2008 Ekim öncesi sigortalı olup, 2008/Ekim sonrası SGK emeklilik talebinde bulunanların emekli maaşı hesabı nasıldır?
2008/Ekim (hariç) öncesi sigortalı olup, 2008/Ekim (dahil) sonrası tahsis talebinde bulunan sigortalılar ( karma sistem)
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı veya iştirakçi olup, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra aylık talebinde bulunanlardan, farklı sosyal güvenlik kanunlarına ya da bu Kanunda belirtilen sigortalılık hallerinden birden fazlasına tabi olanlara aylık bağlanmasına esas alınacak kanun, bu Kanunla mülga 2829 sayılı Kanun hükümleridir. Yaşlılık aylıklarında son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde en fazla hizmetin geçtiği sigortalılık hali, hizmetlerin eşit olması ile malullük ve ölüm aylığında ise son sigortalılık hali esas alınacaktır.
4/1-(a) sigortalıları için
Karma sisteme göre aylıklar;
2008/Ekim (hariç) öncesi kısmi aylığın (A) hesabı
2000 yılı öncesi kısmi aylığın (A1) hesabı 2000-2008/Eylül (dahil) arası kısmi aylığın (A2) hesabı 2008/Ekim (dahil) sonrası kısmi aylığın (B) hesabı Kısmi aylıkların birleştirilmesi olmak üzere üç aşamalı olarak belirlenecektir.
2008/Ekim (hariç) öncesi kısmi aylığın (A) hesabı
2008/Ekim (hariç) öncesi kısmi aylığın (A) hesabı; 2000 yılı öncesi prim ödeme gün sayısına ait aylığın (A1) hesabı ile 2000-2008/Ekim (hariç) arası kısmi aylığın (A2) hesabı olmak üzere iki aşamalı olarak belirlenecektir.
2000 yılı öncesi kısmi aylığın (A1) hesabı (506 SK GM 82/1-a)
Bilindiği üzere, katsayı esasına dayalı gösterge sistemi 2000 yılı itibariyle kaldırıldığından, sigortalıların 2000 yılından önceki kısmi aylıklarına esas göstergelerinin tespitinde kamu ve özel sektör için düzenlenen gösterge ve üst gösterge tespit tabloları kullanılmakta idi. Göstergenin tespitinde sigortalının 2000 yılından önce primi ödenmiş son 10 yılın prime esas kazancının ortalaması esas alınarak önce üst gösterge tespit tablosundan gösterge tespiti yapılmakta, ortalama yıllık kazanca yakın göstergenin bulunamaması halinde, bu defa 5 yıllık prime esas kazançların ortalaması alınarak gösterge tespit tablosundan gösterge tespiti yapılmakta, ortalama yıllık kazancın tespitine esas son 10 veya 5 yıllık prime esas kazançların bulunmaması halinde mevcut yıl sayısı esas alınarak aynı şekilde gösterge tespiti yapılmakta idi.
Kanunun geçici 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında 506 sayılı Kanunun geçici 82 nci maddesinin (a) bendine göre gösterge sistemi içinde hesaplanacak kısmi aylıklara esas göstergenin, sigortalıların ortalama yıllık kazanç hesabına giren takvim yılı sayısına göre hazırlanacak olan gösterge ve üst gösterge tespit tabloları esas alınarak belirleneceği öngörüldüğünden, göstergenin tespitine esas 1 ila 10 yıla ilişkin prime esas kazançlar için özel ve kamu sektörüne ait gösterge tespit tabloları hazırlanmış olup, gösterge tabloları Genelge ekinde (Ek-6) yer almıştır.
A1 aylığı: Gösterge x Katsayı x Aylık Bağlama Oranı formülüne göre hesaplanacaktır.
Aylığın Hesabına Esas Parametreler
Gösterge
Sigortalının 2000 yılından önce çalıştığı sektör (kamu/özel) için geçerli olan ve ortalama yıllık kazanç hesabına giren takvim yılı sayısı esas alınmak suretiyle hazırlanan gösterge ve üst gösterge tespit tablolarında ortalama yıllık kazanca eşit sayının, tabloda eşit sayı yoksa en yakın sayının karşılığı olarak alınacaktır.
Aylık Bağlama Oranı (ABO)
Yaşlılık aylıkları için: Gösterge Tablosu’ndan hak kazanılan yaşlılık aylıklarının oranı
% 60 tır. Üst Gösterge Tablosu’nun her kademesi için ayrı bir oran belirlenmiş olup, 10’uncu derecenin 1 inci kademesinin karşılığı oran % 59.9, 1 inci derecenin 10 uncu kademesinin karşılığı oran ise % 50 dir. Ara göstergelerin oranları ise en düşük göstergenin karşılığı olan %
59.9 oranı, izleyen her gösterge için binde bir azaltılarak belirlenmiştir. Belirlenen oranlar;
Sigortalı kadın ise 50, erkek ise 55 yaşından sonra doldurulan her tam yaş için ve 5000 günden fazla ödenen her 240 günlük prim için (1) er puan arttırılacak, 5000 günden eksik her 240 günlük prim için (1) er puan eksiltilecektir.
Özel koşullara göre Gösterge Tablosundan bağlanan aylığın oranı % 60 ın altında olmayacaktır. Özel koşullara göre aylığa hak kazananlar için indirim uygulanmayacaktır.
ABO hiçbir şekilde % 85 i geçmeyecektir.
Malullük aylıkları için: Gösterge Tablosu’ndan hak kazanılan malullük aylıklarının oranı % 70 tir. Ancak, sigortalı bir başkasının bakımına muhtaç durumda ise, bu oran % 80 e çıkartılır. Üst Gösterge Tablosundan bağlanan aylıkların oranı üst göstergenin karşılığı olan derece ve kademeye isabet eden orandır (% 50 ile % 59.9 arasında). Sigortalı bakıma muhtaç olsa bile, bu şekilde tespit olunan oran değiştirilmez.
Ölüm aylıkları için: Gösterge Tablosundan bağlanan ölüm aylığının oranı % 60 tır. Üst Gösterge Tablosu’ndan bağlanan aylıkların oranı ise her derecenin her kademesi için ayrı ayrı belirlenmiş olup, % 50 ile % 59,9 arasında değişmektedir. Bu oranlar, sigortalılık süresindeki prim ödeme gün sayısı ve ölüm tarihindeki yaşı dikkate alınarak, sigortalının kadın ise 50, erkek ise 55 yaşından sonra doldurduğu her tam yaş için ve 5000 günden fazla her 240 gün için (1) er puan artırılacaktır. 5000 günden eksik her 240 gün için indirim uygulanmaz. Gösterge Tablosundan bağlanan ölüm aylığının oranı % 70, Üst Gösterge Tablosundan bağlanan aylığın oranı ise % 50 den az olamaz. Her iki gösterge tablosundan bağlanan aylıkların oranı, hiçbir şekilde % 85 i geçemez.
Katsayı
En son 01/07/1999 tarihinde belirlenen ve 31/12/1999 tarihinde geçerli olan 12.000 rakamıdır.
Aylığın hesabı
Tam aylık: (Gösterge x 12000 x ABO) formülü uygulanarak hesaplanacaktır. Ancak aylık, üst gösterge tablosundan hesaplanmışsa (10175 x 12000 x ABO) formülüne göre hesaplanan tutardan, gösterge tablosundan hesaplanmışsa (9475 x 12000 x % 70) 79.590.000 liradan az olmayacaktır.
Kısmi aylık : 1999/Aralık ayına ait kısmi aylık; tam aylık x (2000 yılından önceki gün sayısı / toplam prim ödeme gün sayısı) formülüne göre hesaplanacaktır.
1999/Aralık ayı itibariyle bulunan (A1) kısmi aylığı, önce 1999/Aralık ayı TÜFE artış oranı olan % 5,9 kadar arttırılarak 2000/Ocak ödeme dönemine, daha sonra 2000 yılı dahil olmak üzere 2008 yılına kadar geçen her takvim yılı için TÜFE artış oranı ve GH kadar ayrı ayrı artırılarak 2008/Ocak ayına taşınacaktır. Kısmi aylığın güncellenmesinde kullanılacak TÜFE ve GH oranları ile kazançların güncellenmesinde kullanılacak ortak çarpanlar aşağıda gösterilmiştir.
| Yıl | Tüfe | GH | Çarpan (TüfexGH) (2000-2008
Kazançları İçin) |
|||||
| Ara.99 | 1,059 | 1,00 | ||||||
| 2000 | 1,39 | 1,072 | 5,35616155290963 | |||||
| 2001 | 1,685 | 1,00 | 3,17873089193450 | |||||
| 2002 | 1,297 | 1,078 | 2,27350035112747 | |||||
| 2003 | 1,184 | 1,058 | 1,81492070639998 | |||||
| 2004 | 1,0932 | 1,089 | 1,52450956224251 | |||||
| 2005 | 1,0772 | 1,0740 | 1,31773938558075 | |||||
| 2006 | 1,0965 | 1,061 | 1,13267550000000 | |||||
| 2007 | 1,0839 | 1,045 | 1,00000000000000 | |||||
Eski kısmi aylığın (EKA) 2008/Ocak ayına taşınmasında ortak çarpan olarak 8,45199464995839, eski tam aylığın (ETA) 2008/Ocak ayına taşınmasında ise 5,33084633754782 ortak çarpanı kullanılacaktır.
2000-2008/Ekim (hariç) arası kısmi aylığın (A2) hesabı (506 SK GM 82/1-b)
Aylığın hesabına esas parametreler 1.1.2.1.1. Ortalama yıllık kazanç (OYK)
2000 (dahil) yılından 2008 yılına kadar geçen her takvim yılına (2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005 ve 2006) ait prime esas kazanç, kazancın ait olduğu takvim yılından itibaren 2008 yılına kadar geçen her takvim yılı için önce Aralık ayına göre açıklanan TÜFE’deki artış oranı daha sonra GH kadar arttırılarak güncellenecektir. 2007 ve 2008/Ocak-Eylül (dahil) kazançlar, kendinden sonra geçen yıl olmaması ve güncel olması nedeniyle güncellenmeden olduğu gibi alınacaktır. Güncellenen kazançlar toplamının, 2000 yılı (dahil) ile 2008/Eylül (dahil) arasındaki prim ödeme gün sayısına bölümünün 360 katı ortalama yıllık kazancı vermektedir.
Aylık bağlama oranı (ABO)
Yaşlılık aylıkları için: Toplam prim ödeme gün sayısının ilk 3600 günün her 360 günü için % 3,5, sonraki 5400 günün her 360 günü için % 2, daha sonraki her 360 gün için % 1,5 oranlarının toplamından oluşmaktadır. Özel koşullara göre hak kazanılan yaşlılık aylıklarında bu oran % 60 ın altında olamaz.
Malullük aylıkları için: % 60 olarak esas alınacak, ancak başka birinin sürekli bakımına muhtaç sigortalılar için % 70 oranı uygulanacaktır.
Ölüm aylıkları için: % 60 olarak esas alınır. Ancak, bu oran sigortalının ölüm tarihindeki toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden;
8100 ile 9000 gün arasında prim ödenen her 360 gün için % 2, 9000 günden sonra ödenen her 360 gün için de % 1,5, artırılarak belirlenecektir.
Aylığın hesabı
Tam aylık: (OYK x ABO) / 12 formülü uygulanarak hesaplanacaktır. Hesaplanan bu aylık, tahsis talep veya ölüm yılının prime esas günlük kazanç alt sınırının aylık tutarının % 35’inden az olamaz.
Kısmi aylık: 2008/Ocak ayına ait kısmi aylık; tam aylık x (2000-2008/Eylül (dahil) arasındaki prim ödeme gün sayısı / toplam prim ödeme gün sayısı) formülüne göre hesaplanacaktır.
Sigortalının 2008/Eylül (dahil) önceki prim ödeme gün sayısına ait kısmi aylık (A), (A1) ve (A2) kısmi aylıklarının toplamından oluşmaktadır.
2008/Ekim (dahil) sonrası kısmi aylığın (B) hesabı (5510 SK M. 29 – GM 2/b)
Aylığın hesabına esas parametreler
Ortalama aylık kazanç (OAK) : 2008/Ekim (dahil) ve sonraki her yıla ait prime esas kazancın, ait olduğu yıldan itibaren aylık talep veya ölüm tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşecek güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan kazançlar toplamının, 2008/Ekim (dahil) daha sonraki prim ödeme gün sayısına bölünmek suretiyle hesaplanan ortalama günlük kazancın 30 katıdır.
Aylık bağlama oranı (ABO):
Yaşlılık aylıkları için: Aylık bağlama oranı, sigortalının malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi geçen toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için % 2 olarak uygulanacaktır. Bu hesaplamada 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınacaktır.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 3600 prim gün sayısını doldurmamış olan sigortalıların yaşlılık aylığı bağlama oranının hesabında, sigortalının Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen ve Kanunun yürürlük tarihinden önceki prim gün sayısını 3600 güne tamamlayan hizmet sürelerinin her 360 günü için % 3 oranı esas alınacaktır. Ancak, bu hesaplama şekli 30/4/2008 (dahil) öncesi sigortalı olanlar için uygulanacaktır.
Özel hükümlere göre aylık bağlananlardan;
Kanunun geçici 9 uncu maddesinin altıncı fıkrası gereğince maden işyerlerinin yer altı işlerinde çalışan sigortalılara bağlanan aylıkların aylık bağlama oranı, 8100 gün üzerinden,
Kanunun geçici 10 uncu maddesinin bir ve ikinci fıkralarına göre sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malul olan sigortalılar ile sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlanan sigortalılara bağlanan aylıkların aylık bağlama oranı, 5400 gün üzerinden,
hesaplanan orandan az olmayacaktır. Aylık bağlama oranı % 90 ı geçmeyecektir.
Malullük ve ölüm aylıkları için: 4/1-(a) sigortalıları açısından % 40 dır. (7200 günden az prim ödeme gün sayısı olanlar için) 7200 günden fazla her tam yıl için bu oran % 2 puan artırılacaktır.
Aylık bağlama oranının hesabında, 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınacaktır. Sigortalı başka birinin sürekli bakımına muhtaç ise tespit edilen aylık bağlama oranı 10 puan artırılacaktır. Ancak aylık bağlama oranı % 90 ı geçmeyecektir.
Aylığın hesabı
Kısmi aylığa esas aylık : (OAK x ABO) formülüne göre hesaplanır. Bu aylık, sigortalının 2008/Ekim (dahil) sonrası çalışma süreleri için prime esas günlük kazanç alt sınırları dikkate alınarak, talep veya ölüm yılına ait Ocak ayı itibariyle belirlenen ortalama aylık kazancının % 35 inden, sigortalının talep veya ölüm tarihinde bakmakla yükümlü olduğu eşi veya çocuğu varsa % 40 ından hesaplanan alt sınır aylığından az olamaz.
Kısmi aylık (tahsis talep veya ölüm yılı Ocak ayına ait) :
Tam aylık x (2008/Ekim (dahil) sonraki prim ödeme gün sayısı / toplam prim ödeme gün sayısı)
Kısmi aylıkların birleştirilmesi (5510 SK GM 2/c)
A1 + A2 = (A) kısmi aylığı;
(A1) kısmi aylığının hesabına esas tam aylığın, 2000 (dahil) yılından 2008 yılına kadar geçen takvim yılları için her yılın TÜFE artış oranlarına göre artırılarak bulunan miktarıyla,
1999/Aralık döneminde en düşük göstergenin katsayı ile çarpımının % 70 i oranındaki (9475 x 12000 x % 70 = 79.590.000 TL) asgari aylığın 2008 Ocak ayına kadar aylık artışları uygulanmak suretiyle taşınmış miktarının,
2008/Eylül (dahil) önceki prim ödeme gün sayısı ile çarpımının toplam prim ödeme gün sayısı ile bölünerek elde edilen miktarlarının altında olmayacaktır.
Kanunun yürürlük tarihine kadar geçen sürelere ilişkin aylığın hesabında esas alınan asgari aylık tutarı ile 506 sayılı Kanunun geçici 82 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre belirlenen eski tam aylık tutarı, toplam prim ödeme gün sayısı içinde Kanunun yürürlük tarihine kadar geçen prim ödeme gün sayısının oranına tekabül eden tutar üzerinden esas alınacaktır.
Yukarıdaki şekilde belirlenen (A) kısmi aylığı, 2008 yılı dahil olmak üzere tahsis talep veya ölüm tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile çarpılarak tahsis talep veya ölüm yılının Ocak ayına taşınacaktır.
Sigortalının Aylığı (C); (A) ve (B) kısmi aylıklar toplamından oluşmaktadır. Aylık (C) =
(A) Kısmi Aylığı + (B) Kısmi Aylığı
Malullük ve ölüm aylıklarında diğer bir alt sınır kontrolü ise, hesaplanan ölüm veya malullük aylığı tahsis talep veya ölüm yılından önceki yılın son ödeme ayında 4/1-(a) kapsamındaki sigortalılar için dosya bazında ödenen en düşük yaşlılık aylığından az olmayacaktır. Az olması durumunda, sigortalının aylığı bu miktara yükseltilecektir.
A + B = C aylığının başlangıç tarihi yılın ilk altı aylık döneminde ise Ocak ödeme döneminde uygulanan artış oranı kadar, yılın ikinci altı aylık döneminde ise Ocak ve Temmuz ödeme dönemlerinde uygulanan artış oranları kadar arttırılmak suretiyle aylık başlangıç tarihindeki aylığı bulunacaktır.
4/1-(b) sigortalıları için
4/1-(b) sigortalıları için Kanunun yürürlük tarihinden önceki sürelere ilişkin aylığın hesaplanmasında 2926 sayılı Kanun hükümlerine göre aylık hesaplama kuralları burada belirtilmemiş olup, 1479 sayılı Kanun hükümlerine göre aylık hesaplama sistemi anlatılmıştır.
Yaşlılık aylıkları
2008/Ekim (hariç) öncesi kısmi aylığın (A) hesabı
2000 yılı öncesi kısmi aylığın (A1) hesabı
2000-2008/Eylül (dahil) arası kısmi aylığın (A2) hesabı 2008/Ekim (dahil) sonrası kısmi aylığın (B) hesabı Kısmi aylıkların birleştirilmesi
olmak üzere üç aşamalı olarak belirlenecektir.
2008/ Ekim (hariç) öncesi kısmi aylığın (A) hesabı
2008/Ekim (hariç) öncesi kısmi aylığın (A) hesabı; 2000 yılı öncesi prim ödeme gün sayısına ait aylığın (A1) hesabı ile 2000-2008/Ekim (hariç) arası kısmi aylığın (A2) hesabı olmak üzere iki aşamalı olarak belirlenecektir.
2000 yılı öncesi kısmi aylığın (A1) hesabı (1479 SK Md. 36)
Aylık: Basamak Karşılığı Gösterge Tablosundaki Değer x Aylık Bağlama Oranı formülüne göre hesaplanacaktır.
Aylık hesabına esas parametreler
Basamak karşılığı gösterge tablosundaki değer
Sigortalının 31/12/1999 tarihindeki basamak karşılığının 2003 yılı ikinci dönem gösterge tablosundan bulunan değeridir.
Aylık bağlama oranı (ABO)
Yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanan sigortalılara en son prim ödediği gelir basamağından en az bir tam yıl prim ödemiş olması halinde, bulunduğu gelir basamağının, bir yıl ödememiş olması halinde ise bir alt basamağın %70 i oranında aylık hesaplanacaktır. Bu oran;
25 yıldan fazla prim ödenen her tam yıl için 1 puan artırılacaktır.
Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşından sonraki hizmetleri için fazla olan her tam yaş için 1 puan artırılacaktır.
Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmakla beraber en az 15 tam yıl sigorta primi ödemiş olanlara hesaplanacak aylıklarda primi ödenmemiş 25 yıldan az her tam yıl için %1 puan indirim yapılacaktır.
4/1-(b) sigortalıları için Kanunun 28 inci maddesinin dört ve beşinci fıkralarına (ilk defa sigortalı olduğu tarihte malul olanlar ile çalışma gücü kaybı oranı % 60 ın altında olanlar) göre aylık bağlanırken, 2000 yılı öncesine ilişkin kısmi aylık hesaplanırken aylık bağlama oranı, 9000 günden eksik her 360 gün için % 70 oranından 1 puan indirilmek suretiyle tespit edilecektir.
Aylığın hesabı
Kısmi aylık: Basamak karşılığı gösterge tablosundaki değer x aylık bağlama oranı x 2000 yılı öncesi gün sayısı/ toplam prim gün sayısı formülüne göre hesaplanacaktır.
2000-2008/Eylül (dahil) arası kısmi aylığın (A2) hesabı (1479 SK M. 36 ve Geçici 11. Md.)
Aylık: Ağırlıklı ortalama x aylık bağlama oranı formülüne göre hesaplanacaktır.
Aylık hesabına esas parametreler 2.2.1.1.2.1.1. Ağırlıklı ortalama
Sigortalının 1/1/2000 ile 1/10/2008 tarihleri arasında prim ödediği gelir basamaklarının basamaklardaki bekleme süresi dikkate alınarak 2003 yılı ikinci dönem gelir tablosu karşılığının prim ödenen ay sayısına oranıdır.
Aylık bağlama oranı
Sigortalının toplam sigortalılık süresinin;
İlk 10 tam yılının her bir yılı için % 3,5, Takip eden 15 tam yılın her bir yılı için % 2, 25 yıldan fazla her bir tam yıl için % 1,5 oranlarının toplamından oluşmaktadır.
4/1-(b) sigortalıları için Kanunun 28 inci maddesinin dördüncü ve beşinci fıkralarına (ilk defa sigortalı olduğu tarihte malul olanlar ile çalışma gücü kaybı oranı % 60 ın altında olanlar) göre aylık bağlanırken, sigortalının toplam prim ödeme gün sayısına göre yukarıda belirtilen kurallar çerçevesinde aylık bağlama oranı belirlenecektir.
Aylığın hesabı
Kısmi aylık: Ağırlıklı ortalama x aylık bağlama oranı x 1/1/2000-30/9/2008 arası gün sayısı/ Toplam prim gün sayısı formülüne göre hesaplanacaktır.
A1 ve A2 kısmi aylıkları toplanacak, 2003 yılı Aralık ayında yürürlükte bulunan gelir tablosu (01/07/2003) esas alınarak, bulunan bu tutar, 2003 yılı Ocak ayından itibaren ödenmesi gereken sosyal destek ödemesi tutarından 2003/Temmuz ayına kadar kümülatif TÜFE oranı kadar düşülerek, 2003/Temmuz itibariyle kalan sosyal destek ödemesi miktarının (100 TL ödenenler için 85.95 TL ve 75 TL ödenenler için ise 64.46 TL’nin 2008/Ekim öncesi gün sayısı ile çarpımının toplam gün sayısına oranı) 2008/Ekim öncesi gün sayısına isabet eden miktarı 2004 yılı Ocak ödeme döneminden 2007/Temmuz dönemi dahil aylıklara uygulanan artışlar uygulanmak suretiyle 2008/Ocak dönemine taşınacaktır.
Malullük ve ölüm aylıkları
Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamındaki sigortalılara, Kanunun geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre bağlanacak malullük ve ölüm aylıklarının hesaplanmasında, 1/1/2000 tarihinden önce ve sonra sigortalılık süresinin bulunması halinde, sadece 1/1/2000 tarihinden sonraki süreler dikkate alınacaktır. Bu sigortalılara bağlanacak malullük ve ölüm aylıkları Kanunun geçici 2 nci maddesi hükümleri dikkate alınarak Kanunun 27 ve 33 üncü maddeleri hükümlerine göre hesaplanacak, bu şekilde hesaplanan aylıklar, Kanunun yürürlük tarihine kadar geçen sürelerin, toplam hizmet süresine oranlanması şeklinde kısmileştirilecektir.
Karma sisteme göre malullük ve ölüm aylıkları; 2008/Ekim (hariç) öncesi kısmi aylığın (A) hesabı, 2008/Ekim (dahil) sonrası kısmi aylığın (B) hesabı, Kısmi aylıkların birleştirilmesi,
olmak üzere üç aşamalı olarak belirlenecektir.
2008/Ekim (hariç) öncesi kısmi aylığın (A) hesabı (1479 Geçici 11. Md.) Aylık: Ağırlıklı ortalama x aylık bağlama oranı formülüne göre hesaplanacaktır.
Aylık hesabına esas parametreler 2.2.2.1.1.1. Ağırlıklı ortalama (AO)
Sigortalının 1/1/2000 tarihi ile aylık talep veya ölüm tarihi arasında prim ödediği gelir basamaklarının, basamaklardaki bekleme süresi de dikkate alınarak 2003 yılı ikinci dönem gelir tablosu karşılığının prim ödenilen ay toplamına oranıdır.
Aylık Bağlama Oranı (ABO)
Malullük aylıkları için: % 65 alınacaktır. Ancak başka birinin sürekli bakımına muhtaç sigortalılar için % 75 oranı uygulanacaktır.
Ölüm aylıkları için: Ölüm aylığı bağlama oranı % 65 dir. 25 yıldan fazla her tam yıl için 1.5 puan artırılacaktır. Sigortalı, başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda malul sayılarak aylık bağlanmasına hak kazanmış ise bu durum dikkate alınmayacaktır.
Aylığın hesabı
1/1/2000-1/10/2008 arası hizmetlere göre hesaplanan kısmi aylık:
A aylığı = Ağırlıklı ortalama x aylık bağlama oranı x 1/10/2008 tarihine kadar geçen hizmet süresi / toplam hizmet süresi formülüne göre hesaplanacaktır.
2003 yılı Aralık ayında yürürlükte bulunan gelir tablosu (1/7/2003) esas alınarak, bulunan bu tutar, 2003 yılı Ocak ayından itibaren ödenmesi gereken sosyal destek ödemesi tutarından 2003/Temmuz ayına kadar kümülatif TÜFE oranı kadar düşülerek, Temmuz/2003 itibariyle kalan sosyal destek ödemesi miktarının (100 TL ödenenler için 85.95 TL ve 75 TL ödenenler için ise 64.46 TL’nin 2008/Ekim öncesi gün sayısı ile çarpımının toplam gün sayısına oranı) 2008/Ekim öncesi gün sayısına isabet eden miktarı 2004 yılı Ocak ödeme döneminden
2007/Temmuz dönemi dahil aylıklara uygulanan artışlar uygulanmak suretiyle 2008/Ocak dönemine taşınacaktır.
2008/Ekim (dahil) sonrası kısmi aylığın (B) hesabı (5510 SK 29 – GM 2/b) Aylık: Ortalama aylık kazanç x aylık bağlama oranı formülüne göre hesaplanacaktır.
Aylık hesabına esas parametreler 2.2.2.2.1.1. Ortalama aylık kazanç (OAK)
2008/Ekim (dahil) daha sonraki her yıla ait prime esas kazancın, ait olduğu yıldan itibaren aylık talep tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşecek güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan kazançlar toplamının, 2008/Ekim (dahil) daha sonraki prim ödeme gün sayısına bölünmek suretiyle hesaplanan ortalama günlük kazancın 30 katıdır.
Aylık bağlama oranı (ABO):
Yaşlılık aylıkları için: Aylık bağlama oranı, sigortalının malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi geçen toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için % 2 olarak uygulanacaktır. Bu hesaplamada 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınacaktır. Aylık bağlama oranı % 90 ı geçemez.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 3600 prim gün sayısını doldurmamış olan sigortalıların yaşlılık aylığı bağlama oranının hesabında, sigortalının Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen ve Kanunun yürürlük tarihinden önceki prim gün sayısını 3600 güne tamamlayan hizmet sürelerinin her 360 günü için % 3 oranı esas alınır. Ancak bu hesaplama şekli 30/4/2008 (dahil) öncesi sigortalı olanlar için uygulanacaktır.
Özel hükümlere göre aylık bağlananlardan;
Kanunun 28 inci maddesinin dördüncü ve beşinci fıkralarına göre bağlanan aylıkların aylık bağlama oranı, prim ödeme gün sayısı 9000 günden az olanlar için çalışma gücü kayıp oranının 9000 gün prim ödeme gün sayısı ile çarpımı sonucu bulunan rakamın % 60 a bölünmesi suretiyle hesaplanan gün sayısına göre % 50 yi geçmemek üzere tespit edilen orandır. Prim ödeme gün sayısı 9000 günden fazla olanlar için ise toplam prim ödeme gün sayısına göre aylık bağlama oranı belirlenecektir.
Malullük ve ölüm aylıkları için: Prim ödeme gün sayısı 9000 günden az olan sigortalılar için 9000 gün (% 50) üzerinden, 9000 gün ve daha fazla olanlar için ise toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden, 29 uncu madde hükümlerine göre hesaplanacaktır. Malullük aylıklarında, sigortalı başka birinin sürekli bakımına muhtaç ise tespit edilen aylık bağlama oranı 10 puan artırılacaktır. Aylık bağlama oranı % 90 ı geçmeyecektir.
Aylığın hesabı
Kısmi aylığa esas aylık: (OAK x ABO) formülüne göre hesaplanacaktır. Bu aylık, sigortalının 2008/Ekim (dahil) sonrası çalışma süreleri için prime esas günlük kazanç alt sınırları dikkate alınarak, talep veya ölüm yılı Ocak ayı itibariyle belirlenen ortalama aylık kazancının % 35 inden, sigortalının talep tarihinde bakmakla yükümlü olduğu eşi veya çocuğu varsa % 40 ından hesaplanan alt sınır aylığından az olamaz.
Kısmi aylık (tahsis talep tarihinden önceki yılın aralık ayına ait) : Tam aylık x (2008/Ekim (dahil) sonraki prim ödeme gün sayısı / toplam prim ödeme gün sayısı) formülüne göre hesaplanacaktır.
Kısmi aylıkların birleştirilmesi (5510 SK GM 2/c)
Yaşlılık aylıkları için hesaplanan A1 + A2 = (A) kısmi aylığı, malullük ve ölüm aylıkları için belirlenen A kısmi aylığı 2008 yılı dahil olmak üzere tahsis talep veya ölüm tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile çarpılarak tahsis talep veya ölüm yılının Ocak ayına taşınacaktır.
Sigortalının aylığı (C), (A) ve (B) kısmi aylıklar toplamından oluşmaktadır. Aylık (C) =
(A) Kısmi aylığı + (B) kısmi aylığı
Malullük ve ölüm aylıklarında hesaplanan ölüm veya malullük aylığı tahsis talep veya ölüm yılından önceki yılın son ödeme ayında 4/1-(b) kapsamındaki sigortalılar için dosya bazında ödenen en düşük yaşlılık aylığından az olmayacaktır. Az olması durumunda, sigortalının aylığı bu miktara yükseltilecektir.
A + B = C aylığının başlangıç tarihi yılın ilk altı aylık döneminde ise Ocak ödeme döneminde uygulanan artış oranı kadar, yılın ikinci altı aylık döneminde ise Ocak ve Temmuz ödeme dönemlerinde uygulanan artış oranları kadar arttırılmak suretiyle aylık başlangıç tarihindeki aylığı bulunacaktır.
2926 sayılı kanuna tabi sigortalılar
2926 sayılı Kanunun ‘Malullük Aylığının Hesaplanması’ başlıklı 14 üncü, ‘Yaşlılık Aylığının Hesaplanması’ başlıklı 18 inci ve ‘Ölüm Aylığının Hesaplanması’ başlıklı 24 üncü maddeleri hariç diğer maddeleri 4956 sayılı Kanunla 2/8/2003 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılarak, bunlar hakkında 1479 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaya başlanmıştır.
Diğer taraftan, Kanunla 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununun tamamı yürürlükten kaldırılmıştır.
Kanunun 4/1-(b) sigortalıları için öngörülen hükümleri, 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılar içinde uygulanacak olup, bu sigortalıların Kanunun geçici 2 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre hesaplanacak malullük, yaşlılık ve ölüm aylıkları 2926 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınmak suretiyle belirlenecektir.
Kaynak:Sgk Mevzuatı
Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
