I. GSYH, İŞGÜCÜ, ÜRETİM VE TALEP UNSURLARINDAKİ GELİŞMELER
1. GSYH ve Sektörel Büyüme Hızları
2020 yılı ikinci çeyreğinde Türkiye ekonomisi, yüzde 9,9 oranında daralarak Mart ayında başlayan salgının olumsuz etkilerinin ikinci çeyrekte ortaya çıktığını göstermiştir. Bununla birlikte, 2020 yılının ikinci çeyreğinde mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH yüzde 11 oranında daralmıştır.
İkinci çeyrekte üretim yönünden büyüme gerçekleşmelerine göre;
– Sanayi sektörü katma değeri 2020 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 16,5 oranında gerilemiştir. Sanayi katma değerindeki kaydedilen düşüş, sanayi üretim endeksindeki son çeyrekteki 16,8 oranındaki düşüş ile uyumlu hareket etmiştir.
– Hizmetler sektörü (inşaat dâhil) katma değeri ikinci çeyrekte yüzde 10,6 oranında azalmıştır.
İkinci çeyrek itibarıyla hizmetler sektörünün alt bileşenleri incelendiğinde,
o İnşaat faaliyetleri yüzde 2,7,
o Ticaret, ulaştırma ve konaklama faaliyetleri yüzde 25,
o Mesleki, idari ve destek hizmetleri faaliyetleri yüzde 16,5,
o Kamu yönetimi, eğitim, sağlık ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 2,4
o Diğer hizmet faaliyetleri yüzde 18 oranlarında daralma kaydetmiştir.
Diğer yandan;
o Bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 11,
o Finans ve sigortacılık faaliyetleri yüzde 27,8,
o Gayrimenkul faaliyetleri yüzde 1,7,
oranlarında artış kaydetmiştir.
- Tarım sektörü katma değeri ise ikinci çeyrekte yüzde 4 oranında artmıştır.
Sektörde kaydedilen bu artışın ikinci çeyrekteki GSYH daralmasını aşağıya çekmiştir.
2020 yılı ikinci çeyreğinde harcamalar yönüyle büyümeye göre; - İkinci çeyrekte özel tüketim harcamalarında yüzde 8,5 oranında azalış yaşanmıştır.
- İkinci çeyrekte tüketimdeki bu azalış alt sektörler itibarıyla incelendiğinde; dayanıklı tüketim mallarına yapılan harcamalardaki gerileme yüzde 0,9, yarı dayanıklı tüketim mallarına yapılan harcamalardaki gerileme yüzde 28,8 ve hizmetler sektöründe gözlenen gerileme yüzde 25,4 olmuştur.
- Kamu tüketim harcamaları 2020 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 0,8 oranında azalmıştır.
- Böylece toplam tüketim 2020 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 7 oranında azalmıştır.
- İnşaat yatırımları ikinci çeyrekte yüzde 16,4 oranında gerilemiştir.
– Net mal ve hizmet ihracatı 2020 yılının ikinci çeyreğinde ekonomik küçülmeye 7,8 puan etki etmiştir. Bu 7,8 puanlık negatif katkıda ülkelerin sınırlarını kapatması sonucu mal ve hizmet ihracatında 2020 yılı ikinci çeyreğinde gözlenen daralma etkili olmuştur.
– Stok değişmeleri 2020 yılının ikinci çeyreğinde ekonomik küçülmeye 4,6 puan katkı ile daralmayı hafifletmiştir.
2020 yılının ikinci çeyreğinde GSYH deflatörü yüzde 12,4 oranında artış gerçekleşmiştir.
Hizmetler sektöründe de sanayi sektöründeki kronolojiye benzer gelişmeler yaşanmıştır. Ancak, inşaat, finans ve sigortacılık, bilgi ve iletişim ile gayrimenkul faaliyetleri hizmetler sektöründeki daralmayı sınırlamıştır. Baz etkisi inşaat sektörünü, faizlerdeki düşüş finans ve sigortacılık sektörünü, pandemi koşulları da bilgi ve iletişim sektörünü olumlu yönde etkileyerek bu sektörlerin diğer alt sektörlerden ayrışmasını sağlamıştır.
Kaynak: Strateji ve Bütçe Başkanlığı
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
