dönüştürülmesinde ve ilgili gider yerlerine yüklenmesinde, işletmeler isterlerse gider çeşidi hesaplarından ilgili gider yerlerine ve fonksiyonel gider hesaplarına aktarmalar yapılmasını gerektirecek kayıt düzenini seçerler. İsterlerse, eş zamanlı kayıt düzenini bu seçenek için de kullanarak yardımcı defterlerde fonksiyonel gider hesaplarını ve gider yerlerini izleyebilirler. Bu suretle gider çeşitleri tahakkuk ettikçe ilgili defter-i kebir hesaplarında izlenirken; aynı anda yardımcı defterlerde fonksiyonlarına göre izlenip eş zamanlı olarak gider yerlerine aktarılabilir.
7/B seçeneğinde işletmeler 79 No.lu gruptaki maliyet hesaplarını kullanır.
Bu uygulamada maliyet hesap grupları aşağıdaki gibi bölümlenir:
79 GİDER ÇEŞİTLERİ
790 ilk Madde Ve Malzeme Giderleri
791 Memur Ücret Ve Giderleri (1)
792 Personel Ücret Ve Giderleri (1)
793 Dışarıdan Sağlanan Fayda Ve Hizmetler
794 Çeşitli Giderler
795 Vergi, Resim Ve Harçlar
796 Amortismanlar Ve Tükenme Payları
797 Finansman Giderleri
798 Gider Çeşitleri Yansıtma Hesapları
799 Üretim Maliyet Hesabı
Hesapların İşleyişi :
Giderler tahakkuk ettikçe dönem boyunca 790-797 No.lu çeşit esasına göre bölümlenmiş ilgili gider hesaplarının borcuna kaydedilir.
Üretim ve Hizmet işletmelerinde, maliyet çıkarma dönemlerinde düzenlenen gider dağıtım tablosu sonucuna göre fonksiyonlarına ve gider yerlerine göre gruplanan çeşit hesaplarının toplam tutarları, “798- Gider Çeşitleri Yansıtma Hesabı” alacağı ile “799- Üretim Maliyet Hesabı”na ve “630- Araştırma ve Geliştirme Giderleri”, “631- Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri”, “632- Genel Yönetim Giderleri”, “66- Finansman Giderleri” grubunun ilgili hesabına, “680- Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları” hesaplarının ilgili olanlarına veya aktifleşmesi gereken tutarlar ise ilgili aktif hesaplarının borcuna kaydedilir. Dönem sonlarında “799- Üretim Maliyet Hesabı”, üretim işletmelerinde 151- Yarı Mamüller Üretim” ve “152- Mamüller” hesaplarına, hizmet işletmelerinde ise “622- Satılan Hizmet Maliyeti Hesabı”na devredilerek kapatılır.
Ticaret işletmelerinde ise dönem boyunca gider çeşitleri hesabının borcuna kaydedilen tutarlar, dönem sonlarında fonksiyonlarına dönüştürülerek sonuç hesapları arasında yer alan 630, 631, 632 hesapları ile 66- Finansman Giderleri Grubu” ilgili hesabının borcuna, “798- Gider Çeşitleri Yansıtma Hesapları”nın alacağına yazılır. 798 ve 799 No.lu hesaplar dönem sonlarında karşılaştırılarak kapatılır.
Kaynak: GİB, TÜRMOB
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
